Allahu Teala insanları imtihan için yaratmış ve onlara yardımcı olmak için zaman zaman peygamberler ve kitaplar göndermiştir.
Kur'an'da insanlara gönderilen -Kur'an ile beraber- dört kitabın adı geçmekte; Hz. Musa'ya Tevrat, Hz. Davud'a Zebur, Hz. İsa'ya İncil ve Hz. Muhammmed'e Kur'an'ın indirildiğinden bahsedilmektedir.
Kur'an-ı Kerim, son Peygamber Hz. Muhammed'e indirilmiştir. Dolayısıyla son kitaptır. Ezberlenmek ve yazıya geçirilmek suretiyle tahrif olmaktan korunmuştur.
Kur'an'ın kapsamlı tanımlarından biri şöyledir: "Allah tarafından Cebrail vasıtasıyla son Peygamber Hz. Muhammed'e indirilen, Mushaflarda yazılan, tevatürle nakledilen, okunmasıyla ibadet edilen, Fatiha suresiyle başlayıp Nas suresiyle biten, başkalarının benzerini getirmekten aciz kaldığı Arapça muciz bir kelamdır."
Kur'an-ı Kerim, Allah Teala tarafından indirilmiş ve koruma altına alınmıştır. (Hicr, 15/9) Hz. Peygamber dahil hiç kimsenin onu değiştirme yetkisi yoktur. (Yunus, 10/15)
O'nun bir benzerini getirebilmek mümkün değildir. (Yusuf, 12/111) Onun uydurulmuş olabileceğini düşünenlere "Sözünüzde doğruysanız, onun sureleri gibi on uydurma sure getirin" denilmiş (Hud, 11/13), daha sonra "bir tek sure getirin" diye meydan okunmuş, (Yunus, 10/38) ancak bugüne kadar bunu yapabilen olmamıştır. Yapmaya çalışanlar da komik duruma düşmüştür.
İnsanlar ve cinler bir araya gelip yardımlaşsalar bile onun bir benzerini getiremeyeceğine dair Allah Teala'nın açık beyanı vardır. (İsra, 17/88)
Kur'an insanları karanlıktan aydınlığa çıkarmak için, Allah'ın şefkat ve merhametinin eseri olarak indirilmiştir. (Hadid, 57/9) İnsanlar için öğüt, gönüller için şifadır. İnananlar için rehber ve rahmettir. (Yunus, 10/57) İnsanları düşünmeye ve ders almaya sevk eder. (Sad, 38/29) Onunla insana dağların bile kaldıramayacağı kadar ağır bir sorumluluk yüklenmiştir. (Haşr, 59/21)
Kur'an'da insanlara çeşit çeşit örnekler verilmiştir. Ancak insanoğlu bunları düşünüp anlamaya çalışmak yerine tartışmaya ve karşı çıkmaya meyillidir. (Kehf, 18/54)
Kur'an'da anlamı apaçık (muhkem) ayetler yanında kapalı (müteşabih) ayetler de vardır. Gönüllerinde eğrilik olan kimseler, ortalığı karıştırmak için anlamı kapalı olan ayetleri istismar ederler. Gerçek ilim ve akıl sahipleri ise ayetlerin hepsine birden inanır ve gereği gibi dersler çıkarmaya çalışır. (Al-i İmran, 3/7)
Kur'an kendisinden önce gönderilen kitapları tasdik etmiştir. (Fatır, 35/31) Aynı zamanda onlardaki tahrif edilen, hatalı ve yanlış bazı bilgileri düzeltmiştir.
Kur'an karşısında batıl inançlar tutunamaz. O, inananların karlı çıkacakları, zalimlerin ise hüsrana uğrayacakları bir vasat oluşturur. (İsra, 17/81-82)
Kur'an okunduğunda dinlemek ve anlamaya çalışmak gerekir. (Araf, 7/204) Zira o anlaşılsın diye indirilmiştir. (Yusuf, 12/2; Zuhruf, 43/3)
BİR AYET
"Kur'an okunduğu zaman ona kulak verip dinleyin ve susun ki size merhamet edilsin." (A'raf, 7/204)
BİR HADİS
"Sizin en hayırlınız, Kur'an'ı öğrenen ve öğretendir."
