Ülkemizde özellikle 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan birçok çalışan prim ve yıl şartını tamamlamış durumda. Bu sigortalılar şimdi yaş şartının dolmasını bekliyorlar. Bir kısmı çalışmaya ve prim ödemeye devam ederken bir kısmı da tazminatını alarak çalışmadan yaşı bekliyor.
Çalışanlar açısından sağlık hizmetleri bakımından bir problem çıkmıyor. Çalıştıkları için zaten Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri yatırılmış oluyor. Ancak çalışmayan ve birinin bakmakla yükümlü kişisi olmayanlar, yani eşinin ya da çocuğunun sigortasından yararlanmayanlar açısından durum değişiyor.
GELİR TESTİ YAPTIRIN
Bu şekilde olanların gelir testi yaptırıp gerekirse GSS primi ödemesi gerekiyor. İşten ayrıldıktan sonra sigortalılar açısından 100 gün daha sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı var.
Bu 100 günün sonrasında eğer çalışmaya başlamazlarsa GSS primi ödemek durumundalar.
Bunun için öncelikle gelir testi yaptırmakta fayda var. Çünkü eğer gelir testinde kriterlere uygun çıkarsanız bu kez GSS primlerinizi devlet karşılıyor.
Kaymakamlıklara giderek gelir testi yaptıranların evlerine giren gelir kişi başına brüt asgari ücretin üçte birinden az ise prim ödenmiyor. Bunun dışında kalanlar ise her ay GSS primi ödemek zorunda.
ERKEN MAAŞ ALIN
25.11.1972 tarihinde doğdum. İlk işe giriş tarihim 15.05.1991. Yaşım 25.11.2019 tarihinde doluyor. Emeklilik başvurumu Kasım'da mı yoksa 2020 Ocak'ta mı yapmam daha avantajlı olur? Son bir buçuk yıldır çalışmıyorum.
Filiz GÜNDOĞDU
Emeklilik başvurularında karar alındıktan sonra maaş ödemeleri bir ay sonra başlıyor. Yani Kasım ayında emeklilik kararınız alınırsa maaşınız Aralık'ta başlar. Böylece 2020 yılıyla birlikte toplam 13 maaş alırsınız. Eğer Ocak ayında başvurursanız maaşınız Şubat ayında başlar ve 2020 için 11 maaş alırsınız böylece 2 maaş kaybınız olur. Bu yüzde bir an önce başvurup maaş almaya başlamanız sizin avantajınıza olacaktır.
Çalışmadığınız için bu sizin için daha avantajlı.
Eğer çalışıyor olsaydınız ve yüksek maaş alsaydınız emekliliği geciktirmeniz bu yüksek maaşı kaybetmemeniz açısından daha avantajlı olacaktı.
Kasım ayında emeklilik kararı aldırırsanız Ocak ayında yapılacak enflasyon zammından da yararlanacaksınız.
KESİNTİ YAPILMAZ
Merhaba eşim vefat etti. 21 Ekim'de ben kızlık soy ismime geçmek istiyorum, ama eşimden alacağım maaş kesilir mi? Simge DEMİR
Ölüm maaşı eşlere çalışıyor ya da emekli olmalarına bakılmadan bağlanmaktadır. Burada önemli olan resmi nikahlı olmaktır.
Yani soy ismini taşımanız ya da değiştirmeniz bu hakkınızın kaybolmasına yol açmaz. Ancak evlenmeniz durumunda bu maaş kesilecektir. Evlenmediğiniz sürece eşinizden ölüm maaşı almaya devam edersiniz.
KAZANCINIZ BELİRLER
2020 yılında emekli olacak bir kişiye ne kadar maaş bağlanır? Günay TAYFUN
Emekli maaşı hesaplanırken emekli olduğunuz yıl değil bu güne kadar elde ettiğiniz kazançlarınıza bakılıyor. Yani sizin sigortaya bildirilen prime esas kazançlarınız toplanarak hesap yapılıyor. 2000 yılı öncesinde ilk kez sigortalı olanlar şimdi emekli olacaksa bunlar için üç ayrı hesaplama yapılıyor. 2000 öncesi için ayrı aylık bağlama oranı, 2000-2008 arası ayrı ve 2008 sonrası ise ayrı aylık bağlama oranı ve hesaplama yöntemi kullanılarak bu üç miktar toplanıyor ve emekli maaşı elde ediliyor. Bu yüzden eğer kazançlarınız yani maaşlarınız yüksek ise emekli maaşınız da yüksek olacaktır.