Türkiye'de kıdem tazminatı konusu en büyük sorunlardan birisi olarak karşımızda duruyor.
Çalışanların yüzde 80'inden fazlası kıdem tazminatını alamıyor. Bu yüzden bir fon kurulması çalışmaları da hızlandı.
Öyle görünüyor ki bu yıl sorun çözülecek ve her çalışan için kıdem tazminatı garanti haline gelecek. Mevcut uygulamada herkes yasada tarif edilen hallerde işten çıkartıldığında, ya da haklı fesihle kendisi ayrıldığında çalıştığı her yıl için bir brüt maaş tazminat hak ediyor. Tazminat günlük hesaplanıyor.
Yani 2 yıl 5 ay 6 gün çalışan bir işçi için tazminat 2 yıl değil çalıştığı tüm zamana göre hesap ediliyor.
Tazminat alabilmek için en az 1 yıl çalışmış olmak gerekiyor.
Tazminat hesabı yapılırken brüt maaşa düzenli ve nakit olarak yapılan tüm ödemeler de ekleniyor.
HER YIL DEĞİŞİYOR
Yasalarımız kıdem tazminatında en az miktarı böylece belirlerken tavan rakam da her yıl yeniden açıklanıyor. Yani sizin maaşınız kaç lira olursa olsun (Basın İş Kanunu gibi istisnalar hariç) belli bir miktarın üzerinde kıdem tazminatı hesabı yapılamıyor. 2017 yılının ilk 6 ayı için belirlenen rakam ise 4 bin 426 lira 16 kuruş. Brüt maaşınız bunun üzerinde olsa da sizin tazminatınız bu rakamdan hesaplanıyor. Bu rakam belirlenirken en yüksek dereceli devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarı'nın 1 yıllık emekli ikramiyesi göz önüne alınıyor.
OCAK VE TEMMUZ ÖNEMLİ
Emekliliğe ayrılacak, ya da askere gidecek erkekler ile evlendiği için ayrılacak kadınlar tazminat alabiliyor. Ayrıca 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar da tazminat alarak ayrılabiliyor. Bu çalışanlar eğer Ocak ve Temmuz aylarını tercih ederlerse kıdem tazminat tavanındaki artıştan faydalanabilirler.
Böylece daha çok tazminat alabilirler.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
Eşim 11.11.1981 doğumlu.İlk işe giriş tarihi 15.09.1997. 2 tane çocuğumuz var. Prim gün sayısı 2076. Mutlu PARMAKSIZ
Eşiniz şu anda çalışmıyorsa en az 3.600 güne ihtiyacı var. Çocuklar sigortadan sonra doğmuşsa 1.440 gün borçlanıp 3.516 günü isteğe bağlı ile tamamlayıp 58 yaşını bekleyecek.
Eşim 15.06.1965 doğumlu. Sigorta giriş tarihi 1993. 3900 günü var. Yusuf SANDAL
İşe giriş 23 mayıstan önce ise 49 yaş 5600 gün, sonra ise 50 yaş ve 5675 gün gerekir. Yaş tamam ama prim eksik. 1993 sonrası doğum varsa çocuk borçlanması olabilir. 3.600'den emeklilik için ise 3.600 gün 10 yılda dolduysa 56 yaşında emekli olur.
10.05.1969 doğumluyum. 01.01.1989 tarihinde sigortalı oldum. 8 bine yakın günüm var. Halil SARICA
25 yıl 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarınız var. Prim ve yıl tamam. 10.05.2020'de emekli olursunuz.
ÖLÜM MAAŞI FARKLI
1991 doğumluyum. 5 sene önce bir evlilik yaptım. 1 ay sürdü. Şu an iş bulamıyorum. Dul maaşı alabiliyor muyuz? (Emine)
Halk arasında 'dul maaşı' olarak tabir edilen ölüm maaşı vefat halinde eş ve çocuklara veriliyor. Bunun için ölen kişinin sigortalı ya da memur olması ve belli süre prim ödemesi şartları bulunuyor. Yani eşinden boşananlar bu maaşı alamıyor. Eşinden boşananlar eğer daha önce yetim maaşı alıyorlarsa bu boşanmadan sonra çalışmadıkları süre devam ediyor.
6 yıldır çalıştığım iş yerinden 'görülen lüzum üzerine' denilerek çıkartıldım. İşveren tazminatımı hesapladı. Ancak taksitle ödemek istiyor. Buna hakkı var mı? Müzeyyen KARLI
Kıdem tazminatını işveren peşin olarak bir kerede ve nakit şeklinde ödemek durumunda. Yani paranın dışında bir şeyle de ödeyemez.
Taksit olması için işçinin rızası gerekir. Bu konuda sizin yazılı bir onayınız olursa ve karşılıklı anlaşırsanız taksit yapılabilir. Bunun için öncelikle işverene tazminatınızı peşin olarak almak istediğinizi söyleyin. Taksitle ödemek isterse bunun vade farkı da hesaplanıyor. Böylece paranızı korursunuz. Bunu da kabul etmeyip taksitle ödemede ısrar ederlerse, iş mahkemesine giderek tek seferde ve faiziyle alırsınız.