Özel kalem müdürü makamın namusudur

CEYDA DİNÇBAKIR
Henüz 20'li yaşlarında başladı göreve. Yıllar sonra Türkiye Cumhuriyeti Başbakanının özel kalem müdürlüğünü üstlendi. 1993 yılında Bülent Ecevit'in Başbakanlığı döneminde ona en yakın isim oldu. Kapıları her zaman açıktı, vatandaşın her derdini önce o dinledi. Hayatının en güzel yılları Ecevit'in yanında çalıştığı zamanlardı. Zeynel Yeşilay, Bülent Ecevit'i, özel kalem müdürlüğünü, mesleğin olmazsa olmazlarını anlattı.
- Bülent Ecevit'in özel kalem müdürlüğünü yapmanın zorlukları ve keyifli tarafları nelerdi?
Sayın Bülent Ecevit ile çalışırken hiçbir zorlukla karşılaşmadım. Ciddi devlet anlayışı, dürüst ve hassas kişiliği ve çalışkanlığı nedeniyle Ecevit ile çalışmak ayrıcalıklıydı.
Devlet Memuru olmam politik bir yanımın olmaması, devlet anlayışım ve dürüstlükten taviz vermeyişim, çalışkanlığım ve bütün sorumluluğu tek başıma üstlenmem, Ecevit'in bana karşı büyük bir sevgi ve güven duymasını sağlamıştır.
Başbakanlık Özel Kalem'de yalnız çalıştım. Yardımcı kullanmadım. "Yakın hizmeti" ben tek başıma yaptım. Bundan da hiç yorulmadım sıkılmadım gocunmadım.
Ecevit ile çalışmak çok keyifliydi. Her şeyden önce çok kibar bir insandı. İnanır mısınız her makamına girişimde ayağa kalkardı. Ben de her seferinde mahcup olurdum. Aramızda çok güzel bir uyum vardı. Hayatımın en güzel yıllarını Bülent Ecevit'in Başbakanlığı döneminde yaşadım.
-Ecevit'in sizden özellikle istediği karakteristik istekler var mıydı?
Ecevit özellikle günde bir iki tane "Ballıca" sigarasını içmeyi çok severdi. Bu sigarayı bulmak biraz zordu. Her sabah kendisini karşılamamdan çok mutlu olduğunu arabadan inerken gözlerinde ki ışıktan seziyordum. Birlikte çalıştığımız 2002-2007 yılları arasında ne kırıcı bir sözünü ne de bir davranışını gördüm. Çalışma saatleri elverdiğince randevu taleplerini karşılardı. Gelen ziyaretçileri her zaman Makam Odasının iç kısmında kapı önünde karşılardı.
-Sizce özel kalemin görevleri nelerdir?
Özel Kalem, adı üzerinde olan özel bir anlam yüklü görevdir. Çok dikkat edilmesi gereken çok fedakarlık isteyen, her şeyi bilme zorunluluğu, her şeyi takip etme becerisi, çalışkanlık sebat, dürüstlük, sabır ve güvenirlik isteyen bir görevdir. Özel Kalem Başbakanla veya Bakanla vatandaş arasında çok önemli bir köprüdür. İyi bir Özel Kalem Müdürü, birlikte görev yaptığı zatın elidir koludur. O'nun namusudur. O'nu yüceltecek, başarılı kılacak kişidir.
Acaba şimdi nasıl?
Eğer iyi bir Özel Kalem Müdürü yoksa, Başbakanın, Bakanın işi zordur. Başarılı olması imkansızdır. Her şeyi bilmesi lazım dedim.
Özel Kalem Müdürü; çalışkan, sabırlı, güler yüzlü, her zaman şık giyinen, bakımlı, düzgün Türkçe konuşan, temiz karekterli dürüst ve yapıcı olan, sır saklayan, dedikodu yapmayan, her şeyi düşünen, diplomasi ve protokol kurallarını bilen, maiyetinde çalışanların kıymetini bilen koruyan, gönlünü, kapısını ve telefonlarını herkese açan hizmet aşığı, herkesten önce gelen ve herkesten sonra çıkan yiğit bir karektere sahip olmalıdır.
-Özel kalem müdürlüğünün eğitimi olmalı mı? Bu sorun nasıl aşılabilir?
Türkiye'de genel olarak bir okulu bulunmamakta. Özel Kalem Müdürlüğü ya tesadüfen, ya da bilinerek seçilir. Genelde sekreterleri yapıyorlar. Bu bazen sıkıntı yaratabiliyor. Elbette Yüksekokul mezunu ve dil bilen birisinin bu görevde bulunması tercih edilir. Ama maalesef bizde bu konuya çok dikkat edilmemekte.
