Cumhuriyetimizin 92. yıldönümünü dün kutladık. Gerçekten hem siyasi hem de ekonomik açıdan olağanüstü başarı öyküsü yazıldı Ulu Önder Atatürk liderliğinde... Birinci Dünya Savaşı'nın yaraları bir tarafta, Kurtuluş Savaşı'nın ağır bedelleri diğer tarafta olmasına karşın ekonomiyi ayağa kaldırmayı başarmışlar.
Uzun süredir yok FED'dir yok piyasalardır sizleri bunaltıyoruz. Gelin kur faiz ve borsa üçgenini bir kenara koyalım ve bu muhteşem başarı öyküsünden dikkat çekenleri beraberce hatırlayalım...
HER YERE FABRİKA
Cumhuriyet ilanı sonrası hızla ekonomi alanında aksiyon planı hazırlanmış. Çok güzel tasarlanmış bu aksiyon planının sacayakları da şöyle belirlenmiş; hukuki zeminin inşası, ulaşımın demiryolu ağırlıklı çözümü ve mali yapısı olan üretim modeline işlerlik kazandırılması...
Öncelikle ekonominin her kesimini kapsayan sektörlerde üretim yapılması için hukuki altyapı oluşturulmuş. Bu kapsamda 1924 ve 1925 yıllarında bir dizi kanun çıkarılıyor. Bir kaç örnek verelim... Teşvik Sanayi Kanunu, Şeker Fabrikaları Kanunu, demir çelik sanayisinin kurulmasına ilişkin kanun ve Sanayi ve Madenler Bankası Kanunu...
Yine hızlı şekilde hukuki zeminin üzerine fabrikalar yapılandırılıyor. Üstelik ekonomik büyüme ve kalkınmanın ülkenin her köşesine ulaşacak şekilde...
Adana'da Mensucat Fabrikası, Eskişehir'de demiryolları malzemesi üretecek Demiryolu Cer Fabrikası, Uşak'ta Şeker Fabrikası, Bursa'da Dokumacılık Fabrikası, İstanbul'da Mensucat Fabrikası, Kayseri'de Uçak ve Motor Fabrikası, Isparta'da Gül Fabrikası, Elazığ Şark Kromları İşletme Fabrikası, İzmit'te SEKA Kağıt Fabrikası sadece sizleri bunaltmadan sayabileceğim birkaç örnek...
Yeni kurulan fabrikalara ek olarak yabancılarda olan İzmir Havagazı Fabrikası, İstanbul Rıhtım Şirketi, Kolu Demir İşletmeleri ve çok sayıda demiryolu hatları geri alınmış. Aynı zamanda fabrikaların yanı sıra banka ve sigorta şirketleri de ihmal edilmemiş, Merkez Bankası dahil bazı bankalar hizmete açılmış.
ZENGİN KAZANIM
►Üçüncü sacayak kapsamında da demir ağlar örülmüş, mümkün olduğunda ülkenin her noktasına demiryolları ile ulaşım sağlanmış. Böylesine sağlam kurulan ekonomik altyapı sonrası meyvelerde alınmış.
►1923 yılında Cumhuriyetimizin kurulmasından 1930 yılına kadar geçen 7 yılda yüzde 10,9 gibi oldukça yüksek oranda büyüme hızı yakalayabilmiş Türkiye ekonomisi.
►Bir milyar TL civarında milli gelire ulaşabilmiş. O günkü nüfusa oranladığımızda kişi başına düşen gelirin son yılların gelirini aştığını görüyoruz.
►İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna kadarki süreçte ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 100'ü geçmiş. Yani dış ticarette fazla vermişiz. Yanılmıyorsam o zamanlarda da petrol gibi temel girdilerimiz yoktu.
►1923-1930 yıllarda bütçe hep fazla vermiş.
►Enflasyon oranı genellikle sıfırlar düzeyinde kalmış. Birkaç yıl yüzde -2'ler görülüyor.
Fazla uzatmayayım...
Sadece gelirsek...
İlerleyen yıllarda Türkiye ekonomisi üzerine konan her bir tuğlanın Cumhuriyet döneminde kurulan bu muhteşem ekonomik temeller üzerinde durduğunu unutmamalıyız. Cumhuriyetimizin ilelebet yaşaması temennisiyle tüm okurlarımın Cumhuriyet Bayramını kutlarım...