Sıcaktan koruyan beslenme

Sıcakların ortaya çıkışı ile birlikte vücudumuzda bir takım değişiklikler meydana gelir. Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artar ve metabolizma bu duruma uyum sağlamaya çalışır. Bunun sonucunda ise vücut daha fazla su kaybeder. Aşırı sıcaklarda kan değerleri de farklılık gösterdiğinden yazı sağlıklı geçirebilmek adına beslenmeye her zamankinden daha fazla dikkat etmek gerekir.

PROF. DR. ECMEL ERLAT: DAHA DA KAVRULACAĞIZ
Ege Üniversitesi (EÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü öğretim üyesi klimatolog Prof. Dr. Ecmel Erlat, Türkiye'de aşırı sıcak geçen gün sayısının son 20 yılda en yüksek sayıya ulaştığını ve ülkenin gelecek yıllarda daha sık ve uzun sıcak hava dalgalarına maruz kalacağını söyledi. Türkiye'de küresel iklim değişikliği nedeniyle özelikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren aşırı sıcaklık görülen günlerin arttığını, sıcak hava dalgalarının daha sık, daha uzun ve daha şiddetli yaşandığını vurgulayan Prof. Dr. Erlat, "Türkiye'de her yıl yaz mevsiminde yaşanan sıcak hava dalgalarının sayısı özellikle 1984 yılından sonra belirgin bir şekilde artmış, son 20 yılda en yüksek sayıya ulaşmıştır. Örneğin Türkiye'de 1950- 1959 yılları arasındaki 10 yıllık dönemde, yaz mevsimimde ortalama bir kez bile yaşanmayan sıcak hava dalgaları, 2010-2018 döneminde ortalama 4'e yükselmiştir. Bu artık Türkiye'nin her yaz ortalama 4 kez sıcak hava dalgalarına maruz kalması anlamına gelmektedir" dedi.

YAZ MEYVELERİNDE AŞIRIYA KAÇMAYIN
MEVSİME ait meyve ve sebzeler, o dönemde insan vücudunun ihtiyacını karşılayan en önemli besin öğesidir. Yaz meyveleri vitamin ve mineraller açısından çok zengin bir içeriğe sahiptir ayrıca sıcakların neden olduğu sıvı kaybının önlemesini de sağlar. Yüzde 90'ı su olan karpuz bunun için iyi bir kaynaktır. Ayrıca tüketildiğinde tokluk hissi de verir. İyi bir lif kaynağı olduğu için de bağırsak hareketlerini düzenler. Karpuz az miktarda protein, yağ, karbonhidrat ve fosforun yanı sıra A ve C vitamini de içerir. Karpuz gibi diğer yaz meyveleri de( kavun, üzüm, çilek, kiraz, erik vb) hem serinlik hem de vücudun ihtiyaç duyduğu besin değerlerini karşılar. Ancak unutulmamalıdır ki, fazla miktarda tüketildiğinde kilo artışına neden olabilir.

TANSİYON VE ŞEKER HASTALARI DİKKAT
BU dönemlerde artan sıcaklıklar özellikle bebek, çocuk, yaşlı ve hamileler ile tansiyon, kalp, şeker gibi kronik hastalıkları bulunan kişilerde sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilir. Sıcaklarda aşırı terleme sonucu vücuttan suyla beraber, sodyum, potasyum gibi mineraller de atıldığı için bu durum halsizlik, nabız zayıflığı, yorgunluk ve dolaşım bozukluklarına yol açabilmektedir. Tansiyon problemi olanlar özellikle iyi bir protein kaynağı olan süt ve yoğurt tüketimine özen göstermelidirler. Bunun yanında hipogilisemi problemleri yaşayanlar ara öğünlerini kesinlikle atlamamalıdırlar.

SÜT VE YOĞURT SİNİR SİSTEMİNİZİ KORUR
SÜT ve yoğurt gibi gıdalar kalsiyum içeriği nedeni ile kalbin düzenli atmasını sağladığı gibi, sinir sisteminin korunmasına da yardımcı olur ayrıca uykunun düzenli olmasını sağlar. Süt ve ayran sıcak yaz günlerinde serinlik ve sıvı ihtiyacını karşılamak için sağlıklı güzel bir kaynaktır.

