İç talep seviyesi, işsizlik oranı, enflasyondaki yukarı yönlü direncin artması ve piyasalardaki tedirginliklere rağmen 'Tüketici Güven Endeksi' içinde bulunduğumuz ayda artmış Türkiye İstatistik Kurumuna göre... Martta endeks belirgin bir düşüşle 64'ler düzeylerine kadar inmişti. Ancak bir ay sonra tüketiciler yeniden güven duymaya başladılar.
Rakamların detaylarından bu değişimin yanıtını arayalım...
Öncelikle metodoloji ile ilgili kısa bir hatırlatma; Endeks değeri 0-200 aralığında yer alıyor. 100'ün altında olması güven duyulmadığını, 100'ün üzeri ise güven duyulduğunu gösteriyor. Endeks değeri de bazı alt kalemlerin ulaştığı değerlerden derleniyor. Nisan verilerine göre 'Tüketici Güven Endeksi' 65.35 değerine gelmiş. Görüldüğü gibi tüketicilerin 'evet, güven duyuyoruz ekonomiye' demeleri için biraz yol var.
TASARRUF TERCİHİ
TASARRUF TERCİHİ
Güven Endeksi, 'hanenin maddi durum beklentisi', 'genel ekonomik durum beklentisi', 'işsiz sayısı beklentisi' ve 'tasarruf etme ihtimali' gibi sorulardan oluşuyor. TÜİK'in 12 ay içinde maddi durumunuzda artış bekliyor musunuz sorusuna olumlu yanıt verenler çok az artış olduğundan endeks 0.9 puan yukarı gitmiş ve sınırlı bir katkı yapmış Güven Endeksine...
Gelecek 12 ayda ekonomik durumun iyi olacağı yönündeki beklentiler Nisan ayında azalmış ve genel ekonomik durum alt endeksi 86.11'e düşmüş. Ekonominin genel durumunda biraz karamsarlaşan tüketiciler nedendir bilinmez 'işsiz sayısında azalma', 'tasarruf etme ihtimalinde' artma öngörüsü yapmışlar. Genel düzeyde ekonomik durum iyi olacak ki işsizliğe katkı yapsın. Ya da ekonomi iyi olacak, istihdam yaratacak, gelirler yükselecek ve nihayetinde tasarruflar yukarı çıkacak.
BELİRGİN GERİLEME!
BELİRGİN GERİLEME!
Tüketicilerin geldiği noktayı değerlendirebilmemiz için birkaç geçmiş endeks değerine göz atalım. Örneğin, geçen yıl tam bu zamanlar Endeks 76'lar seviyesindeymiş. 12 ay sonra tüketicilerin güvenleri yüzde 17 gerilemiş. Genel ekonomik durum beklentileri de 102'deymiş. Yani ekonomiye güveniyormuş tüketiciler.
Çalışmanın satır arasında şu detayda dikkat çekiyor. Dayanıklı mal satın alınması için içinde bulunduğunuz dönemi uygun buluyor musunuz? soruna verilen hayır yanıtları sonrası bu endeks 8.8 puan aşağı gelmiş. Belirgin düşüşten 'tüketicilerin ileriye yönelik belirsizliklere bağlı olarak dayanıklı tüketim malları almak istemiyorlar, temkinli durmaya çalışıyorlar' tespiti yapabiliriz. Dayanıklı tüketim malları bireyin gelirinin büyük kısmını kullanarak elde edebildiği ürün türü olduğundan, belirsizlik ve buna bağlı olarak risk algısı arttığında tüketiminden vazgeçer yada öteler. Bu yüzden dayanıklı tüketim malları öncü göstergelerdendir.
Sözün özü Türkiye ekonomisinin gündemi oldukça yoğun... Gerek ekonomik gerekse siyasi belirsizlikler arttı. Tam sisli hava gibi... Önümüzü pek göremiyoruz, bu yüzden harcama yapmak yerine mümkün olduğunca nakitte kalmayı tercih ediyor ekonomi aktörleri... Zaten Merkez Bankası da bu konjonktürü iyi okuduğu için faiz oranlarını değiştirmeyerek finansal istikrarı ön plana çıkardı.