Faydaları saymakla bitmiyor: Omega 3

Batı tarzı beslenme şekli yaşamımıza hakim oldukça balık tüketimi de yavaş yavaş azalmaya başladı. Bir zamanlar kolayca bulunabilen ve rahatlıkla tüketilebilen bu besin gün geçtikçe kişinin beslenme planında bir eksiklik haline geldi. Gereksinimine anne karnında başlanır ve yaşlılık dönemi de dahil, yaşamımızın her evresinde, vücudumuzun ihtiyacı olan OMEGA 3 yağ asitleri, vücudumuzda üretilemediği için dışardan besinler yolu ile alınması gereken önemli bir bileşendir. Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA olarak ikiye ayrılmaktadır.
KALP-DAMAR SAĞLIĞINI KORUR
DHA yapısaldır. Beyin ve gözde depolanır. Sperm ve hormon bezlerinde yoğun olarak bulunur. DHA seviyesini artırmak mental fonksiyoları ve zekayı geliştirir. Hafıza ve kelime bilgisinin artmasında, böylece alzheimerdan korunmada etkilidir. EPA ise fonksiyoneldir. Kalp-damar sağlığının korunması, alerjik tepkilerin azalması ve mental hasarın önlenmesinde etkilidir. Koroner arter hastalığı gibi kalp hastalıklarında özellikle trigliserid seviyesi yüksek olan bireylerde EPA ve DHA suplemantasyonu yapılabilir. AHA (American Heart Association) sağlıklı bireylerde korunma amaçlı 500 mg EPA+DHA, kardiyovasküler hastalığı olan bireyler için 1 g EPA+DHA, hipertrigliseridemi hastaları için ise 2-4 g EPA+DHA önermektedir.
HAFTADA 2-3 KEZ BALIK YİYİN
Omega-3'ün en iyi bitkisel kaynakları; keten tohumu yağı, ceviz, balkabağı çekirdeği, kurubaklagillerdir. Hayvansal kaynakları ise; özellikle uskumru, ringa, somon, sardalye gibi soğuk su balıkları ve yağlı balıklar, kabuklu deniz ürünleridir. Omega-3 ihtiyacı: Anne karnında, çocuklukta, ergenlikte, yetişkinlikte, yaşlılıkta devam eder. Haftada en az 2 kere n-3 yağ asitlerinden zengin balık tüketimi önerilmektedir. Balık kızartma olarak tercih edilmek yerine ızgara, fırın, buğulama gibi sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Orta yaşlılar alzheimer hastalığından korunmak için bol bol balık yemelidir. Bu mümkün değilse bir doktora danışarak balık yağı hapları almalıdır. Fakat sentetik kan sulandırıcı ilaç kullananlar, düzenli olarak aspirin alanlar ve ameliyat öncesinde omega 3 yağ asitleri kullanmamalıdır! Balık yağından en iyi şekilde faydalanabilmek için kullanılan ürünün civa, kurşun gibi ağır metallere maruz kalmış olmadığından kesinlikle emin olunmalıdır. Özellikle gebelikte dip balıkları tercih edilmemelidir. Küçük balıklar ağır metallere daha az maruz kalacağı için küçük balık tüketilmelidir. Eğer balık tüketilemiyorsa omega-3 takviyesi kullanılmalıdır.
OMEGA 3 YAĞ ASİTLERİNİN VÜCUTTAKİ İŞLEVLERİ NELERDİR?
* Retina, beyin ve sperm hücrelerinin daha işlevsel çalışmalarını sağlar.
* Kolesterol düşürücü ilaçlar kadar etkilidir.
* Kalp krizi riskini azaltır.
* Kansere karşı koruyucu ve etkilidir. (Göğüs, prostat ve kolon)
* Kan dolaşımını artırır. * Diyabet üzerinde olumlu etkisi vardır.
* Yapılan son araştırmalar balıkta bulunan Omega-3 yag asitlerinin insülinin işlevini artırarak diyabetin ortaya çıkmasını geciktirdiği bildirilmiştir.
* Yaşlanmayı geciktirir.
* Omega yağ asitleri serbest radikallere karşı savaşır.
* Hücrelerin yenilenmesinde etkilidir.
* Cilt güzelliğinde önemlidir.
* Migren tedavisinde, iltihabi hastalıklarda, astım ve alerji gibi rahatsızlıklarda olumlu etkileri bulunmaktadır.
* Omega-3 yağ asitlerinin yetersiz alınması depresyonu tetiklerken yeterli miktarda omega-3 alımı depresyona yakalanma riskini azaltır.
* Hamile kadınların ve bebeklerin sağlığını olumlu etkileyen en önemli besin desteklerinden birisidir.
* Balığın özellikle çocuklarda zekayı geliştirici özelliği vardır.
* Beyin gelişimi için çok önemlidir.
* Alzheimer, şizofreni gibi rahatsızlıklarda da belirtileri önler.
* Kan basıncını düşürür.
* LDL kolesterolü düşürür.
* HDL kolesterolü artırır.
* Vücutta yağın depo formu olan trigliserit seviyesini de düşürerek kalp ve damar sağlığını koruyor.
* Ağrı azaltıcı ve pıhtı önleyicidir.
* Omega 3 içeren besinler iyi miktarlarda kalsiyum ve fosforiçermeleri yanında, vücutta önemli görevleri olan selenyum ve iyot mineralleri ile E vitamini ve D vitamini için de iyi bir kaynaktır.

BESLENME VE DİYET UZMANI MELİHA ÖKTEM