Geçen hafta son yazımda gelecek 3 yılı kapsayan Orta Vadeli Programın hedeflerine bakmış ve kendi içinde ne kadar tutarlı olduğu sorusunun yanıtını aramaya çalışmıştık. Önemli parametrelere özellikle de Türkiye ekonomisinin en güçlü halkası olan mali disipline değinerek kaldığımız yerden devam edelim...
Para ve kur politikalarında değişiklik olmayacak önümüzdeki üç yıl...
Merkez Bankası'nın 2001 krizinden bu yana süregelen ve ana hedefi "fiyat istikrarı" olan para politikası aynen uygulanacak. Tabi bağımsız Merkez Bankası tarafından...
Hatırlayacağınız gibi kriz sonrası Merkez Bankası Kanunu değişmiş, böylece ana hedefi diğer gelişmiş ülke merkez bankalarına benzer şekilde fiyat istikrarı olmuş diğer taraftan bağımsızlığı verilmişti. İktisat yazınında olduğu gibi para politikası hedefi siyasi otorite ile beraber belirleniyor, bu hedefe ulaşmak için kullanılacak para politikası araçları da sadece Merkez Bankası tarafından seçiliyor.
POLİTİKALAR AYNI!
Para politikaları gibi kur politikası da aynen sürdürülecek....
Dalgalı kur rejimi kapsamında kurlar serbestçe iç ve dış konjonktüre göre salınacak. Ancak programda da altı çizildiği gibi piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak döviz kurlarında sağlıksız fiyat oluşumlarının gözlenmesi veya aşırı oynaklık durumunda döviz satım ihaleleri yapılabileceği gibi spekülatif davranışlar gözlenmesi durumunda piyasaya doğrudan müdahale edilebilecek. Mali piyasalarla ilgili vaatlerden dikkatimi çeken birkaçı şöyle: KOBİ ve girişimcilerin finansmana erişimini kolaylaştıracak alternatif finansman yöntemlerinin geliştirileceğinden bahsediliyor. Merakla bekliyoruz...
Çünkü KOBİ'lerle yapılan anket çalışmalarında finansman maliyetinin yüksekliği ve erişim zorluğu hep ilk sırada yer alıyor. Programdan aynen aktarıyorum: "Finansal istikrarın korunması amacıyla gerekmesi halinde makro ihtiyati düzenlemeler yapılacaktır." "Farklı finans kurumlan arasında haksız rekabete yol açan vergi uygulamaları tespit edilerek ortadan kaldırılacaktır." "Sermaye piyasalarında yatırımcı haklarının iyileştirilmesine yönelik uygulamalar geliştirilecektir." Nasıl sorusunun yanıtı olmadığı için temenninin ne kadar ötesine geçeceğini önümüzdeki yıllarda izleyeceğiz...
FAİZ DIŞI FAZLA
Biz mali disipline bakalım...
Önümüzdeki 3 yılda da "faiz dışı fazla" nominal çıpa olarak kalacak. Doğrusu da bu zaten...
Kamu borç stokunun yüzde 35'lere, bütçe açıklarının ise yüzde 2'nin altına inmesinde hayati rol oynamıştı bu nominal çıpa...
Bu bağlamda kamu harcamalarının sınırlandırılması, kamu gelirlerinin de artırılması çıpanın korunabilmesi için hayati önem taşıyor. Programda bu konulara özellikle vurgular yapılmış, bütçe hazırlık sürecinde, mal ve hizmet alımlarına yönelik ödeneklerin sıfır tabanlı bütçe ilkesiyle belirlenmesine özen gösterileceği sözü verilmiş. Bu arada kamu yatırımları göz ardı edilmiyor, hatta bölgesel büyümeye yönelik özel kesim yatırımlarına da destek verileceği taahhüt ediliyor. Gelir arttırmaya yönelik ise her zaman öne çıkarılan ama pek yol alınamayan etkin vergi toplanması, kayıt dışı ekonominin küçültülmesi hedefleri yer almış. Sözün özü büyüme hızı düşse işsizlik oranı tatminkar seviyeye inmese de nominal çıpa mali disiplinden taviz verilmemesi bence üç yıllık dönemde en önemli konu olacak...