Emeklilik şartlarına bakıldığında engelli ve malul vatandaşlar için daha kolay olduğunu görüyoruz. Engelliler en az yüzde 40 vergi indirimi almaları ile yaş şartına bakılmadan erken emekli olabiliyor.
Malulen emeklilik ise daha farklı.
Burada sonradan çıkan bir rahatsızlık sebebiyle en az yüzde 60 iş gücü kaybı aranıyor. Bu sağlanmışsa hemen emekli olmak da mümkün.
RAPOR ALINMALI: Yüzde 60 işgücü kaybının mutlaka sağlık raporuyla belgelenmesi gerekiyor.
Raporlar yetkili hastanelerden veriliyor ve Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sevkiyle gerçekleşiyor.
Yüzde 60 işgücü kaybı raporunun SGK tarafından da onaylanması gerekiyor.
PRİM TAMAMLANMALI: En az yüzde 60 raporu alan sigortalının malulen emekli olması için en az 1.800 gün (5 yıl) primi ödemiş olması ve sigorta olduğu tarihten bu yana 10 yıl geçmiş olması şartı da aranıyor. Bu 1.800 günü doğum ve askerlik gibi borçlanmalarla tamamlamak da mümkün. Sevk işlemlerinden önce borçlanma talep dilekçeleri SGK'ya sunuluyor.
MASRAFLAR SGK'DAN: Borçlanma ile 1.800 gün tamamlanacaksa bu paralar ödenmese bile emeklilik işlemleri yapılıyor. Eğer 1.800 gün ve üzeri prim varsa, ya da borçlanma yapılarak gün tamamlanmışsa tüm sevk işlemi masrafları SGK tarafından karşılanıyor.
BAKIMA MUHTAÇ İSE ŞART
YOK: Malulen emeklilik talebi olan sigortalının raporunda "Başka birisinin sürekli bakımına muhtaç" tespiti yer almışsa maaş bağlanması için en az 10 yıllık sigortalı olma şartı aranmıyor.
RAHATSIZLIĞIN TARİHİ
ÖNEMLİ: Malulen emeklilik için kişinin rahatsızlığının sigorta olduğu tarihten sonra ortaya çıkması gerekiyor.
Hangi hastalıkların malulen emeklilik sayılacağı da yine yönetmeliklerle duyuruluyor.
Eğer doğuştan bir rahatsızlık varsa bu kez engellilere sağlanan erken emeklilik imkanları kullanılabilir.
Turizm çalışanına işsizlik maaşı
4 yıldır turizmde çalışmaktayım.
Son olarak sezonluk sözleşmeyle işe girdim ve askerlikten dolayı ayrılmak zorunda kaldım.
Askere gideceğime dair evrak gönderdim ama kabul etmiyorlar. "Söz konusu 1 yılı tamamlamış kişilere bu yönde işlem yapıyoruz" dediler. Ne yapabilirim? Muhammed ÖZALP
Sözleşmesi belirli süreli olsun olmasın tüm çalışanların kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işsizlik maaşı gibi hakları bulunuyor.
Ancak bu durum mevsimlik sözleşmeler yapan çalışanlarda biraz farklı uygulanıyor.
Turizm çalışanları sezonluk olarak 'belli süreli sözleşme' statüsünde oluyor. Bu süre bittiğinde eğer sözleşme feshediliyorsa işsizlik maaşı hakkı kazanılıyor.
Yasal dayanak ise 4447 sayılı yasanın 51'nci maddesinin d bendi. Sözleşmesi biten sezonluk işçiler son 120 günde primlerinin ödenmesi ve son üç yılda en az 600 gün sigortalı olup işsizlik priminin de yatırılmış olması şartı ile İŞKUR'a işsizlik maaşı için başvurabilir. Fakat birçok turizm işletmesi sözleşmeyi feshetmek yerine askıya alıyor. Bu durumda bir nevi ücretsiz izin durumu ortaya çıkıyor. Dolayısıyla fesih olmadığı için de işsizlik maaşı hakkı ortadan kalkıyor. Kıdem tazminatında ise yine sözleşme önem kazanıyor. Eğer tek sezonluk bir sözleşme yapıldıysa bir yıl dolmadığı için tazminat hakkı doğmuyor. Ancak siz 4 yıldır aynı şirkette sözleşme yenilemişseniz toplam çalışma gereği tazminat da alırsınız. Askıda geçen süreler toplam süreden sayılmıyor.
Brüt maaş çok önemli
Babam şu an SGK'lı olarak çalışıyor ve yüzde 77 raporu var.
1962 doğumlu. 1979 girişli, 3926 günü var. Babam emekli olduğunda ne kadar maaş alır?
Babanızın öncelikle bu raporuna karşılık aynı oranda vergi indirimi alması gerekiyor.
Bunun için işyerinden alacağı evraklarla en yakın vergi dairesine müracaat ederek hastaneye sevkini istemesi lazım.
Eğer yüzde 77 vergi indirimi alırsa 15 yıl 3600 gün şartıyla hemen emekli olur.
Emekli maaşını belirleyen en önemli etken prime esas kazanç oluyor. Yani babanızın SGK'ya bildirilen brüt maaşı emekli maaşını belirleyecek. Geçmişteki çalışmalarında ve şu anki çalışmasında maaşları hep asgari ücretten yatmışsa emekli maaşı da düşük olacaktır. Ancak tavandan yatırılmışsa yüksek maaş alacaktır. O yüzden babanızın brüt maaşı çok önemli