2020 yılının tıp bayramı, tıbbın korona virüsüne bir meydan okuma (challenge) sürecine rast geldi! Tıp tarihi, salgınları yok etmek üzerine başarı öyküleri ile doludur ve salgınlar konusu insanlık için önemli bir başlık oluşturur. 1346'lardaki veba salgını Avrupa'da 100 milyon insanın hayatına malolmuştu. Keza çiçek ve kızamık da. Çok eski değil 19.yy'da kolera dünyayı kasıp kavuruyordu.
2013 yılında Batı Afrika'da ortaya çıkan Ebola salgını onbinin üzerinde ölümlü vaka yaratmıştı. Kovid 19 enfeksiyonu nedeni ile ölenlerin sayısı 3 bini geçti. Tıp araştırmacılarının Kovid 19 aşı çalışmalarını bir hayli ilerlettiği şu günlerde, kuduz, kolera, veba aşılarını bularak tıp tarihindeki onurlu yerlerini kazanan L.Pasteur ve W.M. Haffkine gibi bilim insanlarını saygıyla anıyoruz.
Türkiye'de, ilk modern tıp okulunun açılışı, 14 Mart 1827'de 'Tıbhane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire' adı ile İstanbul'da olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'nun gerileme döneminde, değişik padişahlar tarafından çağın gerekleri ve bilgisinin aktarılması amacı ile çeşitli askeri eğitim kurumları oluşturulmuş, II.
Mahmut da vaka-i Hayriye sonrası savaşlar nedeni ile artan cerrah ihtiyacı yüzünden bahsedilen okulun açılması fermanını yayınlamıştır.
MODERN BIR OKUL
Şehzadebaşı'nda açılan bu okulda geleneksel medrese eğitimi yapılagelmiş, Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi ve Molla Abdullah ilk öğretmenler olmuşlardır. 1836 yılında Gülhane'deki Otlukçu Kışlası'na taşınan bina, ancak 1839'da 'Mekteb-i Tıbbıye-i Şahane' adını alıp Galatasaray'da açılışı ile çağdaş batı müfredatına uygun eğitim yapar hale gelebilmiştir. II. Mahmut yaptığı açılış konuşmasında; 'Burada insan sağlığına dair çalışılacağından diğer okullardan üstün tutuyorum. Hekimlik fennini öğrenip yurdun her yerine yayınız ki tababet adı ile yapılan şarlatanlıklardan memleketi kurtarınız' demiştir. Bu arada, yeniçeri ocağının lağvedilip yerine kurulan yeni ordu (Askeriye-i Mansurei Muhammediye) için gerekli olan hekim açığını kapatmak amacına yönelik olarak kurulması düşünülen modern tıp okulu ihtiyacını sürekli vurgulayıp, açılmasını sağlayan Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi ile ilk kurucu öğretim üyeleri Avusturya Joseph Tıp Akademisi'nden getirilen Charles Ambroise Bernard ve Hemşerisi Sigmund Spitzer'in adları saygı ile yad edilmeli. Süreç içinde, okulun başarısı 1847'de Avrupalılarca da fakülte olarak kabul görmesini sağlamış, Cumhuriyet'in 1933'de ilk açılan üniversitesindeki İstanbul Tıp Fakültesi ile 1945'de açılan Ankara Tıp ve 1954'de açılan EgeTıp fakültelerinin yolunu açmıştır.
DSÖ'YE MEKTUP
14 Mart Tıp Bayramı ilk kez 1919'da tıbbıye öğrencileri tarafından kutlanmış, daha sonra mezun olan hekimlerin bu alışkanlığı yurt çapında sürdürmeleri ile 1937 yılından itibaren gelenekselleşmiştir.
Geçtiğimiz aylarda, 14 Mart'ın tüm dünyada tıp çalışanlarına yönelik özel bir gün olarak kutlanması için Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Direktörüne birer mektup yazdım.
Son 83 yıldır kutlanan ve son yıllarda 'Sağlık Haftası' olarak Halk Sağlığı, Sağlık Politikaları ve Tıp çalışanlarının sorunlarına yönelik analizlerin yapıldığı bir evreye ulaşmış bu özel gün nedeni ile tüm tıp çalışanlarının bu özel gününü kutlarım.