FİLİZ İÇKE / ERKAN DOĞAN (HABER MERKEZİ)
İşten çıkarılıp kredi kartı borçlarını ödeyemeyince, böbreğinin birini Antalya'da Bodrumlu bir işadamına kızı için 28 bin TL'ye satan bir çocuk babası İzmirli A.R.G. (29), Yeni Asır'a konuştu. Geçtiğimiz Haziran'da kendisinin de böbreğini satmasına aracı olan çeteye yönelik operasyonda gözaltına alınıp tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan A.R.G,
"Geceleri uykumdan sıçrayarak uyanıyorum. Elbiselerimi değiştirirken karnımdaki o izi gördüğümde kendimden utanıyorum, çok pişmanım. Kimse, para için organını satmak gibi büyük bir hataya düşmesin" dedi.
Nakil öncesi operasyonun yapılacağı Antalya'daki özel hastanede içinde avukatın da bulunduğu etik kurulun karşısına çıktığını anlatan A.R.G, "Kurula, organımı vereceğim 16 yaşındaki genç kızın babasının benim kirvem olduğunu ve kendisine minnet borcu duyduğum için organımı kızına vermek istediğimi söyledim. Etik kurul da hemen izin verdi. Hiçbir sorunla karşılaşmadık" dedi.
İLAN VERDİ
Nakilden önce bir meşrubat firmasında dağıtım elemanı olarak çalışan bir çocuk babası A.R.G., 2008 yılı Ağustos ayında işsiz kaldı. Ev kirasını ve dört kredi kartına olan borçlarını ödeyemeyen A.R.G, haciz korkusuyla yaşamaya başladı. Kirayı ödeyemediği için eşi ve çocuğuyla annesinin evine taşınan A.R.G, evde televizyonda organ nakli ile ilgili izlediği bir haberin ardından, "Organımı satabilir miyim?" diye düşünmeye başladı. Konuyu araştırmaya başlayan A.R.G, bir internet sitesine "Böbreğim satılıktır" şeklinde bir ilan verdi. Yaklaşık bir ay sonra İzmir'de yaşayan ve bir böbreğini sattığını anlatan V. isimli biri telefonla A.R.G'yi aradı. "Ben de böbreğimin birini Antalya'da sattım. İstersen sana da yardımcı olurum" diyen V, A.R.G'nin organ çetesiyle irtibatını sağladı.
OTELDE PAZARLIK
Haziran'daki operasyonda Antalya'daki çetenin lideri olarak yakalanan ve tutukluluğu süren N.S de, V'nin ardından A.R.G'yi aradı. Telefon görüşmesinin ardından Antalya'ya gittiğini söyleyen A.R.G, yaşadıklarını şöyle anlattı:
"Orada benim alıcım ve ailesiyle tanıştık. Bodrum'un yerlisi olduklarını söyleyen baba A.C.A, Antalya'ya ailesi ve akrabaları ile gelmişti. Organa ihtiyacı olan 16 yaşındaki kızıydı. Böbreğimi, geçirdiği bir hastalıktan dolayı 7 yaşından beri diyalize giren kızına verecektim. A.C.A. 'Ne kadar istiyorsun?' dedi. '20 bin TL borcum var' dedim. 30'a anlaştık. Hastaneye girişim, eşimin izin verdiğine dair imzalı kağıt, her şey resmi olarak ve bağış adı altında gerçekleşecekti. O gün bir otelde 3-4 saat oturduk. Etik Kurul üyesi doktorların, akraba olmadığımız halde bu kıza organımı para almadan verdiğim konusunda ikna edilmesi gerekiyordu. Kendisinin benim kirvem olduğunu, bana çok iyilikleri dokunduğunu ve böbreğimi bu nedenle bağışlamak istediğimi söyleyecektik. Planladığımız gibi de yaptık ve hiç sorun yaşamadık"
HATAYA DÜŞMEYİN
2008 Aralık sonunda yapılacak nakil için hastaneye yatışının yapıldığını anlatan A.R.G, "26 Aralık'ta nakil ameliyatı yapıldı. Alıcı aile ameliyat günü eşimin adına bankaya 28 bin TL yatırdı. İyileştikten sonra İzmir'e dönüp borçlarını kapattığını anlatan A.R.G, "Annemlere parayı eşimin amcasının verdiğini, Ama hazıra dağ dayanmaz. Para kısa sürede bitti" dedi. "Yakınlarımın yüzüne bakamaz oldum. İş bulamıyorum. Cebimde 5 kuruş yok" diyen A.R.G, yardım almak için böbreğini sattığı ailenin yaşadığı Bodrum'a gittiğini, ancak ailenin kendisiyle ilgilenmediğini öne sürdü. "Şimdi çok pişmanım. Her banyo yapışımda giysilerimi değiştirirken ameliyat izini görüyorum ve kahroluyorum. Organımı satmak çözüm değilmiş. Kimse böyle büyük bir hataya düşmesin" diye konuştu.
