Annenizi, babanızı?
O kapkara boşluk gelip oturdu mu yüreğinize? Hayatın anlamsızlığı ve boşluğu tokat gibi çarptı mı yüzünüze? Bu hafta ben babamı kaybettim. Çok uzaklardayken geldi haberi. Beklemediğimiz ani bir ölüm oldu. Gerçi her ölüm beklenmeyendir.
Ama yine de, şairin dediği gibi, babamdan ummazdım bunu. Büyük bir şok, ardından gelen acı, şaşkınlık, kızgınlık ve boşluk duygularına eğer anneyseniz kaygı da ekleniyor. Çocuklarınıza bu süreci en doğru şekilde atlattırabilme kaygısı. Haberi vermek zordu. Ardından gelen gözyaşlarını izlemek de. Ama en zoru soruları cevaplamak oldu. Ölüm kavramını biz bile anlayamamışken üstelik.
Bu süreçte çocuğa acısını yaşamasına izin vermek, hatta bu acıyı ailece paylaşmak en önemlisi sanırım. Güzel hatıralarla hatırlayabileceğimizi, onun için dua edebileceğimizi söylemek de çocuğu rahatlatıyor. Tabi ki, yas sürecini yaşamalarına izin vermek en önemlisi.
HAYATIN GERÇEĞİ
Aile olmanın en önemli kavramlarından biri paylaşmak değil midir? Bırakın çocuğunuz sizin de yasınızı görsün.
Ölüm de doğum gibi hayatın gerçeği.
Camiye, cenaze namazına götürmek soyut bir kavram olan ölümü daha iyi anlamasını sağlayabilecektir.
Sorduklarını diliniz döndüğünce cevaplamanız da çok önemli tabi. Oğlum cennet kavramı ile çok ilgilendi mesela.
Ya da dedesinin acı çekip çekmediği.
Ama onu en çok rahatlatan ezberlediği duaları dedesi için okumak oldu. Taziyeleri bizimle birlikte kabul etmesi, ikinci günde tekrar normal rutinine dönmesi adına okuluna gitmesi de işimizi kolaylaştıran unsurlardandı. Tabi her zaman çocuk için bu süreç böyle geçmeyebilir.
Uzmandan yardım alınması gerekebilir.
Eğer yakınını kaybeden çocuğun uyku düzeni değişmiş, kabus vb ile uyanmalar başlamışsa; kaygı, anksiyete durumu artıysa, baş ağrısı, karın ağrıs gibi fiziksel nedene dayanmayan semptomlar başlamışsa, sosyal aktivitesi azalmışsa, diğer yakınlarını da kaybetme korkusu başladıysa vakit kaybetmeden bir uzman ile görüşmek gerekebilir.
VEDALAŞMA
Biz yetişkinler çocuklarımızı koruma adına onları gerçeklerden uzak tutabiliyoruz. Ancak onlar bizden çok daha kolay kabullenebiliyorlar. Yeter ki, gerçek duygularla anlatıp güvenlerini kazanalım. Böylece hem ailede acı da dahil her şeyin paylaşabileceğini bir kere daha göstermekle kalmaz, onların samimiyetimize olan güvenlerini de pekiştirebiliriz. Yas sürecini birlikte yaşamak ve cenaze törenine katılımlarını sağlamak bu yüzden çok önemli.
Cenaze töreni ile hem ölümü somutlaştırabilecekler, hem de vedalaşma fırsatı bulabilecekler.