Bayram tatilinde klasik tabirle altın ve dolar coştu. Önceki yazılarımızda altının yükselme nedenini vurgulamaya çalışmıştık.
Brexit sonrası artan belirsizlik ve bunun yatırımcılar nezdinde yarattığı güvenli liman güdüsü, diğer yandan FED'in faiz artırımında iştahsızlaşmasının küresel likiditede çekilme olmayacak beklentisi gibi faktörler altının cazibesini artırmıştı.
Tatilde 2,95'lere kadar çıkan dolar yazımı kaleme alırken 2,92'lere gerilemişti. Bugün Borsa İstanbul açık olacak. BIST 100 endeksini 78 binlerde bırakmıştık bayram tatiline girerken... FED'in Haziran toplantısı tutanakları yayınlanmış, Komite üyelerinin görüşleri ve tatil yapmayan diğer ülke borsalarının bu gelişme karşısında verdikleri tepkileri görmüş bir şekilde işlemlere başlayacak piyasa aktörleri...
Federal Açık Piyasa Komitesi toplantı tutanaklarında ön plana çıkan daha doğrusu ipucu diyebileceğimiz neler var?
İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ DÜŞÜK!
Birincisi işgücü piyasasındaki düzelmenin artık hız kestiği tespiti yapılıyor üyelerce... Biliyorsunuz faiz artırım olasılığını yükselten en güçlü faktör işgücü piyasasındaki toparlanmalar idi. Tarım dışı istihdam verileri Nisan ve Mayıs aylarında tatminkar seviyelerin altına geriledi.
Aynı şekilde işgücü verimlilik artışı da hız kesmiş durumda. İlginç bir tespitte şu: İstihdam edilenler içinde Afrika asıllı Amerikalılar ve Latin Amerika kökenliler beyazlara nazaran daha fazla oranda istihdam edilmişler. Buradan firmaların daha ucuz işgücünü tercih ettikleri sonucu çıkarmak mümkün...
İkincisi endüstriyel üretimdeki toparlanmanın halen ılımlı seviyelerde kalmış olması...
Hatta ABD ekonomisinde yüzde 12 ağırlığa sahip sanayi kesininde işçilerin çalışma saatlerinde ikinci çeyreğin ilk iki ayınca azalma olmuş. Otomobil montajı, madencilik ve petrol çıkarma faaliyetlerinde de gerilemeler görülüyor.
Malum FED'in faiz artırımı için dikkate altığı faktörlerden birisi de yeterli büyüme hızına ulaşılması.
Üçüncüsü özel kesim ve şirket yatırım harcamalarının tamamen yatay seyir izlemesi... Yılın ilk 5 ayında yeterli seviyelere ulaşmazken, gerek ülke gerekse yerel düzeyde yapılan anket çalışmaları da önümüzdeki dönemde üretimde kullanılan sermaye malları siparişlerinin önümüzdeki dönemde de makul düzeylere ulaşamayacağını gösteriyor.
POZİTİF FAKTÖRLER
Peki, ne iyi FED'e göre derseniz?
Kamu harcamaları artmış mesela...
Dış ticaret açığının da daraldığını gözlemlediklerini dile getirmiş üyeler...
Yıllık değil de 12 aylık yani geçen sene Nisan'dan 2016 Nisan'a kadarki sürede tüketici fiyatları yüzde 1 oranında artmış. Biliyorsunuz, enflasyon da FED'in temel üç kriterinden bir tanesi faiz kararında...
Komite üyelerinin öngörüleri de yer alıyor tutanaklarda...
Bu yıl sonu itibarıyla federal fonlama oranının ne olacağı sorusuna 9 üye yüzde 0,75 ile yüzde 1 aralığında, 6 üye yüzde 0,50-0,75 aralığında, diğer 2 üyede yüzde 1'i ve yüzde 1,25'e aşması gerekir tahmininde bulunmuşlar. Ancak 2017 sonunda en düşük beklenti yüzde 1,25-1,50 aralığı...
Parçaları yan yana getirirsek...
Faiz artırımı halen yakın olmadığı için BIST 100 endeksi yükselişle önümüzdeki haftayı tamamlar.
Tabii birkaç kar realizasyonu ile çekilmeleri göz ardı etmeyelim.
Bir faiz artırımı altında 1350-1400 dolar yolunu açıyor. Dolar 2,90- 2,95'lerde zikzak çizer, tahvil faizleri de dar bantta yatay hareket eder.