Operasyonda yakalandılar
A.R.G'nin de böbreğini satmasına aracılık eden çeteye geçtiğimiz Haziran ayında operasyon yapıldı. Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) Daire Başkanlığı koordinasyonunda, Antalya Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlar Şube Müdürlüğü'nün 9 ilde eş zamanlı yaptığı operasyonda çok sayıda kişi gözaltına alındı. Bunlardan çete lideri olduğu öne sürülen N.S. ve beraberindeki 8 kişi tutuklanarak cezaevine gönderildi. İçlerinde A.R.G ve böbreğini kızı için satın alan A.C.A'nın da bulunduğu diğer zanlılar ise tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Konuyla ilgili hukuki süreç devam ederken, A.R.G ve A.C.A tutuksuz yargılanacak.
Yapılan soruşturmada çetenin paraya ihtiyacı olan kişilere ulaşarak organlarını para karşılığı, organ bekleyen hastalara satmasını sağladığı ve fiyatları 15 bin - 60 bin lira arasında değişen organlar için komisyon aldıkları belirlendi. Alınan bilgilere göre, çetenin organ ticareti sistemi şöyle işliyordu:
Çete organını satmak isteyen kişiler ile organ bekleyen zengin ailelerle irtibata geçip onları Antalya'ya davet ediyordu. Ardından da alıcı ve verici aileleri bir pansiyonda buluşturuyordu. Hastanelerde kurulan etik kurullar, yaptığı incelemede alıcı ve verici arasında ticari ilişki bağı olmadığına karar verdiği takdirde akraba olmayan kişiler arasında organ nakline izin verdiği için bunu aşmaya yönelik bir plan hazırlanıyordu. Etik kuruldan onay almak için pansiyonda birbirlerini tanıyan alıcı ve vericiler, bir kaç gün sonra farklı zamanlarda etik kurulu üyelerinin karşısına çıkıp adeta bir sınavdan geçiyorlardı. Pansiyonda kaldıkları sürede birbirlerini yakından tanıyan alıcı ve vericiler, bu sayede belirledikleri ortak yalanla etik kuruldan onay almayı başarıyordu.
Ceza almayabilir
Organ veya doku ticareti konusu Türk Ceza Kanunu'nun 91. ve 92. maddelerinde yer alıyor. 'Zorunluluk hali' başlığı altındaki 92. madde organ veya dokularını satan kişinin 'ekonomik koşulları' dikkate alınarak, cezasında indirim yapılabilineceği ya da ceza vermekten de vazgeçilebileceği belirtiliyor. Bazı doktorlar, 92. maddenin 'organ ticaretini' özendirdiğini savunuyor. İşte, TCK'nın ilgili 2 maddesi:
TCK ıÜüOrgan veya doku ticareti
MADDE 91. - (1) Hukuken geçerli rızaya dayalı olmaksızın, kişiden organ alan kimse, beş yıldan dokuz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun konusunun doku olması hiki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) Hukuka aykırı olarak, ölüden organ veya doku alan kimse, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Organ veya doku satın alan, satan, satılmasına aracılık eden kişi hakkında, birinci fıkrada belirtilen cezalara hükmolunur.
(4) Bir ve üçüncü fıkralarda tanımlanan suçların bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hsekiz yıldan onbeş yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlpara cezasına hükmolunur.
(5) Hukuka aykırı yollarla elde edilmiş olan organ veya dokuyu saklayan, nakleden veya aşılayan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(6) Belli bir çıkar karşılığında organ veya doku teminine yönelik olarak ilan veya reklam veren veya yayınlayan kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(7) Bu maddede tanımlanan suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi htüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
(8) Birinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi sonucunda mağdurun ölmesi hkasten öldürme suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
Zorunluluk h
MADDE 92. - (1) Organ veya dokularını satan kişinin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak, hakkında verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
