Yenileme Fonu ve Vergi Affı

İbrahim Öztürk
Mali Müşavir
info@kardenetim.com
Değerli okuyucularım bu hafta sizlerle Yenilme Fonu konusunu ve yıl sonu itibariyle yasalaşması beklenen ve tüm vergi mükellefler tarafından sabırsızlıkla beklenen Vergi Affının Tasarısını paylaşmak istedim.
YENİLEME FONU
213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 328 ve 329. maddeleri ile, bilanço esasına göre defter tutan işletmelerin, bilançolarının aktifine kayıtlı amortismana tabi iktisadi kıymetlerin, işletmenin elden çıkartılması yolu ile elde edilen karlarını, işletmelerin esas faaliyetlerinden elde ettikleri karlarından ayırarak vergisel boyut karşısında farklı değerlendirilmesi, bu satışlardan elde edilen karların ertelenmesi ve işletmelerde yeni yatırımlara dönüştürülmesine imkan veren uygulama Yenileme Fonu olarak nitelendirilmektedir.
BUNLARA DİKKAT!
A) Yenileme fonu ayırabilmenin en temel şartı bilanço usulüne göre defter tutmaktır. Basit usule tabi ticari kazançlar, işletme hesabı esasına göre defter tutanlar, işletme hesabı esasına göre zirai kazanç sahipleri ile serbest meslek kazanç defteri tutan serbest meslek erbapları kesinlikle yenileme fonu uygulamasından faydalanamazlar.
B) İşletmelerin, aktifine kaydedecekleri iktisadi kıymetler, yenilenen İktisadi kıymetler ile aynı neviden olmalı ve iktisadi kıymetin yenilenmesinin işin mahiyetine göre zaruri olması gerekmektedir.
C) İşletmelerin, Yenileme Fonu ile ilgili olarak ortaklar kurulu veya yönetim kurulu tarafından kararının alınması ve bilançolarının pasifinde karşılık hesaplarının açılması gerekmektedir.
D) Yenileme Fonuna alınarak ertelenen küç yıl içerisinde, yeni alınacak Amortismana Tabii İktisadi Kıymetlerden ayrılacak amortisman gideri ile mahsup edilme sürecine girecektir. Üç yıl içerisinde yenilenmeyen Amortismana Tabii İktisadi Kıymetler için ayrılan fonlar, üçüncü yılın kurum matrahına ilave edilerek vergilendirilir.
E) İşletmelerin, üç yıldan önce işlerini terk etmeleri veya tasfiyeleri halinde bu ertelenen kcari yılın vergi matrahına eklenerek vergilendirilir.
F) Amortismana tabi olmayan arsaların satışından doğan kazançlar yenileme fonuna alınmaz.
G) Yenileme fonunda bulunan tutar, sadece yenilenerek alınan Amortisman Tabii İktisadi Kıymetlerden ayrılacak amortisman gideri ile tüketilir.
H) Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler yüzünden tamamen veya kısmen ziyana uğrayan Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler için alınan sigorta tazminatı, bunların değerinden (Amortismanlı olanlarda ayrılmış olan amortisman çıktıktan sonra kalan değerden) fazla veya eksik olduğu takdirde farkı kar veya zarar hesabına geçirilir.
Alınan sigorta tazminatı ile zıyana uğrayan malların yenilenmesi, işin mahiyetine göre zaruri bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa, bu takdirde tazminat fazlası, yenileme giderlerini karşılamak üzere, bilançonun pasifinde geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir. Bu süre içinde kullanılmamış olan tazminat farkları dönem karına ilave olunarak vergilendirilir.
213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 328 ve 329. maddeleri ile Bilanço Usulüne göre Defter tutan işletmelere, Amortismana Tabii İktisadi Kıymetlerini yenileme ve bu yenileme esnasında Amortismana Tabii İktisadi Kıymetlerin satışı ile doğacak karların işletmelere Katma değer yaratarak yatırımlara dönüştürülmesi amacıyla uygulamaya konmuş faydalı bir uygulama olup, yıl sonu itibariyle işletmelerin Amortismana Tabii İktisadi Kıymetlerin yenilemelerinde bu husussa hassasiyet göstermeleri işletmeleri için bir kazanç olacaktır.

VERGİ AFFI GELİYOR
Bazı Kamu Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM verildi.
KAPSAMA GİREN KURUMLAR: Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İl Özel İdareleri ve Belediyeleri, Büyükşehir Belediyeleri Su ve Kanalizasyon İdareleri, Tedaş, Yurt-Kur, TRT, Kosgeb, TOBB ve TOBB bağlı Odalar, Organize Sanayi Bölgelerine ait alacaklar, tasarıya göre Af Kapsama alınan alacaklar içerinde bulunmaktadır.
Kapsama giren alacakların dönemleri:
a) Vergiler Ve Gümrük Vergileri açısından 31.07.2010 tarihinden önceki dönemler,
b) Sosyal Güvenlik primleri açısından Haziran 2010 dönemi ve önceki dönemler,
Matrahları artıranları defterleri incelenmeyecek: Tasarı ile, kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılması, İhtilaflı alacakların ihtilafına son verilerek tahsilatının hızlandırılması, Kanun çıkmadan önceki dönemlerde başlamış inceleme ve tarhiyat işlemlerinin tamamlanması sonucunda tarh edilecek vergiler için kanundan yaralanma imkanı verilmesi, stok beyanı ve kayıtların düzletilmesi imkanı tanınması, 5811 Sayılı Yasa ile Varlık Barışı kanunu kapsamında bildirim ve beyanda bulunarak çeşitli nedenlerle kanunun sağladığı imkanlardan yararlanamayanlara ilave bir hak tanınmaktadır, Matrah artırımına imkan tanınarak 2006-2007-2008 ve 2009 yıllarına ait matrah artırımı yapan firmaların defterlerinin incelenmemesi imkanı tanınıyor.
Tasarı ile, tasarı kapsamındaki alacakların doğmuş olduğu dönemden itibaren işlemiş gecikme zamları silinerek, yine alacağın doğmuş olduğu dönmeden bu güne kadar güncelleme oranı (TEFE/ÜFE) esas alınarak yeni baştan faiz hesaplanacaktır.
Tasarıya göre, ödemeler 18 ayda yapılacak, fakat bir ay ödeme yapılıp, diğer ay ödeme yapılamayacaktır. Ödemelerde bir takvim yılında en fazla iki taksitin süresi içerisinde ödenmemesine izin verilecektir.
Vergi affı tasarısının, ilerleyen günlerde TBMM alt komisyonlarında ve TBMM Genel kurulundaki görüşmelerinde Sivil Toplum örgütlerinin girişimleri doğrultusunda biraz daha genişleyeceği kanısındayım.