Terörsüz Türkiye sürecine ilişkin TBMM Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu aldığı kararlarla ve hazırlayacağı çözüm süreci hukuki raporuyla önemli bir virajın daha geçilmesine hazırlanıyor. Komisyonun geçen hafta yaptığı toplantılarda üyelerin İmralı'ya gitmesini kararlaştırmıştı. Görüşmenin gerçekleşmesinin ardından, TBMM Başkanlığı 'olumlu sonuçlar alınmıştır' başlıklı açıklama yapmıştı. Bu açıklamada, "SURİYE'DE 10 MART
MUTABAKATININ HAYATA GEÇİRİLMESİNE YÖNELİK SORULAN SORULAR DETAYLI BEYANLAR ALINMIŞTIR' ifadesi çok önemliydi.
10 MART MUTABAKATI
10 Mart 2025 tarihinde, PKKYPG- SDG Suriye hükümeti arasında bir mutabakat zaptı imzalanmıştı. Bu mutabakata göre, SDG'nın sivil ve askeri yapısının Suriye devlet kurumlarına entegrasyonu yapılacaktı. Bu mutabakatın 31 Araalık 2025'e kadar da tamamlanması öngörülüyordu. Ancak PKKYPG- SDG gerekeni yapmadı, işi günümüze kadar uzattı. Türkiye, entegrasyon olmadığı takdirde, Suriye yönetimi ile beraber PKK-SDG'yi tasfiye edeceğini açıklamıştı. Terörsüz Türkiye Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'ndan üç milletvekilinin İmralı'da gerçekleştirdiği görüşme sıcaklığını koruyor. 10 Kasım 2025'te Suriye Devlet Başkanı Şara'nın Beyaz Saray'da Başkan Trump'la buluşması sırasında aynı salonda davetli olarak bulunan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın uyarıları çok önemli kodlar içeriyor: "... Gerek kuzeyi gerekse güneyi...
Suriye'deki problemler dikkatle yönetilmezse, ülkenin bölgesel ve genel toprak bütünlüğüne yönelik sıkıntıların ortaya çıkma ihtimali var. Yani ülke giderek parçalanmayla karşı karşıya kalabilir. Bunu Amerikalıların anlıyor olması önemli ve anladıklarını da görüyorum."
SON TOPLANTILAR
Komisyon son toplantılarını yapıyor. Muhtemelen 3 Aralık Çarşamba günü İmralı'ya giden 3 komisyon üyesi, İmralı'da yaptıkları konuşmaları komisyonda anlatacaklar. Özellikle, PKK'nın Suriye Kolu YGPSDG'nın tasfiyesi konusunda teröristbaşının ne söylediğine yönelik açıklamaları çok önemli olacak. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, 28 Kasım akşamına kadar da komisyonda bulunan parti üyelerinin hazırlanacak rapor için önerilerini istedi. TBMM'de, Aralık ayında bu rapora bağlı olarak, yapılacak kanun değişiklikleri üzerinde çalışmalar sürecek. Öte yandan TBMM, Terörsüz Türkiye sürecine yönelik son çalışmalarını yaparken, MGK çok önemli bir toplantı yaptı (27 Kasım 2025). Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde yapılan Milli Güvenlik Kurulu toplantısının ardından bildiri yayımlandı.
ANALİZ
TBMM ve MGK'da Terörsüz Türkiye süreci ile yüksek düzeyli çalışmalar sürerken, Anadolu Ajansı, "İsrail'in Şam yönetimini zayıflatma stratejisi ve SDG/YPG'nin bu boşluktan faydalanması" başlıklı bir analiz yayınladı: "10 Mart 2025'te yeni Suriye yönetimiyle SDG/ YPG arasında mutabakat imzalandı. Bu anlaşmayla SDG/ YPG yapılanmasının Suriye devletine entegrasyonu ve bu sürecin 2025'in sonuna kadar tamamlanması öngörüldü.
