Cezeri kimdir? Cezeri tarihteki yeri nedir? Cezeri'nin buluşları nelerdir?

Cezeri kimdir? sorusu yoğun olarak araştırılıyor. İlk uçan araba Cezeri'nin testlerinden başarıyla geçmesinin ardından Cezeri ismi merak edilmeye başlandı. Peki Cezeri kimdir? Tarihteki buluşları nelerdir? İşte detaylar...

CEZERİ KİMDİR, NE DEMEK?
Cezeri, Türk-İslam coğrafyasına kazandırdıkları ile 13. yüzyılda yaşamıştır. Diyarbakır ve Cizre çevresinde yaşayan Cezeri, insanlık tarihinin ilk robotik teknolojilerine ve sibernetik alanının kurucusu olan ve bu alanlara yoğunlaşan kişi olmuştur.

EL- CEZERİ'NİN HAYATI
1136'da Cizre'de doğan Cezeri, Tor mahallesinde doğdu. Sibernetik alanın kurucusu olarak bilinen; fizikçi, robot ve matrix ustası bilim insanı olarak yaşadı. Asıl adı "İsmail Ebul İz Bin Rezzaz El-Cezeri" olan Cezeri 1206 yılında yine Cizre'de öldü. İsmini Cizre'den alan El Cezeri, eğitimini Camia Medresesi'nde yaptı. Daha sonra mekanik ve fizik bölümlerine yoğunlaştı ve pek çok ilke ve buluşa imza attı. Yunan matematikçi Archytas tarafından buharla çalışan bir güvercin yapıldığı iddia edilen ve Batı literatüründe M.Ö. 300 yıllarında yapılan robotikle ilgili bilinen en eski yazılı kayıt, Cezeri'ye âittir.
CEZERİ BULUŞLARI NELERDİR?
Diyarbakır'da yaşayan Cezeri yüksek miktarda suyu yukarı taşımak amacıyla beş düzenek tasarlamıştı. Cezeri bu düzeneklerden ikisini kendi kendine işleyen diğer üçünü de hayvan gücüyle çalıştırmıştır. Bu çalışmalarla ilk kez krank mili kullanan Cezeri, dönme hareketini doğrusal harekete dönüştüren krank mili, önemli bir buluş olarak tarihte yerini almıştır. Halen lokomotif ve otomobillerde kullanılmaktadır.

El-Cezeri'nin yaptığı su gücüyle çalışan pompa düzeneğinde; bakır pistonlar, emme ve iletme amaçlı borular, tek yönlü sürgülü vanalar ve dişli çarklar kullanıldı. El-Cezeri bu düzenekle suyu emerek yaklaşık on iki metre yukarı taşıdı..

CEZERİ VE ARAÇ TASARIMLARI
Cezeri'nin adının ilk uçan arabaya verilmesinin bir diğer sebebi de yaptığı araç tasarımlarıdır. Cezerî, kitabında 50 aracın tasarımını vermiştir. Bu sebeple bu toprakların medar-ı iftiharlarından biri olmayı hak etmiştir. Bu araçların 6'sı su saati, 4'ü mumlu saat, 1'i kayık su saati, 6'sı ibrik, 7'si eğlence amaçlı kullanılan çeşitli otomatlar, 3'ü abdest almak için kullanılan otomat, 4'ü kan alma teknesi, 6'sı fıskiye, 4'ü kendinden ses çıkaran araç, 5'i suyu yukarı çıkartan araç, 2'si kilit, 1'i açı ölçerdir.

El Cezeri'nin mezarı daha sonra türbe haline gelmiştir. Türbesi şu an Şırnak'ın Cizre ilçesinde yer alıyor.