Deri hastalıkları, gözle görülebilir olmaları ve dış ortamla sürekli temas halinde bulunmaları nedeniyle bireylerin yaşamını oldukça olumsuz etkileyen hastalıklar arasında yer alır.
Bu hastalıklardan bir tanesi olan egzama, birçok faktöre bağlı olarak meydana gelebilen kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Vücudun birçok farklı bölümünde oluşabilen egzama hastalığı, hastaların günlük hayatını ciddi şekilde etkileyebilir. Egzama nedir? Belirtileri nelerdir?
EGZAMA NEDİR?
Cilt yüzeyinde kuruluk ve kaşıntı veren kabarcıklar oluşumu ile karakterizedir. Kuruyup pullanan bu kabarcıklar, zamanla çatlayarak mikroorganizmaların girişine açık hale gelebilir. Bu nedenle egzama hastası bireylerde enfeksiyon da sıklıkla görülür. Hastalık genellikle çocukluğun erken dönemlerinde ortaya çıkmakla birlikte her yaşta görülebilir.
Genellikle yüz, saç derisi, bacaklar, dirsekler, diz arkaları ve kalça gibi bölgelerde ve çoğu hastada el bölgesinde gözlenir. Hastalık; çeşidine bağlı olmakla birlikte stres, alerji, tahriş veya dolaşım sorunlarından kaynaklanabilir. Alerji kaynaklı egzama hastalığı, bireylerde alerjik rinit, astım gibi farklı immünolojik hastalıklarla ilişkili olarak ortaya çıkabilir.
EGZAMA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dünya genelinde hemen her yaştan insanda yaygın şekilde görülen ve nedeninin birbirinden farklı sebeplere dayandırılabileceği şekilde oluşan egzama rahatsızlığı genel olarak hastalıktan muzdarip olan kişilerde aynı belirtilerle kendini gösterir.
Kabarcıklar
Kaşıntı hissiyatı
Saç derisinde kepeklilik hali
Deride pullanma, döküntü ve kabuklanma
İltihap
Ciltte kuruluk
Deride çatlamalar
EGZAMA NEDEN OLUR?
Egzama hastalığının sebebi, hastalığın çeşidine göre değişkenlik gösterir. Hastalık genellikle bir uyarana karşı cildin vermiş olduğu cevap şeklinde ortaya çıkar. Bu uyaran, iç veya dış kaynaklı olabilir. Deterjan, sabun, parfüm gibi kimyasal maddeler, lastik ayakkabı ve terlikler ve bazı metaller bireylerde egzama oluşumuna yol açabilir.
Bitki ve hayvan türleri ile temas, güneşe maruz kalma ve ağızdan alınan bazı ilaçlar da duyarlılığı bulunan kişilerde egzama hastalığına sebep olabilir. Bu kişilerde hastalık, uyaranla temas sonrasında hemen ortaya çıkabileceği gibi uyaran maddeye belirli bir süre maruz kalınması sonrası da kendini gösterebilir.
Alerjik kaynaklı egzamalar, bazı besin türlerinin tüketilmesi ile de ilişkili olabilmektedir. Bunların haricinde stres ve dolaşım sorunları da egzama hastalığının bilinen nedenleri arasında yer alır.
EGZAMA HASTALIĞI ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Egzama hastalığı, oluşum nedenine göre aşağıdaki çeşitlere ayrılır:
El Egzaması: Zayıf uyaran maddelerin el ile teması sonucunda ortaya çıkan, el bölgesinde görülen egzama türüdür. Genellikle temizlikle uğraşan kişilerde, ev hanımlarında kimyasal maddeler ile temas eden kuaförlük, metal işçiliği gibi mesleklerle uğraşan bireylerde sıklıkla görülür.
Atopik Egzama: Alerjik yatkınlık ve çevresel etmenler nedeniyle görülür ve bebeklik döneminden itibaren ortaya çıkar. Hastalık zamanla hafifleyip iyileşme eğilimine geçse de tekrarlayıcı özelliğe sahiptir.
Seboreik Egzama: Nedeni tam olarak bilinmeyen bir egzama türü olmakla birlikte cildin yağlı olduğu bölgelerde ortaya çıkar ve kızarıklık, pullanma ve kabuk oluşumuna sebep olur. Kış ve bahar aylarında artış gösterir.
Kontakt Egzama: Cilde temas eden iritan maddeler ve cildin koruyucu yağ tabakasının oluşumuna izin vermeyen kimyasallarla sürekli temas nedeniyle ortaya çıkar. Akut veya kronik olabilir.
Numuler Egzama: Genellikle eller, kollar ve bacaklarda yaygınlık gösterir. Kaşıntılı dairesel lezyonlara sebep olur ve genellikle erişkinlik döneminde görünen kronik seyirli bir egzama türüdür.
