Varyant, Hindistan gibi sağlık altyapısı ve hijyen açısından yaşam biçimi ve gelenek ölçeğinde farklılık arz eden bir ülkeden köken alınca olası etkileri de tüm dünyayı endişeye sevk etmiş görünüyor!
Esasta ilk kez ekim ayında bu varyant tespit edilmişti ancak zaman içinde GISAID'e (influenza için küresel insiyatif) göre 90'dan fazla ülkeye yayılmış görünüyor.
Bu varyantın ana vatanı Hindistan'da 500 binleri bulan günlük vaka sayıları şimdilerde 50 binlere düştü. Hint otoriteleri aylar önce 'endişe edici' olarak nitelemişlerdi bu mutasyonu. Bilenler vardır, virüslerdeki bir mutasyon virüsü daha bulaşıcı yapmışsa, daha ağır hastalık yapacak özellik kazandırmışsa bu kategoriye girmekte! Gerçekten de ilk kez Maharastra, Kerala ve Mayda Pradeş eyaletlerindeki bölgelerde tespit edilen Delta ve Delta Plus Varyantı daha kolay yayılmakta, akciğer hücrelerine kolaylıkla tutunmakta ve kendisini etkisiz hale getiren monoklonal antikorlara da daha dirençli...
DOGAL BIR SONUÇ
Virüslerin sürekli mutasyonlara uğraması kadar doğal bir sonuç yok. Bu mutatif değişikliklerin birçoğu da önemsiz ama nadiren virüsün bulaşıcılık ya da klinik seyrini ağırlaştırdığı durumlar görülebiliyor.
Current Biology Dergisi'nde yayınlanan bir makalede, 20 bin yıl önce Asya'nın doğusunda korona virüs salgını yaşandığını ve yapılan DNA analizleri ile bu bölgelerdeki modern toplulukların 42 geninde, korona virüs genetik adaptasyonu işaret eden kanıtlar saptandığından bahsediliyordu. Yani sadece SARS-CoV-2 virüsü mutasyon geçirmiyor, salgın esnasında insan DNA'sında da izler bırakıyor!
INGILTERE VE RUSYA
B.1.617.2 kodlu delta varyantı için ana odak şimdilerde Hindistan dışında İngiltere ve Rusya. Bugünlerde Rusya'dan turist alımı yapıyor olmamız ciddi bir handikap. PCR zorunluluğu ve hatta karantina süreçleri mutlaka yakından takip edilmeli. Baş ve boğaz ağrısı, ateş, öksürük ve burun akıntılı tüm turistlerin bu prosedüre uyması ülkemizin yeni dalgalardan korunması adına yararlı olacak. Bu noktada geçen ay Şampiyonlar Ligi maçının İstanbul'dan alınıp Porto'ya verilmesi sonrası gelişen olayları da hatırlatmak isterim. Bu karar sonrası UEFA'ya büyük bir tepki oluşmuştu ama Manchester City ile Chelsea maçı için Porto'daki Dragao Stadı'na giden 16.500 İngiliz taraftarı, ölümcül delta varyasyonunu bu ülkeye taşıdı ve bugün artık 5000'e yükselen günlük vaka sayısı ile Almanlar dahil tüm turistlerin kaçtığı bir destinasyona dönüştürdü ülkeyi!..
CIDDI BIR TEHDIT
Bizde de çoğu İstanbul'da olmak üzere şimdilik 134 vaka kayıtlara geçti! Halen İngiltere, Rusya, İsrail ve Portekiz gibi ülkelerde dominant varyant 'delta'. İngiltere neredeyse nüfusunun %60'ından fazlasını aşılayarak sürü bağışıklığını sağlamış ve normale dönüş hazırlığında iken 'delta' varyantına maruz kaldı ve kısıtlamalara ara vermemeye karar verdi! Çünkü yeni vakaların %99'u bu varyantta ve vaka sayıları artışa geçti. ABD'de de delta varyantı şimdiden %30'lara tırmandı. Son bir haftada Rusya'da delta varyantlı yeni vaka sayısı 18.000 ve ölüm oranları da şimdiden %2 arttı. Dünya gündemine normale dönen ilk ülke olarak lanse edilen İsrail tekrar maskeli yaşama geçmek zorunda kaldı. Deltanın, Wuhan formuna göre antikordan kaçışı daha iyi olduğundan aşı etkinliğine yönelik endişelere yol açmışsa da gerek BioNTech gerekse diğer aşı firmaları bu varyanta da etkili olduklarını deklare ettiler. Ancak bu varyant, %40-60 daha bulaşıcı. Üstelik daha da kısa sürede bunu başarıyor. Ancak daha ölümcül ya da daha ağır bir klinik yaratmıyor. Semptom olarak da daha çok solunum sistemi dışında mide bağırsak gibi diğer sistemlerle ilgili belirtiler de hakim.
Ancak yüksek ateş ve soğuk algınlığı belirtileri baskın semptomlar. DSÖ'den Dr.
Soumya Swanminathan, delta varyantı ile ilgili olarak iki kat daha fazla olan bulaşıcılık ile başetmenin önümüzdeki en önemli sorun olduğunu belirtiyor.
NE YAPMALIYIZ?
Biz ne yapmalıyız? Sanırım ülke olarak hızla aşılama hedefini tutturup, başta sağlık personeli olmak üzere 3. dozları planlamalıyız.
Bir aşı seferberliği içinde bir an önce sürü bağışıklığı sağlayarak pandemiyi yok etmeliyiz! Pandemi bitene kadar 'yeni varyant' öyküleri bu işin doğasında olacak!