Maliye politikaları zaman zaman belli boyutta devreye girse de para politikalarının ekonomi üzerindeki ağırlığı kuşkusuz tartışılmaz. İktisadi faaliyetleri ivmelendirmek için geçen sene dayanıklı tüketim mallarından beyaz eşyaya özel tüketim vergisi (ÖTV), mobilyada ise katma değer vergisi (KDV) indirimi uygulanmıştı. Tabi her iki sektördeki satışlar artmış ve canlılık hissedilir olmuştu.
Ancak Eylül ayında vergi indirimlerinin geri alınmasıyla sektör kaldığı yere döndü.
Dolayısıyla palyatif önlemlerden öte kalıcı önlemlerle faaliyetlerin artması ekonomi açısından daha anlamlı olacak.
Maliye Bakanlığı bu bakışla yani ekonomiye kalıcı etki yapacak yasal düzenlemede değişiklikler yaptı. Büyük olasılıkla bir kaç ay içinde yasalaşması bekleniyor kanun tasarısının... Detayları tam olarak bilmiyoruz. Bakan Ağbal'ın yaptığı açıklamalardan oldukça kapsamlı değişikliklerin getirileceğini anlıyoruz.
ÜRETİM MALİYETLERİ
Tasarıda yer alan değişikliklerin sadece belli sektörleri canlandırmak yerine üretim maliyetlerine de olumlu katkı yapacak olması gerçekten önemli... Aynı zamanda üreticilerin yapacakları yatırımların da teşvik edilmesi planlanıyor. Zaten değişikliğin en can alıcı noktası da bu...
Sanayi üreticilerinin üretimde kullanmak için tedarik edecekleri makine ve teçhizat için gelecek yılın sonuna kadar KDV uygulanmayacak.
Bu teşvikin yanı sıra KDV'siz alınan makine ve teçhizatların amortisman süreleri de yarı yarıya kısaltılacak. İstisna sadece üretimde kullanılan makinelerle sınırlandırılmamış, araştırma ve geliştirme faaliyetleri için gereken ekipmanlar da KDV'ye tabi tutulmayacak. Kısacası teşvik belgesi olmayan üreticilerde tasarı yasallaştıktan sonra rahatlatılmış olacak. Şirket bazında alınan bu önlemlerin yanı sıra üreticilerin kümelendiği organize sanayi bölgelerinin ve küçük sanayi sitelerinin altyapı yatırımları da KDV harici tutulacak.
Tasarı diğer taraftan istihdama da olumlu katkı yapabilecek gibi görünüyor. Genç istihdamında sigortalı işe giriş belgelerinin hemen verilmesi, kadın istihdamında ise sağlanan menfaatlerin bir kısmının gelir vergisinden istisna tutulması öngörülmüş.
Tabi burada koşul olarak işverenin gündüz bakımevi ve kreş gibi imkanlar sunması zorunluluğu getiriliyor.
MADALYONUN DİĞER YÜZÜ
Amatör spor kulüplerinin teşvikinden çeyiz yardımlarının uzatılmasına, enerji ve madenciliğin desteklenmesine kadar gibi geniş yelpazeyi kapsayan bir dizi önlemlere yer verilmiş yeni tasarıda. Bunların büyük kısmı olumlu katkı yapacak kapsamda...
Özellikle yatırım aşamasında üreticiler adına yatırım maliyetlerinin aşağı çekilmesi ve bunun maliyet enflasyonuna olumlu katkı yapacağı kuşkusuz.
Ancak madalyonun bir de diğer yüzü var. Birincisi mali disiplinin ne kadar korunabileceği sorusu... Devlet bazı gelirlerinden fedakarlık yaptığı gibi bütçeye yük olabilecek Konut Hesabı Sisteminde uygulanan devlet katkılarının yükseltilmesi, tarımsal üretici ve esnafa verilen Hazine faiz destekli krediler gibi uygulamalar ile belli bir mali yükü de üstlenmiş oluyor.
Bütçe açıklarının artmasının faizlere yukarı yönlü baskı kuracağını hatırlatmakta fayda var. İkincisi, tüketim iştahını artırıcı önlemlerde olduğundan kronikleşen sorunumuz tasarruf açığı ve dolaylı olarak cari açık sorunu biraz ikinci plana itilmiş gibi...
Genel olarak değerlendirildiğinde olumlu görünen önemler için umarız Maliye gereken ince ayarlamaları yapmıştır.