Emeklilerimiz Temmuz ayında enflasyon zamlarını aldılar ve şimdi Ocak ayında yapılacak yeni zammı bekliyorlar. Bunun için de ilk iki veri belli oldu. Ekim ayından itibaren 4 enflasyon rakamı da açıklanacak ve iki aylık yüzde 2.86'lık oranın üzerine eklenecek.
Ocak ayında da zamların yüzde 7'yi geçmesi bekleniyor.
Bu durumda memur emeklileri ve memurlar için enflasyon farkı da kesinleşmiş olacak.
Ancak bu zamlardan önce Ekim ayında emeklilerimiz için önemli bir düzenleme de Meclis gündemine gelecek.
Maaşı bin liranın altında olan emeklilere seyyanen zam için yasa çıkarılacak.
Tasarı, 1 Ekim'de açılacak Meclis'e gelecek. Yasanın çıkması ile düşük maaşlı emeklilere iyileştirme yapılacak.
Bin liranın altında emekli maaşı kalmayacak. Bin liranın altındaki maaşlar bin liraya tamamlanacak.
150 bin SSK ve Bağ-Kur emeklisine seyyanen zam, düzenleme yapılır yapılmaz yürürlüğe girebilecek ya da Ocak'ta rutin artışla aynı anda uygulanabilecek.
Bunun detayları, düzenlemenin Meclis'e gelmesiyle ortaya çıkacak. Eğer düzenleme yapılır yapılmaz uygulamaya girerse, düşük maaşlı emekliler hemen seyyanen zammı alacak, ardından Ocak artışından yararlanacak.
İyileştirme Ocak'ta yürürlüğe girerse de maaşı bin liranın altında olan emeklilerin maaşı bin liraya tamamlanacak, üstüne de enflasyon artışı yansıtılacak.
SİZ DE YARARLANACAKSINIZ
Okurumuz Serkan YÜKSEKTEPE de bu konuyla ilgili bir soru sormuş. Okurumuzun sorusu şöyle:
"4666 günüm var. Mart 2000'de sigortam başladı. Maaş 703 TL bağlanıyor. Yükseltmek için ne yapabiliriz."
Öncelikle bilgilerinizde bir eksiklik olduğunu düşünüyorum. Çünkü eğer sigortanız Mart 2000'de başladıysa emeklilik için 7 bin gün gerekiyor. Eğer 4666 günle emekli olduysanız ya 9 Eylül 1999 öncesi sigortanız vardı ve 3.600 gün şartıyla emekli oldunuz ya da emekliliğiniz malulen emeklilik. Bu konuları da açıklarsanız daha sağlıklı bilgi veririz. Ancak eğer sizin emekli maaşınız 703 TL ise Ekim'deki yasadan siz de faydalanarak seyyanen zam alabilirsiniz. Emekli maaşını artırma meselesi ise maalesef emekli olduktan sonra zor. Ancak çalışırken bazı tedbirler alınarak maaşı yükseltmek mümkün.
MAAŞ NASIL ARTIRILIR?
Emekli aylığınızı son 1-2 yılda aldığınız maaşlar değil, tüm çalışmalarınız belirliyor.
Planlamaya erken başlamakta fayda var.
- Maaşı belirleyen en önemli etken aldığınız brüt ücret.
Hem yaş bekleyenler hem de prim dolduranlar gerçek ücretlerinin bordroya yansımasını sağlamalı.
- Eğer borçlanma yapıyor ya da isteğe bağlı ödüyorsanız ödeyebildiğiniz kadar yüksek miktarlarda ödemeniz maaşınızı artıracaktır.
- Hem SSK'lı hem Bağ- Kur'lu iseniz Bağ-Kur primi ödemeyi de talep edin. Böylece iki farklı ödeme sizin prime esas kazancınızı dolayısıyla emekli maaşınızı artıracaktır.
- Brüt maaşın 3 binden fazla olması maaşı yıllık 70-80 lira artırır.
- Bağ-Kur'dan prim ödemişseniz ve 01.05.2008 öncesinde sigortalı olmuşsanız son 3.5 yıl SSK (4A) ile çalışmanızdan dolayı emekliliğiniz bu kurum şartlarından olur ve maaşınız artar. 2008 sonrası sigortalı olanların hangi kurumda primi fazlaysa emekliliği ona göre oluyor.
- Brüt maaşı sadece aldığınız ücret belirlemiyor. Size nakit olarak düzenli ödenen tüm ücretler buna ilave ediliyor.
Bordronuza bunların da eklenmesini sağlayın.
- Emekli olurken doldurduğunuz formda eş ve çocuklarınızla ilgili seçenekleri işaretlemeyi unutmayın. Böylece aylık bağlama oranınız yükselir ve maaşınız artar.
MAAŞ HİLESİNE TAZMİNAT
Taşeron firmada çalışıyorum, aylık bordro imzalıyorum ama maaşlarımızı ana firma bankaya yatırıyor. İşten ayrıldığımda, ya da çıkartıldığımda ne gibi bir hakkım oluyor? (ismi saklı)
Maaşlarınızın bankaya yatırılması yasal bir zorunluluk.
Ancak eğer gerçek maaşınız farklı bankaya yatan asgari ücret ise bu kez sizin geleceğiniz çalınıyor, devletten de vergi ve prim kaçırılıyor demektir.
Öncelikle bu konuya çok dikkat edin.
Haklarınıza gelince...
Eğer o şirkette 1 yıldan fazla süredir çalışıyorsanız kıdem tazminatını hak ediyorsunuz demektir. İşveren sizi sebepsiz yere çıkartırsa çalıştığınız süre kadar kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödemek zorunda.
Kendiniz ayrılırsanız tazminat alamazsınız. Ancak yukarıdaki hile yapılıyor ve maaşlar gizleniyorsa bu kez haklı fesih imkanınız var. Bunu gerekçe göstererek ayrılırsanız tazminat alırsınız.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1970 doğumluyum. İlk sigorta olduğum tarih ise 13.06.1997. 5000 günüm var. Ne zaman emekli olurum?
25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. 5900 prim günü tamamlayıp 57 yaşınızın dolacağı 2027 yılında emekli olabilirsiniz.
Askerlik sigortadan önce ise borçlanarak 56 yaş şartıyla da emekli olabilirsiniz.