İHSAN KARATAŞ (AYDIN)
1990 yılında Türkiye'de ilk otomatik tüfeğin imalatını gerçekleştiren 45 yıllık tüfek ustası Abdullah Şanlı, gerçek bir Ege sevdalısı.
Konya'nın Beyşehir ilçesine bağlı Huğlu kasabasında 12 yaşındayken baba mesleği olan silah üretimine başlayan Abdullah Şanlı(65), Türk ordusunun kullandığı M 16 silahlarının pompalı tüfek entegrasyonunu sağlayan kişi oldu. Şanlı Türk silah sanayinin geleneksel ustası Şanlı, Yeni Asır'a konuştu...
HEMEN USTA OLDUM - Türkiye'nin ilk otomatik silah üreticilerindensiniz. Nasıl başladınız bu işe?
1957 yılında ilkokulu yeni bitirmiştim ve babamla beraber Ali Şanlı ve Oğulları Silah Sanayi Şirketini kurarak; tamamı el üretimi olan ve "tek kırma" olarak tanımlanan av tüfeklerini yapmaya başladık. 1961 yılında T.C Genelkurmayı elinde bulunan hurda silahları satmak için ihale açmıştı. Fakat bütün hurda preslenmiş ve kullanılmaz durumdaydı. O dönem hammadde sıkıntısı çektiğimiz için bu hurdayı aldık. Daha sonra teknolojiyi takip edip Polonya'dan talaşlı imalat yani torna, freze ve matkap ithal ettik.
- Aletler gelir gelmez kullanabildiniz mi?
Tezgahları atölyeye yerleştirdik ama o zaman bizim kasabada elektrik yoktu. Yine İstanbul'a gittik ve tezgahları kaldırabilecek güçte İngiliz malı bir dizel jeneratör aldık. Artık bir fabrika olmuştuk. Bu esnada babam beni Konya'ya tornacılık öğrenmeye gönderdi. Zira o dönemde Ankara İstanbul ve İzmir'den sonra en gelişmiş sanayi Konya'daydı. Artık "İçerden top çalma" ve "dışarıdan tornalama" yöntemleri ile aldığımız hurdayı hammadde olarak kullanarak av silahı imal etmeye ve kendi markamız ile satmaya başlamıştık.
- Siz zorlandınız mı bu işte?
Hayır çok çabuk alıştım ve kısa sürede usta oldum. Zaten genlerimizde var bizim demircilik. Dedelerimizden kalma bir yetenek metal işleme. Benim imal ettiğim silahları babam Türkiye'nin dört bir yanında satışa sunmaya başladı.
- Sadace av tüfeği mi ürettiniz?
Av silahı imalatını da geliştirdik ve 1972 yılında Huğlu Av Tüfekleri Kooperatifi'ni de kurduk. Daha sonra ise Türk ordusunun halen kullandığı M 16 tüfeklerine pompalı silah entegrasyonu projesini geliştirdik ve ürettik. Dünyaca ünlü silah markası Smith Wesson firmasın yan kuruluşlarına silah ürettik.
ASLA AVA ÇIKMAM - Hala silah üretiyor musunuz?
2007 yılında emekliye ayrıldım. İşimi her zaman çok özenle yaptım, iyi ürünler ortaya koydum, iyi ustalar yetiştirdim ve artık kenara çekildim. Küçük oğlum Salih Şanlı dedesi ve benim gibi metal endüstrisine ilgi duyunca ailece toplandık. Tıp doktoru ve cerrah olan büyük oğlum Doç. Dr. Aydın Şanlı'nın da önerileri ile Türkiye'de hiç yapılmayan diş implantı üretimine başlamaya karar verdik ve Şanlılar LTD Şirketi'ni kurduk. Şimdi oğullarım benim de desteğim ile metal işleme konusundaki bilgilerimi kullanarak yeni bir ürün geliştirdiler ve uluslararası ve ulusal patentini alınarak Nucleoss markası ile titanyum implant üretimine başladılar. Artık benim en büyük zevkim temiz kıyafetle, çalışan tezgahları seyretmek, ara ara tecrübe ve önerilerimi paylaşmak. - Av tüfeği üreten biri olarak av ile aranız nasıl?
Bugüne kadar ürettiğim av tüfekleri ile birçok kez ateş ettim. Ancak yaptığım atışlar imal ettiğim tüfeği deneme amaçlı yapılan atışlardı. Bir tek canlıya bugüne kadar ateş etmedim. Bu benim doğaya ve özellikle hayvana olan sevgimden ileri geliyor. Bir gün bile ürettiğim bir av tüfeği ile ava gitmek gibi bir düşüncem olmadı. Babadan gelen bir meslek ve silahlara karşı olan zaafım nedeniyle bu mesleği tercih ettim ama ben kendi ürettiğim silahları kendi adıma bir av aracı olarak değil sanat eseri olarak görüyorum. Bunun için av benim değil, tutkunu olan avcıların işi"
"Chopper'ını camii avlusuna park ediyor"
Kendisi bugün Türkiye'nin nadir silah ustalarından
Tam 50 yıl silah imal etti.
Bu süre zarfında bizzat kendisi 10.000 silah imal ederken, işletmelerinde 150.000 silahın yapımını sağladı.
Şu an vaktini çok sevdiği Chopper cinsi motoruyla kısa seyahatler yapıyor. Chopper'ını özel izinle camii bahçesine park ediyor.
Yazları Huğlu'daki evinde, kışları Aydın Koçarlı'daki evinde yaşıyor.
Artık silah yapmıyor.
Kıramadığı dostlarının silahlarının revizyon ve tamirini evinin bodrumunda oluşturduğu hobi atölyesinde yapıyor.
. Hayatı boyunca hiçbir canlıya silah sıkmadı. "Keşke sandalye yapsaydım, oturan Allah razı olsun derdi" diyerek silaha hep karşı çıktı.
"Silah fabrikasında artık yapay diş üretiliyor"
Diş eksiği tedavisinde kullanılan ve yapay diş kökü olarak da bilinen "dental implantta" ilk ve tek Türk sistemi olan Nucleoss'un torna bölümü Abdullah Şanlı'nın salih fabrikasında yapılıyor.
Nucleoss un üretimini yapan İzmir'deki Şanlılar Tıbbi Cihazlar ve Medikal Kimya Şirketinin Genel Müdürü Salih Şanlı, Ar-Ge çalışmaları sonucu 4 yılda sistemi oluşturduklarını belirtti. Sistemin ilk üretimini 2006'da yaptıklarını ve iç pazar payını kısa sürede yüzde 10'lara ulaştırdıklarını anlatan Şanlı, "Yıllardır bilinen ancak ithal olması nedeniyle yüksek fiyatlarla uygulanabilen implant tedavisi diş eksikliği sorununun en iyi çözümü. 2000 yılında distribütörlüğünü yaptığımız yabancı firmanın üretim sistemini gördükten sonra yerli üretim kararı aldık" dedi. Şanlı, üretimlerinin talaşlı torna bölümünün dedesi Ahmet Şanlı'nın 1960 yılında Konya'nın Beyşehir ilçesine bağlı Huğlu beldesinde kurduğu silah fabrikasında yapıldığını anlattı.
