Sayıştay'ın İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne ilişkin 2024 yılı denetim raporu yayımlandı. Raporda, belediye şirketlerinin 2017-2024 yılları arasında toplam 9,7 milyar TL zarar ettiği ve bu nedenle her yıl sermaye artışına gidildiği belirtildi. Sayıştay, mali sürdürülebilirliğin risk altında olduğunu vurguladı.
SINAVSIZ İŞE ALIMLAR
Raporda kentin en büyük yatırımı olarak gösterilen Buca Metrosu ihalesiyle ilgili en düşük teklif veren firma yerine ihalenin başka bir firmaya verilmesinin kamu zararına yol açtığını belirterek, "İlgililer hakkında adli süreç başlatılmalıdır" uyarısını yineledi. Rapor, belediye şirketlerinde yönetim zafiyeti bulunduğunu, bazı yöneticilerin mevzuata aykırı şekilde atandığını ortaya koydu. "Görevsiz şube müdürleri" başlıklı bulguda, 13 şube müdürüne fiilen görev verilmediği, üç personelin ise sınavsız biçimde "dalgıç" kadrosuna atandığı tespit edildi. Ayrıca, ehliyetine el konulan şoförlerin başka birimlerde çalıştırılmasının ve çalışan yakınlarının sınavsız işe alınmasını öngören toplu iş sözleşmesi maddelerinin mevzuata aykırı olduğu belirtildi.
KANUNA AYKIRI DEVİR
Raporda, İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden İZBETON A.Ş'nin kentsel dönüşüm projelerinde kooperatiflere yaptığı usulsüz devirleri mercek altına alındı. Kanuna aykırı devir işlemleri, inşaatların süresinde tamamlanmaması ve denetim zafiyeti nedeniyle kamu zararı riski bulunduğu vurgulandı. ESHOT'un, 2019'dan bu yana her yıl zarar ettiği, yalnızca 2022'de gelirgider dengesini sağlayabildiği kaydedildi. 2019-2024 yılları arasında belediyeden ESHOT'a toplam 12,1 milyar TL kaynak aktarıldı, kurumun mevcut gelirleriyle akaryakıt ve personel giderlerini dahi karşılayamayacak durumda olduğu ortaya çıktı. İZENERJİ A.Ş'de ise, ciddi usulsüzlükler ve yönetim zaafları olduğu görüldü. Rapora göre şirket, siber saldırı sonucu 16 bin 222 çalışanın kişisel verilerinin ve ticari sırların çalınmasıyla büyük bir veri ihlali yaşadı.
BİNLERCE KİTAP ATIL KALDI
İZELMAN A.Ş'de de milyonlarca liralık zarar, usulsüz harcamalar ve yönetim hataları tespit edildi. Rapora göre şirket, 2024'te 624 milyon TL zarar etti. Önceki dönem Belediye Başkanı Tunç Soyer'in tanıtımına ilişkin ifadeler içeren 35 bin 180 kitabın İZELMAN tarafından bastırıldığı, ancak yalnızca bin 680 adedinin satıldığı, 33 bin 500 kitabın depoda atıl beklediği belirtildi. İZDOĞA A.Ş'deki ciddi mali ve idari usulsüzlükler rapora yansıdı. Şirket, usulsüz harcamalar, tahsil edilemeyen alacaklar, vergi ve SGK gecikme cezaları, hatalı personel alımları, mevzuata aykırı ihaleler ve zarar eden iştirakler nedeniyle milyonlarca lira zarara uğradı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Tunç Soyer döneminde, milyonlarca liralık zararın oluştuğu ve birçok usulsüzlüğe imza atıldığı ortaya çıktı.
