Dünya Kalp Günü

Standart bir kalp muayenesi için EKG rutin olarak çekilir ancak EKG'nin mucidi kimdir diye merak eden kişi çok azdır herhalde!
Ben yazayım: Augustus Desire Waller (1856-1922). Kendisi Londra'daki St. Mary's Tıp Okulu Hastanesi'nde Fizyolog olarak çalışırken, o zamanlar birçok bilim adamının İtalyan fizikçi Carlo Mettucci (1811-1868)'nin, her kalp atışının öncesinde bir elektrik akımının oluştuğu buluşundan ilham alarak yaptığı çalışmalara katılmış ve elektrotları direkt kalbe bağlamadan bir ölçüm yapabilmiştir. Önceki dönemde kalp atımını başlatan akımın çok küçük olması nedeniyle elektrotlar direkt kalbe bağlanmadan bir ölçüm yapılması söz konusu olamamıştı. August Desire Waller, el yapımı oyuncak tren şasisine takılmış fotografik bir plaka, dağ keçisi derisi kaplı çinko elektrotlar ve sensörler ile 1887'de yardımcısı Thomas Gosmell ile ilk EKG kaydını yaparak tarihe geçti. 1920'lerde Hollandalı fizyolog Willem Einthoven(1860-1927), Waller'ın kayıtlarına P,Q,R,S ve T fazlarını da ekleyerek geliştirdi ve 1921'de Nobel ödülü aldı.
TIBBA YÖN VEREN KEŞİFLER
Yine günümüzde artık sıradan insanların günlük konuşmalarında bile kullandıkları 'anjio' işleminin tıbbi terminoliojide (anjioplasti) yer alması öncesinde, kalp damarları tıkalı ya da dar olan hastalar sadece açık kalp ameliyatı ile yapılan koroner arter bye pass greftleme sonrasında tedavi edilebiliyorlardı. Ki bypass cerrahisini ilk uygulayan cerrah da Arjantinli Rene Geronimo Faveloro'dur ve Cleveland Ohio'da Kalp Damar Cerrahisi Kliniğinde çalışırken geliştirdiği bir yöntemdir.
İşte kalp damarı tıkanma problemlerini ameliyatsız çözen anjioplastiyi Melvin P.
Judkins (1922-1985) isimli bir radyolog, arkadaşı Charles Teodore'un yardımı ile keşfetmiştir. 1964'e gelindiğinde, Dotter ve Judkins, anjiogramda gördükleri tıkanıklığın ince bir sonda ile açılmasının mümkün olduğunu düşündüler ve 1967'de bunu uygulamaya soktular. 1975'te ise Alman Kardiyolog Andreas Gruentzig (1939-1985), sonda içeren balon tekniğini geliştirdi. Arteri açık tutmak için tel materyalden iskeletin kullanıldığı 'stenler' için ise Dotter ve Judkins'in de çalışma arkadaşı olan Andew Craig'ın 1985'deki çalışmalarını beklemek gerekecekti.
İLK KALP NAKLİ BAŞARISI
Düşük atımlı ya da normal elektrik akım problemi yaşayan kalp dokusunda yeterli kalp atım hızını sağlamak için kalp duvarına yerleştirilen ilk mekanik kalp pilini de 1926 yılında Mark Ludwel'in icat ettiğini ama Dr.
John Hopps'un geliştirdiği notunu da buraya düşelim. Yazıyı buraya kadar sabırla okuyanlar, konunun William Harvey(1578-1957) ve kan dolaşımına kadar gitmediğine sevinmiş olmalılar!
Ancak ilk kalp naklini 1967'de gerçekleştiren Cristian Bernard'ı ve bu işlem için olmazsa olmaz kalp akciğer makinesini de Gibbon ve Willem Kolft'un keşfettiğini de hatırlatmadan geçmek istemem. Keza yapay kalp kapaklarını tıbba kazandıran Dr. Dwight Herken, Dr.Albert Stare ve Mühendis Lowell Edward'ı da..
Geldiğimiz noktada deneysel aşamada kök hücre yöntemleri ile biyolojik bypass yöntemi, hayvan orijinli doku ve organ nakli, endoskopik ve robotik cerrahi yöntemler, kalp hastalıkları ile ilgili akla gelen yeni çalışmalar, hastalıkları genetik olarak ayıklayabilecek gen mühendisliği ve rekombinant teknolojisi ile hastalıkların uzaktan takibinin yapıldığı MEMBS (mikroelektromekanobiyolojik sistemler) ve uzaktan erişimli sistemleri de bir diğer potansiyel çalışmalar.
EN SIK ÖLÜM NEDENLERİNDEN
Günümüz toplumlarında, en sık ölüm nedenlerinin başında kalp ve damar hastalıkları geliyor ve TÜİK verilerinde de belirtildiği gibi, ülkemizde her 10 ölümden 4'ü bu nedenle gerçekleşiyor.
Dolayısıyla geçtiğimiz hafta pandemi yüzünden kısıtlı etkinliklerle olsa da bu konuda toplum bilincinin arttırılması önem arzediyor.