Bu entegrasyon sadece silahlı kanat YPG'nin Suriye Savunma Bakanlığına bağlanmasının ötesinde sivil idarenin, sınır kapılarının ve doğal kaynakların kontrolünün Şam'a bırakılmasını içeriyordu. Suriye yönetimi SDG'nin bütün bileşenlerinin Suriye devletine ön koşulsuz ve bireysel düzeyde katılımını öngörürken; SDG ise askeri kanadın örgütsel yapısını koruyarak bir bütün halinde Suriye ordusuna katılımını yani Suriye ordusu içinde otonom bir statüye sahip olmayı talep etti. Bu talepler sorumluluk sahası belirli bir coğrafyayı kapsayacak şekilde "devlet içinde devlet" ve "ordu içinde ordu" diyebileceğimiz bir statü talebi anlamına geliyordu. Bu nedenle görüşmelerde ilerleme kaydedilemedi. İsrail Süveyda'da Dürziler ve Bedevi kabileler arasında yaşanan çatışmalara doğrudan müdahil oldu. Zira İsrail, bu müdahalesiyle Süveyda'da ayrılıkçı bir Dürzi grubun kontrolü altında fiili bir otonom yapı ortaya çıkmasını sağladı. Bu durum SDG/YPG açısından kendi siyasi talepleriyle paralel bir örneğin ortaya çıkması anlamına geliyordu. İsrail'in Suriye'ye müdahalesinin en kritik sonucu ABD'nin Suriye politikasını etkilemesi oldu. O tarihe kadar Suriye'de üniter yapı vurgusu yapan ABD'li yetkililer "federalizm ile benzer özellikler taşıyan bir yapının da olabileceğini" ifade etmeye başladılar. Tüm bu gelişmeler SDG/YPG'nin Şam ile müzakerelerde maksimalist talepleri konusundaki katı tutumunu korumasını ve ilerleme sağlanamamasını beraberinde getirdi. İsrail'in desteklediği ayrılıkçı Dürzi lider Hikmet el-Hecri de bu konferansa çevrim içi olarak katıldı. Şam yönetimi bu konferansta alınan kararları "ulusal birliğe aykırı" olarak nitelendirerek SDG/ YPG ile Paris'te gerçekleşmesi planlanan görüşmelerden çekildiğini açıkladı. Şara'nın ABD ziyaretinden kısa süre sonra Mazlum Abdi Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) bağlı Duhok'ta bir konferansa katıldı. Abdi burada yaptığı konuşmada "Esed dönemindeki merkezi sisteme dönülmesine izin vermeyeceklerini, Suriye'de tüm bileşenlerin merkezi olmayan bir sistem ile herkesin kendisini yönetmesini gerektiğini" açıkladı. Bu ifadeler SDG/YPG'nin Suriye devletine entegrasyon konusundaki pozisyonunun değişmemiş olduğunu ortaya koydu. Bu süreçte ABD'nin taraflar arasında arabuluculuk çabaları hız kazandı. ABD'nin rolü açısından en kritik gelişme Şara'nın kasım ayı ortasında gerçekleştirdiği Washington ziyareti ve ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi oldu. Ziyaret sonrasında herhangi bir açıklama yapılmasa da görüşmelerde SDG/YPG konusunun gündeme gelmiş olması kaçınılmazdı. Şara'nın ABD ziyaretinden çıkan diğer bir sonuç Suriye'nin DEAŞ'a karşı koalisyona katılımı oldu. Bu noktada kritik sorular şunlardır: "ABD'nin Suriye ile gelişen ilişkileri Şam-SDG dengesinde ibrenin zamanla Şam'a dönmesine mi neden olacak? Yoksa ABD, ekonomik yaptırımlar ve uluslararası meşruiyet sağlama kozlarıyla Şam yönetimi üzerinde elde ettiği etki gücünü SDG/YPG'nin federal taleplerini kabul etmesi için baskı unsuru olarak mı kullanacak?"
SONUÇ
APARAT bölücü terör örgütü PKK'nın Suriye kolu YPG-SDG'nin tasfiyesinde geri sayım sürüyor. PKK terör örgütünün Türkiye'de yakın komşularımız Irak ve Suriye'de tasfiye olmasına yol açacak son hamleler yapılıyor. Başkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve MHP lideri Devlet Bahçeli'nin ilmek ilmek ördükleri Terörsüz Türkiye-Bölge sürecinde İDEALİMİZE ULAŞMAK İÇİN ADIMLAR KARARLILIKLA ATILIYOR.