Üniversitelerimizde, yukarda saydığım niteliklere haiz öğrenci yetiştirecek dersler olsa çok güzel olurdu. Ayrıca Partiler, Bakan ve Başbakan için Özel Kalem Müdürü yetiştirebilirler.
-Özel kalemi sekreterden ayıran fark nedir?
Sekreter ve özel kalem arasındaki en bariz fark şudur: Patron ile sekreter arasında Özel Kalem Müdürü bulunur. Yani sekreterden üstte patrondan alttadır. Yetkileri vardır. Müdürdür. Sekreter ise memurdur. Sekreter sadece odasında oturup telefonları bağlar, kendisine verilen görevleri yapar. O'nun devletin işleyişi ile ilgisi yoktur. Sorumluluğu kendisine verilen görev kadardır.
Özel Kalem Müdürü ise köprünün tamamıdır.
- Makamınıza geldiğinizde ilk yaptığınız şey ne olurdu?
Makama gelince ilk iş olarak Sayın Başbakanın odasına geçer yapılan işleri kontrol ederdim. Daha sonra gazete küpürlerine bakar günlük olayları takip ederdim. Önemli bir haber varsa gerekirse Başbakanın konutuna telefon eder bilgi arz ederdim. Başbakanın gelişini takip eder aşağıya inip karşılardım.
-Bu meslekte nasıl başarılı oldunuz?
Necmettin Cevheri'nin Özel Kalem Müdürü olduğum ve göreve başladığım ilk gün, tebrik için gelen ziyaretçilerin azaldığı bir anda Sayın Bakan benim odama gelerek, üç parmağını havaya kaldırıp, "bak Zeynel, para, namus, ve telefon" dedi. "Merak etmeyiniz Sayın Bakanım" dedim. Ne idi bu üç şey?
1. Paralı iş takip etmeyeceksin,
2. Kimsenin namusuyla uğraşmayacaksın
3. Adımı kullanarak telefon etmeyeceksin.
- Bugün özel kalem müdürleri ile sizin zamanınızdaki özel kalem müdürlüğü arasında ne gibi değişimler oldu?
Özel Kalem Müdürlüğü genelde değişmez görevleri aynıdır. Geçmişte ne ise bugün de aynıdır. Ama Müdürün karekterine göre değişiklik olur.
Ben, Başbakanlıkta görev yaptığım 1993-2002 yılları arasında herkese kapımı açık tuttum. Herkesin telefonuna çıktım. Ağaca çıkıp intihar etmek isteyeni, yazar kasa atanı, arabasını yakmak isteyeni, makam odama gelip "benim sorunum çözülmezse kendimi yakacağım" diyeni, geçirdiği kazada kafatası içeri çöken, çalıştığı işyerinden hakkını alamayan zavallı mağduru, bankerzedeleri, kredi kartı borçlularını ve hatta kendisini Hazreti Ali sanan birisini bile kabul eden bir Özel Kalem Müdürüydüm.
- Yeni yetişen gençler için neler önereceksiniz?
Gençlerimizin kendilerini çok iyi yetiştirmeleri gerekir. Hangi görev olursa olsun, işini kutsal sayarak görevini en üstün başarıyla yapması lazımdır. Üstün körü baştan savma bir çalışmayla eğer özellikle özel kalem müdürü ise ne kendisine ne çalıştığı makama yararlı olur.
Sabırlı olmaları, çalışkan olmaları, lisan bilmeleri, çok iyi bilgisayar kullanmaları, her konuda bilgi sahibi olmaları, dürüstlükten asla taviz vermemeleri, ellerinde güç varken güçsüzlere yardım etmeleri (bu her gelene iş aş verilecek demek değildir. İnsanca ilgilenmek yeter), Başbakan veya Bakan eşleriyle iyi diyalog içinde olmaları, alt kadrosunu korumalı onları sevmeli, devletin memuru olduğunu bilerek gücünü devletten yana kullanmalı, sorumluluk almaktan insiyatif kullanmaktan korkmamalı. Bütün bunlar aynı zamanda iyi bir insan olmanın, iyi bir çalışan olmanın da özellikleri.
Derdo Paşa umut dağıttı
Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü yapmış Zeynel Yeşilay, bütün herkesin derdini dinlediği için çevresindekiler ona "Derdo Paşa" ünvanını vermişlerdi. Zeynel Yeşilay'ın kapısı herkese açık ve telefonla ulaşılabilirdi. Ne iş ne cep telefonu saklı değildi. Her arayan her makama gelen muhakkak kendisiyle görüşebilirdi. Zeynel Yeşilay, şimdi uzun yıllardır sürdürdüğü fotoğraf sanatçılığı görevine devam ediyor.