Küresel belirsizlikler ve siyasi çalkantılar kuşkusuz ilk önce piyasaları olumsuz etkiliyor. Kurlardan, hisse senetlerinden ve faizlerden hızla tepkiler geliyor. Ardından gecikmeli olarak ekonominin daha doğrusu reel kesimin tepkisini izliyoruz.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun yaptığı çalışmaya göre son dönemlerde gerçekleşen küresel ekonomik ve iç siyasi gelişmelerin ekonomiye çok olumsuz etkilemediğini düşünüyor tüketici ve üreticiler...
Öncelikle TÜİK'in yaptığı "Ekonomi Güven Endeksi" verilerinden dikkat çekenlere bakalım. Sonrasında verilerin ne kadar gerçeği yansıtabildiğini sorgulamaya çalışalım...
Ekonomik Güven endeksi Mayıs'ta bir önceki aya göre yüzde 12 yükselmiş. Sonucu görünce detaylı tarama yapma ihtiyacı duydum. Sadece bir ay gibi çok kısa süre içinde ekonomi aktörleri nin güveninin artmasını sağlayan ne olabilir?
NELER OLMUŞTU?
Gözüme çarpan birkaç veriyi sizlerle paylaşayım...
Ekonomi Güven Endeksi'nin bir parçası olan "Tüketici Güven Endeksi" bu ay 68,75 seviyesinde gerçekleşmiş. 100 seviyesi biliyorsunuz sınır... Tüketicilerin ekonomiye güven duydukları yorumu yapabilmemiz için değerin 100'ü aşması gerekiyor. Üretimle ilgili iki veri var geçmiş bir ay içinde... Birisi PMI düzeyi, diğeri sanayi üretimi... PMI, sanayi satın alma yöneticileri endeksi Mayısta 48,9 olmuş. Yani 50'nin altında kalmış.
Bu arada 50 kritik sınırının üsttü büyümeye altı büyümenin zorlaştığına ifade ettiği notunu düşelim. İşsizlik malum yüzde 10,9 ile iki hanelerini koruyor. Olumlu tarafta sıralayacaklarımız; cari açık 3,68 milyar dolar ve merkezi bütçe fazlası ise 2,42 milyar TL dolayında gerçekleşmiş.
Biraz da Güven Endeksi'nin detaylarına bakalım...
Endeksin analitik açıklaması şöyle; tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen bir öncü gösterge niteliğinde... Endeks, tüketici güven göstergesi ile mevsim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi (reel kesim), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine ilişkin güven göstergelerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden elde ediliyor.
HİZMET DESTEKLEMİŞ!
Gelelim verilerin detaylarına...
Tüketici güveni geçen yıl 73,6 ile yılı kapatmış, yeni yıla biraz düşüşle 71,6 seviyesinde girmiş. Diğer dört ayda da neredeyse yatay seyir izlemiş. Reel kesim de benzer şekilde yeni yıla güvenini kaybederek girmiş.
Yinede 100'ün üzerinde kalmayı başarıyor.
Hizmet sektörünün katkısı büyük reel güven endeksinin yüksek düzeylerde olmasında. Mayıs ayında hizmet sektörünün ekonomiye duyduğu güven yükselmiş. Buna karşın perakende ve inşaat sektörlerindeki güvende azalma görülüyor.
İnşaat sektörü 81,5'den 79,2'ye, perakende sektörü de 103,9'dan 103,8'e düşmüş.
Ekonomi Güven Endeksi'nin alt bileşenlerinde önemli bir değişiklik olmamasına rağmen endeks genelinde yüzde 12'lik bir artış söz konusu olmuş. Bu artışın nedenini çözememiş olsam da gerek tüketicilerin gerekse üreticilerin ileriye yönelik beklentilerinin olumlu olduğu sonucu çıkarabiliyoruz. Çünkü endeks derlenirken hem mevcut durum hem de 12 ay sonrası beklentileri soruluyor.
Reel kesimde siparişler, tüketicilerde hanehalkı gelirleri, tasarruf imkanları gibi tahminleri yanıtlamaları isteniyor.
Sözün özü Türkiye İstatistik Kurumu'na göre ekonomiye duyulan güven Mayıs ayında yükselmiş. Nedeni belli olmasa da iyi bir gelişme...