Geçtiğimiz günlerde SGK'nın yaptığı açıklamaya göre yaklaşık 12 milyon vatandaş emeklilik, dul ve yetim maaşı alıyor. Bunların 9 milyon kadarını SSk ve Bağ-Kur'lular oluştururken kalan kısım ise Emekli Sandığı emeklilerinden oluşuyor.
Hangi kurumdan olursa olsun emekliler Ocak ve Temmuz ayları olmak üzere yılda iki kez zam alıyorlar.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile dul yetimlerinin maaşları 6 aylık enflasyon endeksindeki değişime göre belirleniyor. Emekli Sandığı emeklileri ve dul yetimlerinin maaşlarının zam oranları ise toplu sözleşme ile belirleniyor. Bu emeklilerimiz de enflasyona göre fark aldıkları için endeks bu emekliler için de önemli.
RAKAMLAR ORTAYA ÇIKIYOR
Ocak ayında alınacak zamlarla ilgili ilk ipuçları da enflasyon verileri açıklandıkça belirleniyor. Bu verilere göre de zam hesapları yapılabiliyor.
Eylül itibariyle gerçekleşen enflasyon verilerine baktığımızda zam oranlarının 3.5 ile yüzde 5 arasında olabileceğini öngörüyoruz. İlk 3 aylık veriler aynen devam ederse oran yüzde 3.5 olacak. Ancak kış aylarıyla birlikte enflasyonun artacağı hesaba katıldığında bu oranın yukarıya çıkması söz konusu.
Yüzde 11'lik yıllık enflasyonun devam ettiği öngörüsüne göre ise zam oranı yüzde 5'i bulacak.
İlk oran gerçekleştiğinde memur emeklileri fark alamazken ikincisinde yüzde 1'lik bir enflasyon farkı da maaşlarına yansıyacak. Memur emeklilerinin Ocak zammı toplu sözleşmeye göre yüzde 4 olarak belirlenmişti. Bütün bu zamlar çıplak maaşlara ilave edildikten sonra emekliler maaşın yüzde 4'ü kadar da ek ödeme alacaklar. Maaşlar artacağı için ek ödemeler de yükselecek.
NASIL HESAPLANIYOR?
SSK ve Bağ-Kur'lular için hesap enflasyon verisi kadar olacak. Bunun yüzde 5 olduğunu varsayarsak örnek hesaplama şöyle yapılacak.
Temmuz ayından bu yana ek ödeme hariç 2.000 lira alan bir emeklimizin hesabı şöyle yapılacak:
Çıplak maaş: 2.000 TL
Yüzde 5 Ocak zammıyla: 2.100 TL
Yüzde 4 ek ödeme: 84 TL
Toplam ödenecek maaş:2.184 TL
Emekli Sandığı emeklileri için ise hesap daha kolay. Çünkü bu emeklilerimizin maaş zamları Ağustos'ta yapılan toplu sözleşme ile belirlendi. Ocak'ta yüzde 4 artı enflasyon farkı alacaklar. Hesap şöyle yapılacak:
Temmuz Maaşı: 2.000 TL
Ocak Maaşı:2.080 TL
Enflasyon yüzde 5 olursa: 2.100,80 TL
İŞVEREN TAZMİNAT ÖDER
Yaklaşık 10 yıldır aynı iş yerinde çalışmaktayım. Maaş asgari ücret fakat prime dayalı bir ücretlendirme politikası var çalıştığım firmanın. Ancak hak edilen primden % 30 kesinti yapılıyor. Maaşın asgari ücret tutarı bankaya yatıyor kalanı elden veriliyor. Ayrıca sabah 8:30'da işe başlıyorum, akşam 18:30'da mesaim bitiyor. Normal çalışma süresinden fazla çalışıyorum. Yaşamış olduğum bu kayıpları işverenden nasıl alabilirim. (İsmi saklı)
İş sözleşmenizde nasıl bir ücret alacağınız yazıyordur.
Buna aykırı bir durum oluyorsa, eksik ödeniyorsa ya da ödenmiyorsa haklı fesih ile kıdem tazminatınızı alıp çıkabilirsiniz. Ancak sorunuzda asgari ücretle anlaştığınızı yazmanıza rağmen asgari ücretin üstünde kalan kısmın elden verildiğini belirtmişsiniz.
Eğer maaşınız asgari ücretin üzerindeyse ve bordronuzda asgari ücret olarak gösteriliyorsa bu da haklı fesih imkanı verir. Ayrıca işverene ceza kesilir. Durumu hemen ALO 170'e bildirin.
ÇOCUKLAR PRİM KAZANDIRIR
Eşimin doğum tarihi 20.09.1970. İlk işe giriş.15.02.1998. 1999'un 6. ayına kadar isteğe bağlı sigorta ödedi. 2006 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladı. Toplamda 599 gün sigortası var. Bağ-Kur ödemesi ise 2009 Mayıs'ta başladı. Hala devam ediyor. 1992 Aralık ayında 1 çocuğumuz oldu 2. çocuğumuz 08.05.1998 tarihinde, 3 çocuğumuz ise 23.08.2003'de dünyaya geldi. SSK'ya ne zaman geçelim? Doğum borçlanması işe yarar mı? Aydın ÖZTÜRK
Eşinizin şu anda emeklilik şartları Bağ-Kur olarak görünüyor. Bunun için de 7200 gün prim gerekir. Ancak sigortalı olarak geçirdiği son 7 yılın 3.5 yılı SSK'lı olursa şartlar bu kez SSK'ya göre belirlenir. Çocuklardan sigorta sonrası dünyaya gelenleri borçlanarak 1440 gün kazanabilirsiniz.
Ancak çalışıyorsa borçlanmaya gerek yok. Prim eksik kalırsa tamamlarsınız.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
21.10.1995 yılında sigortalı oldum. 1971 doğumluyum. 6320 günüm var. Ne zaman emekli olurum. Şeyma KOCA
20 yıl 52 yaş ve 5825 gün şartlarınız var. Priminiz ve yılınız tamam. Yaşınızın dolacağı 2023 yılında emekli olursunuz.
20.10.1969 doğumluyum. 01.05.1989 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. Ara vererek çalıştım, 5400 günüm var. Şu anda da çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Mustafa ALLI
25 yıl 51 yaş ve 5450 gün şartlarınız var. Yılınız tamam, prim 50 gün sonra dolacak. Emeklilik tarihiniz ise 20.10. 2020.
09.12.1977 doğumluyum. 10.03.2001 yılında sigortalı oldum. Ne zaman emekli olurum? Helin CAN
İşe giriş tarihinize göre 58 yaşında ve 7 bin gün primle emekli olursunuz.