● İş yerimiz önümüzdeki günlerde taşınacak. İşyerinin bir başka yere taşınması ile bizim de oraya gitme zorunluluğumuz var mı? Taşınmayı kabul etmeyip işten ayrılmak istersek tazminat alabilir miyiz? (bir grup işçi)
İşçi işveren ilişkilerinin genel çerçevesini her ne kadar İş Kanunu düzenliyor olsa da bazı özel noktalar iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile belirleniyor. Bu yüzden işe girmeden önce bir sözleşme hazırlanması bunun yazılı olarak imza altına alınması büyük önem kazanıyor. Bu kapsamda; işin niteliği, görev tanımları, çalışma süre ve koşulları, işçiye ödenecek ücret ve diğer esaslar iş sözleşmelerinde belirlenmektedir. İş sözleşmesi hükümleri, işyeri uygulamaları veya çalışma koşulları konusunda değişiklik yapmak isteyen işveren, durumu yazılı olarak bildirmek ve işçinin onayını almakla yükümlüdür.
Taşınma durumu eğer aynı şehir içinde gerçekleşiyorsa burada işçiye bir tazminat hakkı doğmuyor. Ancak eğer taşınma başka bir şehre yapılıyorsa burada esaslı değişiklik devreyle girecektir. Bu durumu düzenleyen madde ise İş Kanunu'nun 22. maddesi. Söz konusu madde şöyle diyor:
"İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.
İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21'inci madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir.
Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz." Burada sizin işyerinizin nereye taşındığı ve iş sözleşmenizdeki maddeler çok önem kazanıyor.
MAAŞ ARTIŞI ZORUNLU MU?
● Ben geçtiğimiz yıl asgari ücretin 250 TL daha üzerinde maaş alıyordum.
Bu yıl asgari ücret 4.253 lira oldu. İşverenim bana ancak bu parayı verebileceğini söylüyor. Şimdi de asgari ücretin üzerinde maaş vermek zorunda değil mi? (Hamit A.)
İş kanunu işverenlere her yıl zam yapma zorunluluğu getirmiyor. Yasalarımız sadece işverenin asgari ücretten daha az maaş veremeyeceğini hükme bağlıyor. Bu durumda işvereniniz size 4253 lira 40 kuruş net 5004 lira brüt olan asgari ücretten daha az maaş veremez. Bunun üzerinde ödeme yapması ya da her yıl zam yapması ise iş sözleşmenizle belirleniyor. Eğer sözleşmenizde her yıl asgari ücretin üzerinde maaş verilir ya da her yıl şu oranda zam yapılır gibi bir madde varsa işvereninizin buna uyma zorunluluğu bulunuyor.
O yüzden işe girerken sözleşme yapmak her zaman avantajlı bir durum.
İŞSİZLİK MAAŞINDA 30 GÜNE DİKKAT
● İşsizlik maaşı alabilmek için ayrıldıktan sonra ne kadar sürede başvurmak gerekiyor? Şule ŞANLI
İşsizlik maaşı alabilmek için bazı şartlar var. Öncelikle kendi istek ve kusurunuz dışında işten çıkartılmanız lazım. Yani istifa etmemelisiniz. Ayrıca son 3 yılda 600 gün priminizin olması ve son 120 günde aynı işyerinde iş akdinizin devam etmesi gerekiyor. Bütün bu şartlar yerine geldikten sonra işten çıkarıldığınızda 30 gün içinde İŞKUR'a müracaat etmelisiniz. Eğer bu süreyi geçirir ve geç başvururzsanız maaş alma süreniz kısalır. Yani 10 ay maaş alacak birisi 2 ay geç başvurursa 8 ay maaş alır. O yüzden 30 gün içinde başvurunuzu yapın. Başvurular internetten de yapılabiliyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
● 20.12.1969 doğum tarihi, SGK giriş 3.6.1997, ne zaman emekli olurum? Şakir ARSLAN
İşe başlangıcınıza göre 25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. Emekli olabilmeniz için 5900 prim günü ve 57 yaşınızı tamamlamanız gerekmektedir. Ancak askerlik yaptıysanız ve işe başlangıçtan önce ise sadece 15 gün askerlik borçlanıp 56 yaşa tabi olabilirsiniz.
● 1979 doğumluyum. 07.07.1995 girişliyim. 2500 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Tuna BEYAZ
İşe başlangıcınıza göre 25 yıl, 55 yaş ve 5750 prim gün şartlarına tabisiniz. 55 yaşınızın dolacağı 07.07.2034 tarihine kadar 5750 günü tamamlayıp emekli olursunuz.