Ney sesiyle hayatı değişti

10 yıldır yeni neyzenler yetiştiren Yıldız, "Ruh, feryadını ney ile yapar. Ney sizi seçer ve kendi tınısını öğretir" dedi
FATİH ABACIOĞLU (HABER MERKEZİ)
Turizm sektöründe patronken bir gece duyduğu ney sesiyle yaşamının akışı değişen Volkan Yıldız, 10 yıldır yeni neyzenler yetiştiriyor. Ney'in gitar, keman gibi enstrümanlardan farklı bir yerde olduğunu anlatan Neyzen Yıldız, "Ruh, feryadını ney ile yapar. Ruhu sese dönüştüren neydir. Neye üflemek sabır gerektiren bir süreçtir. 5 dakikada veya 5 yılda ses çıkarabilirsiniz. Ney sizi seçer ve kendi tınısını öğretir" dedi.
- Ney ile ne zaman ve nasıl tanıştınız?
İzmir, Çeşme, Alaçatı ve Bodrum'da turizm şirketim vardı ve 10 kişilik ekibimle çalışıyordum. Ancak kendimi bu mesleğe ve bu ortamlara ait hissetmiyordum. Daha sakin ve dingin bir hayat arayışı vardı içimde. 10 yıl önce bir Ramazan gecesinde radyoda ney sesi duyunca çok etkilendim. Ney sesi, içimde tanımlayamadığım sesle bir anda uyuştu ve kendimi tamamlanmış hissettim. Benim özümü bulmamı sağlayan ney sesi oldu. Bu sesin peşinden gittim. Öncelikle çalmayı öğrendim. Ardından üflemeye başladığımı hissetmeye başladım. Neyden sonra bir karar vermek durumunda kaldım ve turizmi bıraktım.

Gitara, kemana benzemez
- Ney'e kültürümüzde bir saygı vardır. Bunun nedenini anlatır mısınız?
Ney'in ismi, Mevlana'nın eserlerinde geçer ve bu nedenle saygı duyulur. Siz ney enstrümanını seçemezsiniz, o sizi seçer. Sesini istediği kişiye dinletir. Bilinen bir şey vardır. Kimi bu sesi 5 dakikada çıkarır, kimi 5 yılda çıkaramaz. Gitar, bağlama veya keman gibi değil bu enstrüman. O sizi seçer ve kendini öğretir. Herkesin içinde bir ney sesi vardır ve zamanla dışa çıkar. Önce ruh, ardından beden yaratılır. Ruh feryadını ney ile yapar. Ruhu sese dönüştüren neydir.


İsteyip sabretmeniz lazım
- Ney sesi nasıl bir duygu yaratıyor sizde?
İnsanlar, özüne yönelik bir arayış içindedir, bunu bazı kişiler bilir, bazıları bilmeden arar. Bir çok insan benliğini ney sesini duyduktan sonra bulmuştur. Çünkü ney sesi parmak izi gibidir. Herkes ayrı bir renk yakalar. Bu nedenle aynı neyden onlarca farklı tını duyabilirsiniz.
- Siz hem ney üflüyorsunuz, hem ney yapıyorsunuz hem de meraklılarına öğretiyorsunuz. Bu değişim zor olmadı mı?
Mevlana'nın 'hamdım, piştim, yandım' sözü benim durumumu özetler niteliktedir. Neyi istemeniz, sabretmeniz lazım. Öyle olunca süreç kısalır. Gün gelir neyinizden çıkan sese inanamasınız. Anlatılanlara harfiyen uymalısınız. Kafanızdakilerle üflemeye kalkışırsanız başarısız olursunuz. İnanmanız ve sabretmeniz lazım. Ege Üniversitesi'nden Neyzen Kaşif Demiröz hocam bana ney yapmanın yöntemini öğretti. Ney bir sorumluluktur. El aldıysanız artık el vermeniz görev oluyor. Kızlarağası Hanı'nın üst katında meraklılarına ney, Osmanlıca ve kaligrafi eğitimleri veriyorum.
'Kimse ticaretini düşünmez'
- Bize neyin yapılışını anlatır mısınız?
Ney'in yapıldığı kamış doğada kendiliğinden yetişiyor. Bu kamış özellikle Kasım-Ocak arasında toplanır. Çünkü enstrümanın iyi olması için sıcak ve soğuk havada kalması gerekir. Ney olacak kamış 9 boğumdan oluşur. Genelde doğada 'C' şeklinde bulunur, ısıtarak düz forma kavuştururuz. Öncelikle kamışın içini boşaltıyoruz. Dışındaki yaprakları sıyırıyoruz. 6 öne 1 arkaya perde açıyoruz. Kamışın kuruması için 2 yıl bekleriz. Kimse ticareti düşünmez. 'Neşe' denir buna. Neşe gelince ney yapılır. Neşe bazen bir haftada bazen 2 yılda gelir. Ayrıca ney çatlamasın diye alta ve üste parazvane konur. Bir de neye manda boynuzundan başpare (ağızlık) takılır. Bu işlemlerin ardından üflemeye hazır hale gelir.