Geçen sene anneler için çok önemli düzenlemeler yapıldı. Bunlardan birisi de doğum ve analık izinleri ile ilgili olandı. Anneler yasal doğum izinleri bittikten sonra ilk çocuk için 60 gün, ikinci çocukta 120 gün ve sonraki doğumlarda 180 gün yarım gün çalışıp tam maaş alabilecek. Bu anneler isterlerse çocuk okul çağına gelene kadar yarım gün çalışıp yarım maaş da alma hakkına sahip. Bu haktan sadece doğum yapan anneler değil 3 yaşına kadar çocuk evlat edinen anneler de yararlanacak. Söz konusu düzenleme ile ilgili işçi anneleri ilgilendiren yönetmelik 8 Kasım'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Burada tüm detaylar var, hakkınızı arayın. Ancak bugün memurlar ile ilgili kısım hakkında bilgi de vermek istiyorum. İsmi bizde saklı bir memur okurumuzun sorusu şöyle:
6663 SAYILI YASAYLA
"Yarı zamanlı çalışma için analık izni bitiminde kurumumuza sorduk. 'Öyle bir uygulama yok' denildi. Dilekçe veremedik. Maaş kesintisi olur diye kimse dilekçe veremiyor. Ne yapmamız lazım.
" Söz konusu düzenleme 6663 sayılı yasanın 10. maddesi ile yapıldı. Buna göre memurlar, "Çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar olan dönemde, ayrıca süt izni verilmeksizin haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilirler. Bu kapsamda yarım zamanlı çalışmaya başlayan memur, aynı çocuk için bir daha bu haktan yararlanmamak kaydıyla başvuru tarihini izleyen aybaşından geçerli olmak üzere normal zamanlı çalışmaya dönebilir. Bu fıkra hükmünden yararlanan memura, yarım zamanlı çalışmaya başladığı tarihi izleyen aybaşından itibaren, mali haklar ile sosyal yardımlarına ilişkin her bir ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapılır" deniliyor.
YÖNETMELİK GELİYOR
Burada maddenin sonunda "Yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile bu haktan yararlanamayacak memurları; hizmet sınıfı, kadro unvanı, kurum veya teşkilat bazında birlikte veya ayrı ayrı belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir" ibaresi de var. Size iyi bir haber de vereyim. Bize gelen bilgilere göre Bakanlar Kurulu bu konudaki çalışmasını tamamladı ve Başbakanlık'a gönderildi. Yönetmeliğin bu ay içinde çıkması bekleniyor. Bu yönetmelik çıkınca memur anneler için de hem yarım gün çalışıp tam maaş alma hem de okul çağına kadar yarım gün çalışma ile ilgili detaylar belli olacak. Ancak dediğim gibi kanun yürürlükte ve bu hak verildi.
KESİNTİ YAPILAMIYOR
3 yıl önce bir işyerinden ayrıldım. Kıdem tazminatımı vermediler. Bugün yarın beni oyaladılar. Sonuçta alamadım. Acaba dava açabilir miyim? Emre KAR
Kıdem tazminatının iş akdi sona erdiğinde, hemen tek seferde ve nakit olarak ödenmesi esastır. Kıdem tazminatından damga vergisi dışında hiçbir kesinti yapılamıyor. İşvereninizin bu uygulaması yasalara uygun değil. Ancak dava açma hakkınız var. Kıdem tazminatında zaman aşımı 10 yıldır. İşçi 10 yıl içerisinde dava açarak kıdem tazminatını işverenden isteyebilir. Zamanaşımı kıdem tazminatı hakkının doğduğu tarihten itibaren başlar. Bu durumda, iş sözleşmesinin sonlandığı tarihten itibaren işçinin 10 yıllık sürede kıdem tazminatını talep etmesi gerekir.
Dava bitene kadar geçen süre için mahkemeler faiz kararı da veriyor.
İSTEYEN ARTIRIR
Bir işyerinde çalışıyorum. 35 yaşımdayım. Otomatik BES'e katıldığımız bize söylendi. Bu ay sonunda maaşımdan kesinti yapılacağı söylendi.
Ancak kesilecek miktar yeterli midir? Bunu artırmam mümkün mü?
Meltem KISA Otomatik katılımda kesintiler brüt maaşın yüzde 3'ü kadar oluyor. Örneğin bu yıl asgari ücretle çalışan birisinden aylık kesinti 53 lira civarında olacak. Bu oranı Bakanlar Kurulu'nun artırma yetkisi var. Ancak tabiki siz de kesintiyi yükseltebilirsiniz.
Sizden kesilecek miktar ne kadar çok olursa, ileride elde edeceğiniz toplu para veya emekli maaşı o kadar yüksek olur. Bütçenize göre iş yerinizle konuşup kesintinizi artırabilirsiniz.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
10.01.1988 tarihinde SSK'lı oldum. 1970 doğumluyum. 6300 günüm var. Hasan AKKAYA
25 yıl, 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarınız var. Yılınız ve priminiz dolmuş. Yaşınızın dolacağı 2020 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.
10.02.1977 doğumluyum. 01.12.1996 tarihinde çalışmaya başladım. Halen çalışıyorum. Emekli olmam için ne yapmam lazım? Betül YARIMCA
20 yıl 53 yaş ve 5900 prim günü şartlarınız var. Yılınız dolmuş, priminizi yazmamışsınız.
Primi tamamlayıp, 10.02.2030 tarihinde emekli olursunuz.
1985 yılında sigortalı oldum. Bir süre çalıştıktan sonra ara verdim. Son dönemde yeniden sigortalı oldum.
Toplamda 3.200 günüm var. 1960 doğumluyum. Emekli olabilir miyim? Mehmet ŞAHİN
Bu primle emekli olamazsınız. En az 3.600 günü tamamlamanız lazım. Çalışmaya devam edin. 3.600 gün tamamlanınca emeklilik yaşınız 60 olur. 5000 günü tamamlayabilirseniz hemen emekli olursunuz.