Son yazımızda Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan 11. Kalkınma Planı'na değinmiş, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği'nin 11. Kalkınma Planı için hazırladığı önerilere yer vermiştik. Bugün de kaldığımız yerden devam etmek istiyoruz.
-Kayıtdışı: Türk ekonomisinin en önemli sorunlarının başında gelen kayıtdışı, sicil kaydı olan üyelerimiz için haksız rekabet ortamları da yaratmaktadır.
Kaçak çalışanlar, kayıt altında olan ve birçok ödeme kalemi bulunan üyelerimiz gibi gider maliyetleriyle karşılaşmadığından, bu durumu rekabette haksız şekilde kullanmaktadırlar. Kayıtdışılığın önüne geçilmesi adına;
-Maliye-Belediyeler-Teşkilatımız arasında etkin bir işbirliği yapılmalıdır. Bu kurumlardan herhangi birine kayıt olan mükellefi diğer kurumlar da dijital ortamda görebilmeli, veri tabanları birbirlerine açık olmalıdır.
-Vergi Dairesi Başkanlığının ve belediyelerin yaptıkları denetimlerin sonuçları İzmir Birliği ile paylaşılmalıdır. Böylece kayıtdışı işyerleri ve kayıtdışı işlemler tespit edilebilecek, kayıtdışı ile daha etkin mücadelenin önü açılacaktır.
-Vergiler: Esnaf sanatkarlardan tahsil edilen vergiler ve primler diğer büyük ölçekli işletmeler ile bir tutulmakta ancak sağlanan destekler sınırlı kalmaktadır. Dolaylı vergilere ilişkin düzenlemeler AB mevzuatına uygun hale getirilmelidir. Temel strateji;
AB vergi yapısını dikkate alarak üretim faktörleri üzerindeki yükü azaltan, tüketim vergilerine ağırlık veren, menkul ve gayrimenkul rantlarını vergileyen adil bir sistem oluşturmak olmalıdır. Mevzuat basitleştirilmeli, mükelleflerin vergi yükümlülüklerini daha sağlıklı şekilde yerine getirebilmeleri temin edilmelidir. Vergi kanunları yatırımı, üretimi, istihdamı, ihracatı, verimliliği ve rekabetçiliğini artıracak şekilde reforma tabi tutulmalı, vergiye gönüllü uyumu teşvik eden uygulamalar hayata geçirilmelidir.
HAKSIZLIKLAR GİDERİLMELİ
-Sosyal Güvenlik Sistemi: Sosyal güvenlik kurumlarında, sigortalıların emekli aylığına hak kazanma koşulları, emekli aylıklarının alt ve üst sınırları, prim oranları gibi temel hak ve yükümlülükler konusunda önemli haksızlıklar görülmektedir. Adil bir sosyal güvenlik sitemi içerisinde kabul edilemez bir uygulama olan emeklilik gün sayısı problemi mutlak suretle çözülmelidir.
Yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için aranan prim gün sayısının 4/a (Çalışan) sigortalılarda 7200 gün iken 4/b (Bağ- Kur'lu) sigortalılarda 9000 gün olması çifte standart yaratmaktadır. Bunun yanısıra, Bağ-Kur emeklisinin maaşı daha düşük seviyelerde olmakta, üyemiz emekli olunca kendi çalışanından daha düşük maaş almaktadır. Bu haksızlıklar giderilmeli ayrıca prim ödeme gün sayısı her sigortalı için 7200 gün olmalıdır.
Mesleki Eğitim: Mesleki Eğitim Sistemi elden geçirilerek düzenlenmelidir. Çıraklık eğitim sistemi ile mesleki ve teknik Anadolu liseleri uyumlaştırılarak öğrencilerin 9. sınıfta genel kültür ve genel yetenek eğitimlerine ağırlık verilmeli, 10. sınıfta ise beceri ve yeteneklerine uygun meslek seçimine yönlendirilmeleri sağlanmalıdır.
Öğrenciler haftanın 3 günü mesleki eğitim alırken 2 gün de işletmelerde pratik yapmalıdırlar.
11. ve 12. sınıflarda da haftada 1 gün okullarda teorik eğitim diğer günler ise yine işletmelerde iş başında eğitim almaları sağlanmalıdır.
-Çıraklık sistemine dahil öğrencilerin "İş Kazası ve Meslek Hastalıkları" sigortaları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Ancak bu sigorta ve süreler emeklilik hesabına katılmamaktadır. Mesleki eğitim sisteminin özendirilmesi amacıyla askerlik süresinin borçlanmasında olduğu gibi çırak ve stajyer olarak çalışmış olanların da borçlanmalarına imkan sağlanmalıdır.
-Çıraklık eğitimini tamamlayıp ustalık eğitimine devam eden kalfaların eğitim süresince sigorta primleri işverenlerce ödenmektedir. Bazı işverenler getireceği yük nedeniyle kalfaları çalıştırma konusunda zorlanmakta, bu da kişilerin ya işyeri değiştirmelerine ya da eğitimlerini yarıda bırakmalarına neden olmaktadır.
Kalfaların da çıraklar gibi sigorta primleri devlet tarafından ödenmelidir.
-Zorunlu eğitimin 2. dört yılında rehberlik hizmeti verilerek, öğrencilerin ilgi duydukları, beceri ve yeteneklerine uygun, başarılı olabilecekleri meslekler bilimsel yöntemlerle tespit edilmeli, yönlendirilme çalışmaları yapılmalıdır. Ayrıca öğrencilerle birlikte aileler de bilinçlendirilmeli, kamu spotları hazırlanarak medya aracılığı ile toplumsal bilinç düzeyi artırılmalıdır.