Srebrenica

Geçen hafta, Bosna Hersek Kayıpları Araştırma Enstitüsü, DNA analizlerine göre, Srebrenitsa Soykırımı'nda katledilen 9 kurban daha Potacari Mezarlığı'nda toprağa verildi. En genci 23 yaşında olan Salko İbisevic, en yaşlısı da 70 yaşında öldürülen Hasan Pezic idi.
Diğer kurbanların adı ise Sead Hasanovic (24), Alija Suljic (26), Hasib Hasanovic (25), Zuhdija Avdagic (48), Bajro Salihovic (52), İbrahim Zukanovic (54), Kemal Music (27).
Srebrenica'da, Sırpların sadece beş günde yaptığı katliamın bilancosu 8372 kurban olarak tespit edilmiş olsa da bu savaşta genel tablo 312 bin kişinin hayatını kaybetmesi, 2 milyon kişinin evlerini terk etmesi ve 27734 kayıp ile insanlık hafızasında dehşetle anımsanmaktadır.
TAZMİNAT ÖDENECEK
Önceki yıl, Hollanda Temyiz Mahkemesi, Srebrenica katliamında, Hollanda devletinin kısmen sorumlu olduğuna karar verdi ve Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücü kapsamında görev yapan askerlerin Bosnalı Sırplara teslim ettikleri yaklaşık 350 Müslüman için yakınlarına tazminat ödenmesine hükmetti. Ancak mahkeme, Srebrenica katliamı sırasında hayatını kaybeden yaklaşık 6 bin kişinin öldürülmesiyle ilgili başvuruyu ise "Birleşmiş Milletler görev ve sorumluluklarının Hollanda devletine mal edilemeyeceği" gerekçesiyle reddetti.
Srebrenica'da General Ratko Mladiç komutasındaki Sırp güçler tarafından iki yıl boyunca devam eden kuşatma esnasında, binlerce Müslüman erkek, kadın ve çocuk, kasabanın hemen dışındaki Potoçari'de bulunan Hollandalı askerlerin denetimindeki BM Barış Gücü karargahına sığınmıştı. Hollandalı askerler karargaha sığınanlara burada güvende olacaklarını söylemiş ancak askerler, Sırpların 300 kişinin sorgulamak için kendilerine teslim edilmesi talebini kabul etmişti.
Askerler, daha sonra da bu karargahtan ayrılarak, binlerce Müslümanın Bosnalı Sırpların eline düşmesine neden olmuştu. Üstelik tüm bunlara göz yuman BM Komutanı da Hollandalı Thom Karemans idi. Hollanda, Yüzyılımızın bu vahşetinin sorumluluğundan kaçamaz, Serebrenica'da neler olduğunu yeniden hatırlayalım:
GÜVENLİ BÖLGE
Her şey, Yugoslavya'nın dağılması sonrasında başlayan iç savaş ile başladı ve katliamdan 3 yıl kadar önce Sırplar doğuya doğru saldırdılar ve hızla ilerleyerek, çoğunluğunu Müslüman Boşnakların oluşturduğu Srebrenica'yı kuşattılar. Ancak bir iki ay içinde Boşnaklar kenti geri almayı başardı.
Savaşın diğer kasaba ve kentlere de yayılması ile binlerce insan zorunlu göçe tabi oldu ve Srebrenica, bölgede Müslüman Boşnaklar için güvenli bir toplanma merkezi haline geldi. 1993 yılından itibaren ise, savaşın şiddetinin artması, Birleşmiş Milletler'in Srebrenica dışında Zepa ve Gorazde'nin de dahil olduğu 3 bölgeyi 'güvenli bölge' ilan etmesi ile sonuçlandı.
5 GÜN BOYUNCA
1995 yılı başından itibaren, dönemin Sırp Devlet Başkanı Başkan Sloban Miloseviç ile Genelkurmay Başkanı Ratko Mladiç'in ortak oluşturdukları katliam planları devreye girdi ki bu, daha sonra 'Krivaya 95 'ismi ile anılacaktı: BM Barış gücüne saldırdılar. Hollandalı askerleri esir aldılar ve Srebrenica'yı bombaladılar.
Esir Hollandalı askerleri geri verme karşılığında Birleşmiş Milletler'in Srebrenica'yı boşaltmalarını talep ettiler.
Tarihin 2. Dünya Savaşı sonrası göreceği en büyük katliam ve soykırım, BM Barış Gücü'nün Hollandalı Komutanı Thom Karremans'ın emri ile kenti boşaltması ve sığınmacı 25 bin Boşnak'ı Sırplara teslim etmesi ile başladı. Bu gelişmeler karşısında, binlerce sivil dağlara kaçtı, şehirden kaçamayan çocuk, genç ve yaşlı 8 bin Srebrenicalı Boşnak, okul, depo ve fabrika alanlarında katledildi. Bu toplu kıyım, Akrepler denilen Sırp özel güvenlik güçleri ve bizzat Sırp Ordusu tarafından 5 gün boyunca devam etti.