Altın ile ilgili son yazımlarımda hafif yukarı genellikle yatay bir patika izleyeceği tahmini yapmıştım. İstanbul Altın Borsası kurucu üyesi olduğum için sürekli önemli yayınları takip ediyorum özellikle de Dünya Altın Konseyinin çalışmalarını.
Genel kanı bir süre daha 1.700 doların altında durağan bir fiyat hareketi olacağı yönündeydi. Ama altın hepimizi biraz yanıttı. Beklenmedik bir şekilde ralli yapıp 1.750'lerin üzerine çıktı.
Peki, altının bu çıkışının ardında yatan neden ne idi?
Şu tespitle başlayım yanıt vermeye. Bu süre zarfında altının arz ve talep dinamiklerinde bir değişim olmadı. Yani arzı etkileyecek altın madenciliğinde ya da rafinerilerin işleyişinde kısıtlayıcı bir gelişmeye tanık olmadık. Aynı şekilde altın arzının yaklaşık yüzde 28'ini oluşturan "geri dönen altın" hacminde de bir çekilme yaşanmadı. Talep tarafı da bildiğimiz sakin seyrini sürdürdü son bir kaç haftada. Talebin yüzde 40'ını kapsayan Çin ve Hindistan'daki iştahsızlık pandeminin son yılından beri yön değiştirmedi.
Aslında beklediğimiz bir gelişmeydi iki ülkenin altına yaklaşımı. Çünkü pandemi yüzünden büyüme hızlarının gerilemesi doğal olarak mücevher altın talebini düşürmüştü.
NEGATİF KORELASYON
Zaten bu kadar kısa sürede değişim beklemek de doğru olmaz. Bir anda lüks tüketim malı olan mücevher altın ya da sanayide kullanılan altın miktarı değişmiyor. Merkez bankaları bir anda dolar ve euroyu bırakıp altın ağırlığını artırmıyorlar. Dolayısıyla altının çok kısa vadedeki bu çıkışının büyük kısmı altına dayalı yatırım fonları kanalıyla oldu.
FED'in kararlı bir şekilde enflasyonun üzerine gitmesi ve bu bağlamda parasal sıkılaştırma dozunu artırması ABD 10 yıllık tahvillerinin faiz oranlarının yüzde 4'lerin üzerine çıkmasına neden olmuştu. Bu durumda altın ile 10 yıllık tahviller arasındaki yüksek negatif korelasyon faktörü devreye girmiş ve altın fiyatları beklentilerin de aşağısına inmişti. Altına dayalı borsa yatırım fonları her zaman piyasanın önünde gidiyor.
Spekülatörler gibi mümkün olduğunca önceden fiyatlama yapmaya çalışıyorlar.
Örneğin yükselişten önceki son ayda yani Ekimde altın pozisyonlarını yüzde 2,2 azaltıp 3.489 tona çekmişlerdi. Şuan tuttukları pozisyon hacmi neredeyse yıllık altın talebine denk geliyor. Belli bir yüzde azalma ya da artırma doğal olarak kısa vadede altın fiyatlarının belirgin bir şekilde dalgalanması için yeterli oluyor.
MALİYETLERİ YÜKSELDİ
Yeri gelmişken şu gerçeğin altını çizmemizde fayda var. Altın 11 yıl önce 1.900 dolarlar seviyeleri gelmişti. Düşünebiliyor musunuz 11 yılda bırakın aynı yeri bunun bile aşağısında kalıyor. Üstelik bu sürede maliyetleri de epey yükselmiş durumda.
Özellikle madencilik ve rafine tarafında hatta lojistiğinde beklenmedik artışlar oldu.
Yeniden yatırım maliyetleri de eklendiğinde altının ons maliyeti 1.200 dolarlara ulaşıyor. Açıkçası altının mevcut seviyelerini de pek yadırgamamız gerekiyor.
Kritik soruyla yazımı sonlandırayım. Altının son haftalardaki çıkışının devamı gelir mi? Sorunun yanıtının kolay kısmı "rallinin" devamının gelmeyeceği diyebilirim.
Zor kısmı ise kademeli bir şekildeki çıkışı olabilir mi? sorusu. FED'in faiz artışını 50 baz puanla devam ettirip yeni yılın ikinci ayında sonlandırması ve Powell'ın piyasa dostu mesajlar vermesi durumunda altın kademeli ve ağır adımlarla 1.800'lerin biraz üzerine gelebilir. Ancak daha yukarısı denkleme yeni bir jeopolitik risk faktörü eklenmedikçe zor görünüyor.