Faiz artırımı sonbahara kaldı gibi

Sonucu kısmen tahmin ettiğimiz ABD Merkez Bankası FED'in Nisan toplantısı çarşamba günü sona erdi. Faiz artırımına gitmeyeceğini, politika faiz oranını yüzde 0-0,25 seviyesinde koruyacağını biliyorduk. Üstelik tam da toplantısının ikinci gününde gelen ABD 2015 ilk çeyrek büyüme rakamı sonrası, acaba faiz artırımının bir başka bahara kaldığının sinyalini verir mi acaba merakını da yaşamadık değil. Neyse... Komite yine poker yüzüyle alışageldiğimiz "ne şiş yansın ne kebap" yaklaşımını sürdürmeyi tercih etti.

Komitenin yayımladığı kamuyu bilgilendirme notuna şimdilik yüzeysel bakalım... Biliyorsunuz detaylı doküman "toplantı tutanakları yaklaşık 3 hafta sonra açıklanıyor, o zaman satır aralarını da değerlendiririz...

DESTEKLEMEK ZORUNDA

Bu toplantıda Mart toplantısı gibi kararlar oybirliği ile alındı. Muhalefet gelmedi şahin olarak tanımlanan üyelerden. Onlarda faiz artırım koşullarının henüz oluşmadığını kabullendiler. Artık çok açık; zayıf büyüme, emek piyasasının mevcut durumu ve enflasyonun düşük seviyelerde kalması ABD ekonomisinin gevşek para politikası ile desteklenmesini bir yerde zorunlu kılıyor.

Faiz kararında dikkate aldıkları bu 3 temel parametreyi biraz açalım...

Enflasyon çok düşük seviyelerde. 2008 ortalarında yüzde 5,6 ile yaptığı zirve sonrası küresel kriz ile yüzde -0,1'e kadar gerilemişti. Son aylarda da benzer düzeylere kadar indi TÜFE değeri. Mart ayı enflasyonu yüzde -0,07'lerde kaldı. Ancak Açık Piyasa Komitesi "çekirdek enflasyonu" da göz önünde bulunduruyor. Bugün itibarıyla yüzde 1,7'lerde seyrediyor. Sonuçta enflasyon FED tarafından kırmızı çizgi ile belirlenmiş yüzde 2'in halen kalıyor. Bu yüzden faizlerin iç talebi olumsuz etkileyeceğinden ABD'nin de deflasyonlu ülkeler kervanına katılma olasılığı yükselebilir. Aynı zamanda büyüme hızını da sekteye uğratabilir. Tabii şu notu da düşelim... ABD'de düşük enflasyonun ardındaki unsurların başında talepteki gerilemeden öte Başkan Yellen'ın da vurguladığı gibi petrol fiyatlarının öngörülmedik düzeyde ucuzlamasından kaynaklandığını görüyoruz.

ATIL İŞGÜCÜ

Gelelim ikinci faktöre...

Her ne kadar işsizlik oranı yüzde 5,5'lere gerilemiş olsa da emek piyasasında halen atıl işgücü bulunuyor. Her toplantıda olduğu gibi komite bu seferde şu vurguyu ihmal etmemiş: "Yasal çerçevesinde maksimum istihdam ve fiyat istikrarını sağlama görevimiz var." Üçüncü parasal genişleme programına başlarken belirlediği yüzde 6,5 işsizlik oranından geçen yıl vazgeçmiş, bunun yerine emek piyasasının kalitesini yansıtan niceliksel gelişmeleri ön plana çıkarmıştı. Dolayısıyla, yasasına atıfta bulunarak ikinci faktörü istediği gibi kullanabiliyor.

Üçüncü unsur ise büyüme ile ilgili gelişmeler. geçen yılın son çeyreğinde yüzde 2,2'ye çıkan büyüme oranı bu yılın ilk çeyreğine yüzde 0,2 gibi oldukça düşük bir seviye ile başladı. Komite hanehalkı tüketiminde düşme olduğuna, bu arada düşen petrol fiyatları ile reel gelirlerinde de yükselme olduğuna vurgu yapmış.

Toparlayalım... Öyle görünüyor ki FED yazı da pas geçecek. Eğer düzelme olursa Eylül'de bir olasılık, düzelme olmaz ise Aralık'ta sembolik faiz artırımı yapabilir.