İZTARIM'DA 662 MİLYON ZARAR
Egeşehir A.Ş'de, Konak Pier kiralamalarındaki muhasebe hataları, yönetim kurulu ücretlerindeki mevzuata aykırılıklar, dışarıdan avukatlık hizmeti alımıyla oluşan zararlar, belediye şirketleri arasında hukuksuz işçi geçişleri ve yapım işlerinde sözleşme ihlalleri dikkat çekti. İZTARIM A.Ş.'nin 2024 yılı Sayıştay denetim raporuda ise, şirketin 662 milyon 830 bin TL zarar ettiği ve ciddi mali disiplin sorunları yaşadığı ortaya koyuldu. Raporda, usulsüz yönetici atamaları, ihalesiz danışmanlık ve hukuk hizmetleri, SGK prim gecikmeleri, pahalı süt alımı ve hatalı inşaat ödemeleri öne çıktı. İzmir Kültür A.Ş, mevzuata aykırı uygulamalar ve yönetim hataları nedeniyle 3,7 milyon TL zarar etti. Raporda, yurt dışı harcamalarının şirket bütçesinden karşılanması, personel alımlarında usulsüzlükler öne çıktı.
KARŞIYAKA'DA RUHSAT PROBLEMİ
Sayıştay raporunda Karşıyaka Belediyesi'ne dair olan notlarda ruhsat eksiklikleri dikkat çekti. Belediye sınırları içerisinde bulunan 24 bin 153 faal mükellef olmasına rağmen işyeri açma çalışma ruhsatına sahip yalnızca 8 bin 683 adet işyerinin bulunduğu tespit edildi. Ayrıca belediyeye ait olan kız öğrenci konukevinin de ruhsatsız işletildiği ifade edildi.
TORBALI BORÇLARINI ÖDEYEMEZ HALDE
Torbalı Belediyesi'nin Sayıştay raporlarında belediyenin SGK'ya olan prim borçlarını ödeyebilecek bir gücü olmadığı ve bu borçlar sebebiyle gecikme faizlerinin artışa geçtiği belirtildi. Raporlarda, belediyenin maddi güç yetersizliğiyle gecikme faizlerini bile ödeyemediği belirtildi.
KONAK VE ÖDEMİŞ'TE MALİ SORUNLAR
Konak Belediyesi'ne ilişkin dikkat çeken tespitler yapıldı. Raporda, imar mevzuatına göre tahsil edilmesi gereken otopark bedellerinin Konak Belediyesi'nce alınmadığı, bu ücretlerin İzmir Büyükşehir Belediyesi hesaplarına yatırıldığı belirtildi. Ödemiş Belediyesi'nin de vergi ve prim borçları başta olmak üzere ciddi mali ve idari usulsüzlükleri tespit edildi.
BUCA'NIN ARAÇLARI TATİL BELDELERİNDE
Buca Belediyesi'ne ait araçların hafta sonu ve tatil günlerinde Urla ve Çeşme'ye gittiği, yakıt ve HGS giderlerinin belediye bütçesinden karşılandığı ortaya çıktı. Raporda, 35 ACS 980 plakalı aracın 7 Temmuz Pazar günü Urla'da bulunduğu, 5 ve 8 Temmuz'da belediye deposundan yakıt aldığı tespit edildi. Kamu kaynaklarının amacı dışında harcandığı görüldü.
KİRAZ BELEDİYESİ'NDE FAZLA MESAİ TESPİTİ
Kiraz Belediyesi'nde işçilere kanuna aykırı şekilde fazla mesai yaptırıldığı ve yıllık izinlerinin kullandırılmadığı tespit edildi. Rapora göre belediye işçileri bir yıl içinde 270 saati aşan fazla çalışma yaptı. Ayrıca, belediye memurlarının adli sicil kayıtlarının bulunmadığı ve bu durumun kurum açısından risk oluşturduğu belirtildi.
BAYRAKLI'DA PERSONEL GİDERLERİ SINIRI AŞTI
Sayıştay raporunda, Bayraklı Belediyesi'nin personel giderlerinin yasal sınırını yüzde 81 oranında aştığı, buna rağmen 65 yeni personel alımı yapıldığı tespit edildi. Raporda, belediyenin mali disiplini sağlaması ve yeni istihdamdan kaçınması gerektiği vurgulandı. Belediye ile sendika arasında yapılan Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi'nin mevzuatla bağdaşmayan hükümler içerdiği belirlendi
