"0-6 yaş aralığı hayatın provasıdır"

FATİH ABACIOĞLU (HABER MERKEZİ)
Milli Eğitim Bakanlığı, UNICEF'in teknik desteği ve AB'nin mali katkısı ile yürütülen "3-4-5 Erken Eğitimi Seç-Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi" kapsamında, İzmir'de Toplumsal Seferberlik Kampanyası çalıştayına katılan Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Grup Başkanı Tuncay Morkoç, okul öncesi eğitimin önemini Yeni Asır'a anlattı. "Eğitim anne karnında başlar" diyen Morkoç, UNICEF destekli projede İzmir'in diğer illeri kıskandıracak bir artış yakaladığını belirterek, "0-6 yaş aralığı hayatın birebir provasıdır" şeklinde konuştu.

AB finansman sağlıyor
- Okul öncesi eğitimin güçlendirilmesi projesi nedir?
Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi 2010 yılında başladı. Milli Eğitim Bakanlığı'nın liderliğinde yürütülüyor. Finansmanın büyük bir kısmını Avrupa Birliği karşılıyor. Teknik danışmanlığını ve bir miktar bütçesini UNICEF üstlenmiş durumda. UNICEF burada bizim her işimizi kolaylaştıran rolde. Bu proje kapsamında bize bağlı olmayan kreşleri de takip ediyoruz. Personelini eğitiyoruz. Böyle bir sorumluluğumuz var. Toplam bütçe 16 milyon euro. Yaklaşık 1 milyon eurosu UNICEF'in. Bu projenin son yılındayız. 2013 Ekim'de proje son bulacak. Proje kapsamında Türkiye genelinde 32 ilde toplam 90 anaokulu ve 399 anasınıfı tam donatımları yapıldı. Bunlar genelde yeni açılan okullardı. Her türlü teknolojik altyapısını sağladık ve oyun parkları kurduk. Bu projelerde bizim açımızdan toplum temelli modeller geliştirmek istiyoruz. Daha nitelikli bir eğitim açısından, yeni programlara ihtiyacımız var. 25 akademisyenin 40'a yakın uygulayıcının olduğu komisyonda, bu programlar yeniden revize ettik. Projeyle toplumda bir farkındalık yaratmak istiyoruz. Her ne kadar okul yapsakta içinde çocuk olmadıktan sonra anlam ifade etmiyor. Velileri de bilinçlendirmek gerekiyor. Onlara okul öncesi eğitimin önemini anlatmamız gerekiyor.

Büyük bir fırsat
- Okul öncesi eğitimin çocuklar üzerindeki faydaları nelerdir?
Hayatın sihirli yılları, altın yılları olarak adlandırılıyor 0-6 yaş dönemi. Uzmanlar, insan ömründe edindiği tüm davranışların, becerilerin yüzde 80'ine yakın bir diliminin temellerini bu yaş aralığında attığını ifade ediyor. Bu aralıkta bir şeyler yaparsanız, çocuk o kadar iyi olur. Okul öncesi eğitim bu anlamda büyük bir fırsat. Çocukların çevresinde ne kadar çok zengin uyaran varsa beyni de o kadar hızlı gelişiyor ve iyi eğitim alıyorlar. Oynamayan, kendisine dokunulmayan çocukların beyin gelişimi, yaşıtlarına göre yüzde 30 oranında daha az oluyor. Çocuklar oynayarak gelişir. Merakının en üst seviyede olduğu, hayal dünyasının en geniş olduğu dönem 0-6 yaş aralığıdır. Bu dönemin es geçme gibi bir lüksümüz yok. Nasıl doldubilirsek gelecektede o şekilde verim alırız. Ya bu çocuğu okulda eğiteceğiz ülkeye faydalı olacaklar ya da yarın polise taş atacaklar. Bu dönem aslında hayatın birebir provasıdır. Bugün ne yaparsan yarın onu alırsın.

Anne karnında başlıyor
- Okul öncesi eğitime daha çok çalışan aileler ilgi gösteriyor. Bunun sebebi nedir?
Bu doğru bir algı değil. Okulların dışsal bir faydası kadın istihdamına yöneliktir. Asıl amaç bu değil ama anneyi rahatlatmak arzusundayız. Türkiye genelinde daha çok çalışan anneler tercih ediyor gibi görünse de rakamlar artık bunu göstermiyor. En ücra köylerde de ana sınıfları var. Bu bilinç yurdun her yanında yerleşti. Biz bu projeyle aile eğitimlerine de ağırlık veriyoruz. Çalışan anne kreşi bulabiliyor, ana okullarından faydalanabiliyor. Ama bir de çalışmayan anleler için yarım günlük eğitim programları düzenliyoruz. Belki bundan sonra farklı modeller sunabileceğiz. Günde 2 saat bile olsa eğitim alsa fayda sağlamış oluruz. Sınıf öğretmenleri okul öncesinden gelenlerden çok rahatlar. Hazır geliyorlar. Bizde gidiyoruz Anadolu'ya. Okul öncesi eğitim gören çocukları gözlerinden anlıyoruz. Çocuk hoş geldin demesini, hal hatır sormasını biliyor. Özgüven sahibi oluyor. Toplumda kendisini fark ettiriyor. '3-4-5 erken eğitim seç' diyoruz. Eğitim anne karnında başlar. Her şeyin başı eğitim, ülkenin geleceğini kurtaracak olan budur.

"Okul öncesi eğitimde İzmir başarı yakaladı"
- İzmir özeline gelirsek okul öncesi eğitimde durum nedir?
Biz yüzde 100 okullaşma hedefine ulaşalım istiyoruz. Ancak eksikler var. Yeni sistemde 48-66 ayın yüzde 100 okullaşmasını sağlamak istiyoruz. Nerede olursa olsun çocuklara eğitim verilmelidir. Onları okullarda eğitmeliyiz. Gelinen noktaya baktığımızda Türkiye'de 2002'de her yüz çocuktan 11'i okul öncesi eğitim alırken şimdi yüzde 50'lerden bahsediyoruz. İzmir yüzde 23'ken, bugün yüzde 55'lere ulaştı. Diğer illeri kıskandıran bir ilerleme kaydetti. Okullaşma oranı açısından İzmir örnek bir kentimiz. Ancak kendine özgü sıkıntıları da var. Kent içinde farklı bir Anadolu var. Ailelerin de eğitilmesi ve direncin kırılması gerekiyor. Ayrıca İzmir'de şehir merkezinde alan bulma sıkıntımız var. Okul alanı üretmek çok zor. İmar planları yapılmış, yapılaşma tamamlanmış. Okul yapılacak olan parayı bulmamıza rağmen arsa bulamıyoruz. Şehir dışında yapacağın okulun kimseye faydası olmuyor. Veli çocuğun yakınında olmasını istiyor. Amacımız her mahallede ailelerin gönül rahatlığıyla çocuklarını teslim edeceği bir eğitim yuvası kazandırmaktır. Kullanılmayan binaları bize kullandırmaları durumunda bu binaları gül bahçelerine çeviririz. İzmir Valisi Sayın Cahit Kıraç ile yaptığımız toplantıda ben bu ışığı gördüm. İzmir'in büyük bir atılım yapacağına inanıyorum.