MANEVİ İKLİM Kur'an-ı Kerim
Allah tarafından gönderilen ilahi kitapların sonuncusu olan Kur'an-ı Kerim, son peygamber Hz. Muhammed'e indirilmiştir. Sözlükte "toplamak, okumak, bir araya getirmek" anlamına gelen Kur'an, terim olarak şöyle tarif edilir: "Hz. Peygamber'e indirilen, mushaflarda yazılı, Peygamberimiz'den bize kadar tevatür yoluyla nakledilmiş, okunmasıyla ibadet edilen, insanlığın benzerini getirmekten aciz kaldığı ilahi kelamdır".
Kur'an-ı Kerim, Allah Teala'dan Hz. Peygamber'e Cebrail aracılığıyla ve vahiy yoluyla yaklaşık 23 senede, bölümler halinde indirilmiştir. Kur'an-ı Kerim kendisinin, bir ayette Ramazan ayında, bir başka ayette mübarek bir gecede, bir diğerinde de Kadir Gecesi'nde inmeye başladığını haber vermektedir (bk. el-Bakara 2/185; ed-Duhan 44/1-3; el-Kadr 97/1). Kadir Gecesi'nin Ramazan ayında mübarek bir gece olduğu göz önünde tutulursa, ayetler arasında bir çelişkinin de bulunmadığı anlaşılacaktır.
Kur'an-ı Kerim başlıca şu konuları kapsamaktadır:
1. İtikad: Başta Allah'a iman olmak üzere peygamberlere, meleklere, kitaplara, kaza ve kadere, ahirete ait önemli konular ve inançla ilgili çeşitli meseleler, Kur'an'ın kapsadığı konuların başında gelir.
2. İbadetler: Kur'an'da müslümanların yapmakla yükümlü bulundukları namaz, oruç, hac, zekat vb. ibadetlere dair ayetler vardır.
3. Muamelat: Kur'an bir toplumun devamını sağlayan ve toplum fertlerinin aralarındaki ilişkileri düzenleyen birtakım hükümleri kapsar.
4. Ukubat: Toplumun düzenini bozan, insan haklarını ve yasakları çiğneyen kimseler cezayı hak edecekleri için Kur'an bunlarla ilgili hükümleri de kapsamaktadır.
5. Ahlak: Kur'an, kişilerin dünya ve ahiret mutluluğunun sağlamasına yardımcı olmak üzere, ana babaya hürmet, insanlarla iyi geçinme, iyiliği emretme, kötülükten sakındırma, adalet, doğruluk, alçak gönüllülük, merhamet, sevgi... gibi ahlaki hükümleri de kapsamına almaktadır.
6. Nasihat ve Tavsiyeler: İnsanlara emir ve yasaklar konusunda duyarlı olmalarını, nefislerine esir düşmemelerini, dünyayı ahirete tercih etmemelerini, dünyada imtihana çekildiklerini hatırlatan, çeşitli tehlikelerden koruyan nasihat ve tavsiyeler de Kur'an'ın içerdiği konular arasındadır.
7. Va'd ve Vaid: Allah'ın emirlerine boyun eğip yasaklarından kaçınanların cennetle mükafatlandırılacaklarına, buyruklarını terk edip yasaklarını çiğneyenlerin cehennemle cezalandırılacaklarına dair Kur'an'da pek çok ayet bulunmaktadır.
8. İlmi Gerçekler: Kur'an, insanlığa gerekli olan ilmi gerçeklerin ve tabiat kanunlarının ilham kaynağını teşkil eden ayetleri de kapsamaktadır.
9. Kıssalar: Kur'an-ı Kerim önceki ümmetlerle, peygamberlerin hayatından da söz eder. Ancak bunları bir tarih kitabı gibi değil, insanların ibret alacakları bir üslup ile anlatır.
10. Dualar: İnsan yapacağı işlerde sürekli Allah'ın yardımına muhtaç olduğu için Kur'an'da çeşitli dualar da yer almıştır.
