Yeteneklerle düşler dengelenmeli

Geçtiğimiz haftalarda yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavı'nın (YGS) ardından Haziran ayında yaplıacak Lisans Yerleştirme Sınavı'na (LYS)hazırlanan milyonlarca genç için sıradaki karar meslek tercihi... Doğru meslek tercihi yapmak kişinin ileriki hayatı için son derece önemli. Sırf anne ve babası ya da başkaları istedi diye ilgi duyduğu mesleği seçmeyen kişiler, ilerleyen yıllarda çoğunlukla mutsuz ve başarısız oluyor, ya da mesleğini veya okulunu bırakıyor. Peki gençler doğru mesleği nasıl seçecek ve bu seçimi yaparken nelere dikkat edecek? İSMER Eğitim & Danışmanlık & Yaşam Koçluğu'ndan Psikolog Pınar Ersöz'le doğru meslek seçimi yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini, gençlerin hayallerindeki işi mi yoksa kazançlı işi mi tercih etmelerinin doğru olacağını konuştuk.
Kaygı ortaya çıkar
Gençlerin daha üniversite sınavına girmeden önce ne istediklerini bilmelerinin önemli olduğunun ve tercihlerin puana göre değil, ilgi alanı ve yeteneklere göre yapılması gerektiğinin altını çizen Psikolog Pınar Ersöz, "Eğer öğrencinin bir amacı olmazsa bir adım atamaz ve dolayısıyla başarılı da olamaz. Bu da sınav kaygısını ve başarısızlığı beraberinde getirir" diye konuştu.
Özellikle lise birinci sınıfta alan tercihi yapacak öğrencilerin ileride yapmak istedikleri mesleği ya da ilgi duydukları alanları belirlemelerinin çok önemli olduğunu ifade eden Ersöz, "İlgi duyduğu alanı belirleyemeyen öğrenci, ne yapacağını da bilemiyor. Bu konuda net olamayınca da kendine bir hedef koyamıyor ve hedefi doğrultusuda ilerleyemiyor. Bir hedef belirlenirse, atılacak adımlar da belirlenmiş ve hedefe doğru yürümeye de başlanmış oluyor" dedi ve ekledi: "Meslek seçimi evlilikten bile çok daha önemli, çünkü insanın tüm hayatını etkiliyor. Doğru meslek tercihi kişiyi başarılı ve mutlu yaparken, yanlış seçimlerin ise tam tersi sonuçları oluyor. Bu nedenle özellikle anne ve babaların, rehber ve psikolojik danışmanların doğru seçim için öğrencileri doğru yönlendirmeleri, onlara yardımcı olmaları gerekiyor."
Çalışma alanları
Seçim yapacak öğrencinin o mesleği icra eden bir kaç farklı kişiyle görüşmesinin de seçim öncesi doğru olacağını, ayrıca ÖSYM kitapçıklarından da meslekle ilgili çalışma alanlarının araştırılmasının föğrenciye fayda sağlayacağını belirten Ersöz, "Bazen öğrencinin düşündüğü şartlar gerçekte var olmayabiliyor. Hayal edilenle gerçek şartlar birbirine uymadığı zaman öfke ortaya çıkar. Bu nedenle çalışma alanlarının araştırılması da tercih yaparken dikkat edlmesi gereken naktalardan biri" diye konuştu.
Ersöz'e göre meslek seçecek gençler kendilerine '30 yaşıma geldiğimde nerede olmalıyım' diye sormalı, gelecekte kendileri için nasıl bir yaşam istediğini irdelemeli ve hayal etmeli... Hayal ederken kendini hangi mesleğin içinde görüyorsa kararını bu doğrultuda şekillendirmeli.
Kaç nete ihtiyaç var?
"Bunların dışında bu meslek bana maddi anlamda ne sağlar, mesleğimden çok para kazanma beklentim var mı, ileride iş bulma konusunda sıkıntı yaşar mıyım, seyahat etmeyi seviyor muyum, kapalı alanda mı yoksa açık alanda mı çalışmak istiyorum gibi soruların yanıtları verilmeli. 15 yaşında alan terih edecek bir genç de bu gibi sorulara yanıt vererek kararını netleştirebilir. Bu noktadan sonra da yapılacak şey, örneğin öğrenci tıp fakültesinde okumaya ve doktor olmaya karar verdiyse, kaç puana ihtiyacı var ve bu puana ulaşmak için kaç soru doğru cevaplanmalı diye araştırılmalı" diyen Ersöz, "Doğru olan, kişinin hayaliyle ilgi ve yeteneklerinin gerçekçi bir şekilde dengelenmesidir. Kişi kendini hangi meslekte hayal ediyorsa, imgeliyorsa o meslekte başarılı olur" dedi.

Anne babalar yapamadıklarını çocuklarına empoze ediyorlar
Anne babaların üniversite sınavına girecek ya da meslek tercihi yapacak çocuklarına, kendilerinin isteyip de yapamadıkları meslekleri empoze ettiklerini anlatan Ersöz, bu konuda ebeveynlerin çok dikkatli olmaları gerektiğini belirtti ve ekledi: "Anne babalar belirli alanlarda diretmeden meslek seçimini çocuklarına bırakmalı. Ayrıca 'etraf ne der' diye düşünmeden, çocuğu bu söylemlerden uzak tutmalı."