BESLENME DİYET UZMANI/ MEHLİKA ÖKTEM
Farkında olmadığınız fizyolojik bir durum kilo vermenizi zorlaştırabilir ve bu sürecin ilerlemesine engel olabilir.
Zayıflamanıza sebep olabilecek hormonların kontrolü bu durumda şarttır. Önemli olan kilo verememe sebebinin doğru bir şekilde tespiti, buna uygun gerekli tedavinin yapılması ve tedaviye başlanıp düzenli olarak takibinin sağlanmasıdır.
TIROID HORMONLARI
Tiroid bezi, metabolizmayı denetleyen hormonları salgılar. Bu hormonların işleyişi ya da salgılanma miktarı kiloyu etkiler. Tiroid bezinin salgısının yeterli olmaması hipotiroid hastalığını doğurur. Bu da hem alınan hem de bir türlü verilemeyen kiloların sebebi olabilir. Bu nedenle tiroid bezi yetmezliği tedavi edilmeden kilo vermek çok zordur. Tiroid hormon ilaçları ile hastaların çoğunda tedaviyle birlikte kilo verme gerçekleşse de bazı kişilerde yine de kilo verememe durumu olabilir.
Tiroid yetmezliği olan hastalarda metabolizma yavaşladığından alınan karbonhidratların (unlu, şekerli gıdaların) sindirilmesi veya parçalanması ve vücudun bu besinleri kullanması zorlaşır.
Bu nedenle vücut daha fazla insülin hormonu salgılayarak kan şekerini düşürmeye çalışır.
İnsülin arttıkça da iştahta artma ve kilo alma gerçekleşir. Eğer önemsemediğiniz bir tiroid hastalığınız varsa bu durum şeker hastalığına dönüşmeden tedavinizi öncelikleriniz arasına almalısınız.
Selenyum eksikliği de tiroid hormonlarının çalışmasını etkileyerek kilo vermeyi zorlaştırabilir. Eğer eksiklik varsa bu durum tedavi edilmelidir.
Omega-3 yağ asitleri tiroid hormonlarının hücrelerdeki etkisini artırmaktadır. Günlük omega-3 ihtiyacınızı tamamlamanız tiroid hormonlarının iyi çalışabilmesi için önemlidir.
Manganez, krom çinko, kalsiyum ve magnezyum eksikliği de kilo vermenizi engeller. Bu minerallerde saptanan eksikliklerin tedaviyle düzeltilmelidir.
İNSÜLİN DİRENCİ ÖNEMLİ KONU
Kandaki şekerin hücrelere girmesi pankreas bezinden salgılanan insülin hormonu sayesinde olur. Bir bakıma insülin enerjinin depolanmasını sağlayan bir hormondur. Aşırı insülin salınımı açlık hissine, tatlı isteğine sebep olur. Eğer siz bu döngüye kapılıp karbonhidrat tüketimini artırırsanız vücudunuzun daha da çok insülin salgılamasına neden olursunuz. Böylece kendinizi kilo vermeyen ve hatta kilo almaya meyilli hale getirirsiniz.
Çünkü insülin hormonu yağ dokusundan yağların çözülmesini engelleyen bir hormondur.
Ancak insülin etkisi azalırsa yağ dokusundan yağlar çözülmeye başlar.
Kilo vermenizi zorlaştıran bir diğer faktör de açlık hormonunuz "Ghrelin"dir. Bu hormon mideden salgılanmakta ve kana karışarak beyine ulaşıp yemek yemeyi artırmaktadır.
Kilo vermek için diyet yaparken bu hormon kanda artmakta ve daha fazla kilo verilmesini engellemektedir. Bu süreç doğal olarak gerçekleşmekte ve vücudun kendini koruma mekanizması ile ilgilidir.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU
Özellikle kadınları etkileyen en önemli kilo verememe ya da sahip olunan kiloyu koruyamama nedenlerinden biri polikistik over sendromudur. PCOS'un en önemli belirtisi adet düzensizliği (hatta adetten kesilme), sivilcelenme, yağlı cilt, aşırı tüylenme, infertilite ve kilo artışıdır.
Bu durum hormonal bozukluklarla beraber kilo vermeyi de zorlaştırır.
STRES HORMONU 'KORTİZOL'
Böbrek üstü bezinden üretilen stres hormonu kortizolun fazlalığı kilo vermenizi zorlaştırmaktadır. Kortizol hormonunun yüksekliği insülin direnci gibi ayrıca kilo vermenizi engelleyen diğer durumları doğurabilmektedir. Bu yüzden eğer zayıflama sürecindeyseniz yapmamanız gereken şeylerden biri bu süreci takıntı haline getirip stresinizi artırmaktır.
YETERSİZ UYKU
Kronik kısa uyku süresi, besin tüketimi veya iştahta artışa; diyet makro besin bileşiminde değişikliğe neden olarak obezite ve ilişkili hastalıkların görülmesine sebep olabilmektedir. Uyku yoksunluğu çeken yetişkin ve yaşlı bireylerde gece boyunca kortizol düzeylerinde orta dereceli bir yükseklik görülebilmektedir. Kortizol yüksekliğinin zayıflamayı engellediğini tekrar etmekte de büyük fayda var!
FAZLA DİYET GEÇMİŞİ
Kilo vermeyi zorlaştıran veya durduran bir durum ise çok fazla diyet geçmişinizin olmasıdır.
Bilimsellikten uzak, kulaktan dolma bilgilerle yapılan diyetler, kilo kaybı açısından işe yaramadığı gibi vücudunuza büyük zarar vermektedir. Yanlış uygulamalarla metabolizmanız yavaşlar ve sonucunda kilo kaybında direnç oluşur.