YAĞLI BESİNLERDEN UZAK DURUN
SICAK havanın hakimiyeti ile birlikte kardiyovaskuler sistemde bir takım değişiklikler olur. Kan basıncı artar ve bu aylarda kalp yetmezliği daha fazla görülür. Yaz aylarında tüketilen yağlı yiyecekler yüksek tansiyona ve kalp problemlerine sebep olabilir. Bunun yanı sıra yorgunluk ve baş ağrısı gibi rahatsızlıklar da görülebilir. Aslında sağlıklı bir beslenme için her zaman önerilen haşlama, ızgara ve fırın gibi pişirme tekniklerinin önemi bu aylarda daha da artmaktadır. Yağ ihtiyacı için ise yemekler piştikten sonra 1 tatlı kaşığı zeytinyağı eklenmelidir.

GIDA ZEHİRLENMELERİNDE ARTIŞ
ÖZELLİKLE yaz aylarında en sık görülen rahatsızlıkların başında besin zehirlenmesi gelir. Yaz aylarında artan sebze ve meyve tüketimi ile birlikte sebze ve meyveler iyice yıkanmalı, hijyenlerine dikkat edilmeli ve besinler güneş altında uzun süre bekletilmemelidir. Zehirlenmelerden korunmak için uygun koşullarda saklanmalıdır. Özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınmak gerekir. Çabuk bozulma potansiyeli yüksek olan et, yumurta, süt ve balık gibi gıdaları açıkta bekletmemeye dikkat etmek gerekir.

HER ÖĞÜNDE SEBZE VE SALATA
ANA yemeklerinizi kızartmalar ve hamur işleri yerine bol yeşillikli salatalar ve sebzelerle zenginleştirin. Salataları ve sebze yemeklerini et ve kurubaklagiller ile zenginleştirip lezzetlendirebilirsiniz. Bu şekilde bir beslenme sağlıklı bir yaz için vazgeçilmezdir

ÖDEM ATMAK İSTERKEN SAĞLIĞINIZDAN OLMAYIN
ÖZELLİKLE bu dönemde ödem atmak için çaba sarf etmenize gerek yok. Zaten vücudun sıvı ihtiyacı maksimum düzeye çıkıyor. İlla ki ödemi atmak istiyorum diyorsanız da suyun içerisine ekleyeceğiniz yeşilliklerle destek olabilirsiniz.

YAVAŞ VE İYİ ÇİĞNEYİN
DOYGUNLUK hissi, yemek yendikten 15-20 dakika sonra hissedilmeye başlanır. Bu nedenle yavaş yavaş yemek yemeye özen gösterin. Yaz günlerindeki bunaltıcı sıcakların yarattığı sıkıntılı durumlardan yapacağınız doğru ve sağlıklı besin tercihleri ile kurtularak ferahlık hissine kavuşabilirsiniz.

SIVI TÜKETİMİ ÖNEMLİ
DÜNYA Sağlık Örgütü, kadınların günde 10, erkeklerin 14 bardak su içmesi gerektiğini belirtmektedir. Su en iyi çözücü, saf, doğal ve katkısız kaynaktır. Bunun yanı sıra sıvı ihtiyacını karşılamak için süt, ayran, soda, taze sıkılmış meyve suları, bitki ve meyve çayları, limonata gibi alternatifler de tercih edilebilir. Limonatanın ferahlatıcı etkisinden kesinlikle yararlanmak gerekir. Bebek ve çocuklar sıvı ihtiyaçlarını ifade edemediklerinden ebeveynlerin bu konuda hassas olmaları gerekir.

MEYVE SUYU VE KAHVEYE DİKKAT
BOL sıvı tüketimi önemli ama meyve suyu ya da soğuk kahveler tüketirken miktarına dikkat edilmeli. Meyve suyu her ne kadar masum görünse de bir bardak meyve suyu neredeyse 150 kalori yani 2 orta boy taze meyve kadar enerji içeriyor. Soğuk kahvelerde ise içerisine eklenen şuruplar ve krema ile enerji değeri çok yükselebiliyor. Bu yüzden tüketirken neyi içtiğinizin farkında olun.