Gizemli güzellikler ülkesi Şavşat

SELAMİ KALAY
Eşsiz doğası, birçok endemik türü içinde barındıran flora- faunası, tarihi, tarihi kültürü ve insanıyla Türkiye'nin doğusuyla kuzeyinin kesiştiği noktada yer alan Şavşat Türkiye'nin farklı birçok coğrafik özelliklerinin bileşkesi gibidir. Bu bölge bir yanda arazinin olabildiğince kırık olduğu derin kanyonların, vadilerin ve yükseltilerinin yer aldığı Kaçkarlar, Karçallar diğer yanda Ardahan'ın yüksek düzlükleri ve Gürcistan sınırına yaklaştıkça yine çepeçevre yükselen sıradağlar. Bunların tam da ortasında yer alan gizemli bir mücevher gibidir Şavşat. Keşfedilmeyi bekleyen değerli bir mücevher...
Dünyanın ender güzelliklerinin bir arada yaşandığı bu coğrafya insanı ne yazık ki hep yokluk, yoksulluk içinde yaşamış. Turizmin henüz gelişmediği, Şavşat'ın keşfedilmediği yıllarda bölge insanının tek seçeneği eğitim olmuş. Ülkenin en yüksek okuma yazma oranının oluştuğu bölgede bugün her evde bir doktor, mühendis ya da üst düzey bürokrata rastlamak mümkün. Yaşamın en zoruyla yüz yüze olan insanlar diğer yandan ülkelerine, Cumhuriyet'e ve değerlerine de yürekten bağlanmışlar ve memleketin aydınlık yüzleri olmuşlar her daim.

BİR TUR YETMEZ
Bölgeyi bugüne dek görmeyenler için birkaç tavsiyede bulunmak gerek. Şavşat'ı bir turla görmek ya da geçerken bir gün konaklamak olanaksız. Tatilinizin en az 1 haftasını ayırdığınızda inanılmaz bir deneyim ve unutulmaz günler ekleyeceksiniz anılarınızın arasına ya da fotoğraf karelerine.
Yaylalarında bir bardak süt, Karagöl de eşsiz bir kare, derelerinde alabalık, papartta doğu ladini, Karçal'da kar, Göze dağında patika, kalede, kilisede tarih ve bir köy evinin "ayvan"ında demli bir çay olabilirsiniz.
Şavşat'a gelen konuklar işte bu nedenlerle en az 1 haftasını ayırmalı ve yaşamalı ülkenin bu "ender" güzelliklerini. Bölgede birçok göl (en bilineni meşeli köyündeki Karagöl'dür), onlarca yayla, özgün mimarisiyle Şavşat Evleri, kale ve kiliseler mevcut.
Flora ve faunanın çok zengin olduğu bölgede Türkiye'nin en geniş ormanları, papart bölgesinde ise dünyanın en zengin doğu ladinlerinin bulunduğu vadiler bulunmakta.
Bir gün yolunuz düşerse Şavşat'a; ki mutlaka düşsün, önce Ardahan tarafından Sahara geçidini geçerek Kocabey yaylalarından başlayın Şavşat'ı solumaya, sonra Sahara milli parkından Yavuzköy'e inin, tamda Yavuzköy sırtlarında eski Şavşat kaymakamı Abdullah Köklü'nün öncülüğünde yaşam bulan "Şavşat Evi"nde soluklanın. Yöresel yemeklerinin tümünün yapıldığı mekan, özgün mimarisiyle Şavşat evlerinin bütün özelliklerini barındırmakta. Peynir eritmesi, katmer, kete, erişte, korova ya da gevrek, ne isterseniz hepsi mevcut, yöre insanını turizmle tanıştırmak adına önemli bir proje Şavşat evi.
VAKİT KAYBETMEDEN
Daha gezecek çok yer var vakit kaybetmemek gerek deyip yola koyulun ve Şavşat'ın hemen çıkışındaki Şavşat Kalesi'ni mutlaka görün. 9. yy'da yapılan kalede 2009 yılında başlayan ve 7 yıl sürecek olan kazı çalışmaları devam etmekte. Şavşat Kalesi'nin dışında görülmesi gereken Carishev Kalesi, Parih Kalesi, Hanlı Kalesi, Ustamis Kalesi gibi kaleler mevcut.
Tarihi kalıntıları gezmek için en az birkaç gününüzü ayırmalısınız, örneğin Tibet Kilisesi (Cevizli köyü) mutlaka görülmeli. Bölge de ayrıca çok sayıda tarihi cami ve konak da mevcut.
Şavşat'ta geçirilecek vaktin bir bölümü de Karagöl ve Karagöl milli parkına ayrılmalı. Meşeli köyü sınırlarındaki göl ve milli park alanında yöresel mimarinin en özgün örnekleri, orman ve floranın eşsiz çeşitliliği, Mansurat vadisinin tüm gizemi bir arada yaşanmakta.
Şavşat'a gelip meydancık tarafına "Maden Köyü"ne gitmemek mümkün mü? Bölgenin en önemli turizm merkezlerinden biri olmaya aday olan köyde ev tipi pansiyonculuk yapılmakta. En az bir ya da iki gecenizi bu bölgede geçirmelisiniz. Maden şelalesi, papart vadisi mutlaka görülmeli.
KONUKSEVER YÖRE HALKI
Bölgede herkesin kolayca katılabileceği trekking organizasyonları ve güzergahları mevcut. Yüksekliği 3160 metreyi bulan Arsiyan dağına mutlaka gitmelisiniz, Arsiyan'a ulaştığınızda henüz yeni keşfedilen yüzen 12 ada ile karşılaşacaksınız. Bunca güzeli bir arada bulabileceğiniz başka bir yer başka bir coğrafya biliyor musunuz? Ve Şavşat'ın konuksever güleryüzlü insanları! Kapısını çaldığınız her köy ve yayla evinde güler yüzlü bir "dost" karşılıyor olacak sizi.
Bütün bunları biran önce yaşamalı ve kaydetmelisiniz diyor Şavşatlı fotoğraf sanatçısı Özgür kalın; "çünkü birçoğunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyayız. Benzer güzelliklerinin birçoğunun bir arada olduğu Artvin ilinin birçok yeri, ilçeleri ve köyleri Maden işletmeleri ve HES projeleri tehdidi altında ne yazık ki. Dünyanın herhangi bir yerinde bu bölgedeki değerler mücevher gibi korunurken Artvin'in birçok yeri rant uğruna feda edilmekte. Barajlar nedeni ile dünyanın eşsiz vadilerinden biri olan "Çoruh Vadisi" yok edilirken, arkasından HES katliamları yaşanmaya başlandı. Karadeniz'in tümünde olduğu gibi her köy, her yayla, her yaşam alanı bir dere kenarında oluşmuş.Oysa şimdi her yaşam alanının can damarı kurutulmak kesilmek üzere. Bölgedeki olağanüstü doğayı besleyen dereler HES'lerle yatağından alınıp bir tünel ya da kanala mahkum edilmekte. Bölge insanı, Şavşat'taki onlarca HES projesini engellemek için mücadele ediyor. Bölgeyi gezdiğinizde yaşanan drama şahit olacak, isyan edeceksiniz."
Dünyanın bu eşsiz coğrafyasını bir an önce görmek, tanımak ve yöre insanının mücadelesine destek vermek için birkaç gününüzü doğaya, Şavşat'a ve geleceğe ayırın. Şavşat'ın güler yüzlü "dost" insanları siz doğa dostlarını bekliyor olacak.