DÜN... BUGÜN... YARIN KEMERALTI / ŞAFAK İNCE - ERTAN GÜRCANER
Yol ayrımına gelen Kemeraltı Çarşısı'nın işportaya teslim olmasının ardından İzmir Ticaret Odası (İTO) Başkanı Ekrem Demirtaş, çözüm için yeni öneriler getirdi. İşportanın ana sorunlardan biri olduğunu, ortaya 3. dünya ülkesi bir görüntünün çıktığını vurgulayan Demirtaş, çarşıya özel bir yönetim modelinin hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Günümüzde klasik giyim, ayakkabı, deri ürünleri, ev eşyası ürünlerini satarak Kemeraltı'nın alışveriş merkezleri (AVM) ile rekabet edemeyeceğine işaret eden Demirtaş, 5366 Sayılı Yasa'nın (Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun) çarşıda "özel yönetim modelini" sağlayabileceğine işaret etti. Demirtaş, "Bu yönetim altında çarşının boş kalan yerlerinin canlandırılması için yeni fonksiyonlar tanımlanmalı" dedi. İşte Demirtaş'ın tarihi çarşıyla ilgili sorularımıza verdiği yanıtlar...
KENTİN İMAJI BOZULUYOR * İşporta kentin kanıksanmış sorunu oldu. Bunun çarşıdaki üyelerinize ve kentin genel imajına verdiği zarar nedir?
Halen devam eden işporta sorunu, tüm kazanımlarımızı yok edip, bir anda kent imajımızın zedelenmesine neden olabiliyor. Bu durum da doğal olarak kentimiz ekonomisine olumsuz yansıyor. Anafartalar, serilen işporta tezgahları yüzünden tıkanıyor. Bağırarak müşteri çekmeye çalışma, kolundan tutup çekme, önüne çıkıp yolunu kesme gibi hareketler insanları rahatsız ediyor ve bu durum üçüncü dünya ülkesi görüntüsü veriyor.
* İşyeri sahiplerinin işportaya karşı güçlü bir desteği oldu mu? Bazı işyeri sahiplerinin ürünlerini işportada sattığı iddiası var.
Aslında işportanın bir nedeni de Anafartalar Caddesi'nde hareket olmasına karşın, bağlı sokaklara çok az sayıda müşteri gelmesi ve bu yüzden iç kısımdaki dükkan sahiplerinin mallarını caddeye taşıması, eleman koyması. Bunun için ana akslar dışında kılcalları canlandıracak bir planlama yapılmalı. Bu kılcallardaki ticari aktiviteyi artırıcı önlemler alınmalı.
ORTAK HAREKET ŞART * Çözüm nedir?
Özellikle işportacılığa karşı birçok alanda mücadele veriyoruz. Ancak Odamızın doğrudan işportacılarla savaşması mümkün değil. Öte yandan tek sorun işporta da değil. İşgaliye, çığırtkanlık ve hanutçuluk da önemli sorun. Bu konuda, Büyükşehir Belediyemiz başta olmak üzere İzmirli tüm sivil toplum kuruluşlarının ortak olarak hareket etmesi büyük önem taşıyor. Tabii bu mücadelede işyeri sahiplerinin de desteği önemli, ama tek başına o da yeterli değil. Çözüm, yerel yönetimlerin yanı sıra merkezi otoritenin tam desteğinin sağlanmasına bağlı.
* Caydırıcı tedbir ne olmalı?
Zabıta belirli saatlerde çalışıyor. Belirli saatlerden sonra işportacılar yine yerlerini alıyor. Bu nedenle Zabıta, Emniyet Müdürlüğü, Vergi Dairesi, TEDAŞ, SGK, İZSU, İtfaiye gibi tüm kurumlar birlikte denetime çıkmalı ve bunu kesintisiz bir şekilde devam ettirmeli. İşporta, çığırtkanlık, hanutçuluk gibi istenmeyen işleri yapan firmaların üzerine birden fazla kurum ile gidilerek caydırıcı olunmalı.
GECE PAZARI * Gece pazarı çözüm olabilir mi?
Gece pazarı kurulması veya işportacıların belirli bir alanda izole edilmesi gibi öneriler sağlıklı ve kalıcı öneriler değil. Kaldı ki kayıt dışı olan bir işe kayıtlı gibi muamele ediliyor. Gece pazarı açın, bir süre sonra tezgahlar parsellenecek ve dışarıda kalanlar veya yenileri yine gündüzleri Kemeraltı'nı işgal edecek.
* Kemeraltı'nın AVM'lerle rekabet edebilmesi için neler yapılmalı?
Öncelikle çarşının bir bütün olarak ele alınması ve 5366 Sayılı Yasa kapsamında çarşıya özel bir yönetim modeli geliştirilmesi gerekir.
Bu yönetim altında çarşının boş kalan yerlerinin canlandırılması için yeni fonksiyonlar tanımlanmalı. Çarşının bir cazibe merkezine dönüştürülmesi için mekansal çalışmalara ağırlık verilmeli. Lokal olarak farklı çekim noktaları ve tema çarşılar oluşturulmalı. Tarihi dokunun korunması ve yaşatarak kullanılması amacıyla restorasyonlar tamamlanmalı. Çarşının çeşitli bölümlerinde üst örtüler kullanılarak Kapalıçarşı şeklinde alanlar oluşturulabileceğini düşünüyorum.
* Nasıl bir Kemeraltı istiyorsunuz?
Çarşıda, alışveriş ile eğlencenin, kültürün iç içe geçtiği bir yapı yaratılmalı. Bunun için Kemeraltı tek başına ele alınmamalı. Kordon, Agora ve Kadifekale ile bağlantısının sağlanması gerekiyor. Bir turist, Kordon'da gezip Kemeraltı'na girmeli. İşportanın, hanutun olmadığı çarşıda rahat rahat alışveriş yapılmalı. Turist, oturup yemek yiyebilmeli, kahvesini içebilmeli. Gece eğlenilebilmeli. Havra Sokağı'ndan çıkıp, Agora gezilebilmeli. Turistler turlardını teleferik ve yürüyerek çıkaracağı Kadifekale'de tamamlamalı. Böyle bir Kemeraltı, herkesin ilk aklına gelecek ve tercih edeceği bir yaşam merkezi olur. Biz böyle bir İzmir hayal ediyoruz ve merkezine Kemeraltı'nı koyuyoruz. * EXPO, işportayla mücadelede fırsat mı?
EXPO 2020'nin İzmir'e gelmesi durumunda kentimize sihirli bir değnek değmiş gibi çalışmalar başlayacak. Kent yenilenecek. Tarihi dokusu nedeniyle kentimizin en önemli noktalarından biri olan Kemeraltı'nda, EXPO 2020 kapsamında yapılacak çalışmalar, Kemeraltı'nı turistler için adeta bir cazibe merkezi haline dönüştürecek.
YARIN: ÇÖZÜMDE İLK ADI: KEMERALTI'NA "SÜPER KURUL"