Asteatotik Egzama: Cilt yüzeyindeki yağ tabakasının azalması nedeniyle ortaya çıkar. Sık banyo yapılması ve yaşlılık nedeniyle cildin kuruması gibi nedenlerden kaynaklı olarak ortaya çıkar.
Stres Egzaması: Strese bağlı olarak ortaya çıkan psikolojik kaynaklı egzama türüdür.
EGZAMA TANISI NASIL KONULUR?
Egzama tanısı, genellikle klinik muayene ile konulur. Alerji (immünoloji) uzmanı ve cildiye uzmanı tarafından muayeneye alınan hastanın detaylı öyküsünün alınması oldukça büyük önem taşır. Hastalığın hafifleyip şiddetlendiği dönemler ve bireyde yol açtığı semptomlar detaylı bir şekilde öğrenilir.
Fiziki muayene sonucunda vücuttaki kızarık ve kaşıntılı bölgelerin incelenmesi, genetik yatkınlık gibi faktörlerin göz önünde bulundurulması sonucunda hastalığın teşhisi konulabilmektedir. Bunun yanı sıra hastalığın tanısında, alerji testlerinden de yararlanılabilmektedir.
EGZAMA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Egzama hastalığı kronik bir rahatsızlık olup bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Hastalara uygulanan tedaviler, genel olarak egzamanın bireyde yol açtığı semptomların önüne geçmeye veya şiddetini azaltmaya yöneliktir. Herhangi bir uyarana karşılık olarak oluşan egzama türlerinde tedavinin temel ilkesi uyaranla temasın önüne geçmek veya temas sıklığını azaltmaktır.
Hastalığın tedavisinde hekimin önerileri doğrultusunda genellikle alerji önleyici ilaçlar, kortikosteroid içerikli ilaçlar, ve nemlendiricilerden yararlanılır. Kaşıntının önlenmesi için krem ve jeller kullanılabilir. Ciltteki kuruluğun önüne geçmek için bol miktarda su tüketilmeli, cilt sürekli nemlendirilmelidir. Tedavi sürecinde cildi kaşımamak ve oluşan kabarcıkları patlatmamak büyük önem taşır.
Eğer siz de egzama hastalığına sahipseniz yukarıda belirtilen hususlara özen göstererek ve düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırarak hastalığın yol açtığı sorunların önüne geçebilir, yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.
EGZAMA BULAŞICI MIDIR?
Egzama, çocukluk döneminde başlayıp ileri yaşlarda ise astım ve saman nezlesi gibi hastalıklarında habercisi olan kronik bir hastalıktır. Egzama hastalığı ciltte kurumaya bağlı yoğun bir kaşıntı şeklinde görülür ve bulaşıcı bir hastalık değildir.
SAÇ DERİSİNDE EGZAMA
Egzama sadece ciltte değil aynı zamanda saçlı deride de görülebilir. Saçlı deride görülen egzama seboreik dermatit bilinmektedir. Seboreik dermatitin en önemli nedenlerinden birisi cildin yağlılık oranıdır. Yağlanmaya bağlı olarak kızarıklık ve kaşıntıyla birlikte küçük kabuklanmalara neden olur.
Saç derisinde meydana gelen egzama derinin pullu ve kepekli görünmesine neden olur, bu da kişileri oldukça rahatsız edebilir. Saç egzamasında ortaya çıkan belirtiler arasında saç derisinde kızarıklık, kaşınmalar, yağlanma, hassasiyet ve dökülmeye neden olabiliyor.
Seboreik dermatit burun kenarları, alın bölgesi, yanaklar ve kaşlarda da kabuklanma şeklinde gözlemlenebilir. Seboreik dermatit özel şampuanlar ve losyonlar kullanılarak tedavi edilebilir bir hastalıktır. Seboreik dermatit bulaşıcı bir hastalık değildir.
BEBEKLERDE VE ÇOCUKLARDA EGZAMA
Çocuklarda ve bebeklerde görülen egzamayı tedavi etmek için öncelikle nedenini bulmak gerekir. Bebeğe ya da çocuğa dokunabilecek besin içerikleri veya (ıslak mendil, krem ya da benzeri ürünleri) kimyasal maddeleri uzak tutmak gerekir.
Çocuklarda ya da bebeklerde görülen egzamada cildi nemli tutmak çok önemlidir. Kullanılacak olan nemlendirici ürünleri organik seçmek ve kimyasal ürünlerden uzak tutmak gereklidir. Ayrıca giydirilecek kıyafetlerin %100 pamuklu ürün olması tercih edilmelidir, yünlü ürünlerden uzak durulmalıdır.
