Piyasa hareketleri piyasa aktörleri üzerinde biyolojik ritim oluşmasına neden oluyor. Piyasaya yön veren büyük aktörler bu gerçeğin farkında olduklarından "küçük aktörler" üzerinde rahatlıkla yönlendirici olabiliyorlar. Bir yerde ürkütmeden, zeminde uygunsa, yukarı ya da aşağı yönlü hareketleri ilgili ilgisiz gerekçeleri öne sürerek, hatta bazen aynı gerekçeleri iki yön içinde kullanıyorlar, biyolojik ritmi yaratıyorlar. Zaman zaman doğal olarak göze batan çelişkiler de çıkıyor. Davranışsal finans da bu ilginç hareketleri analiz etmeye çalışıyor.
İMKB, geçen yılın son aylarında ve bu yıl içinde olmak üzere iki gereksiz çıkış yaptı. Birincisi, FED'in üçüncü parasal genişleme aksiyonu (QE3) ve Fitch'in not artırımı sonrası 73 binlerden 86 bine çıkışı idi. Tamamen bilimsel zeminden uzak. İkincisi ise, bu anlamsız yükselişin ardından gelen düzeltme hareketi sonrası 83 binlere yeniden çıkışı. Borsaları yukarı iten temel faktör ABD ekonomisinden gelen iyi haberler. Perakende satış verilerinin beklentilerin üzerinde gelmesi, konut sektöründeki hareketliliği gösteren Case-Shiller endeksindeki hafif de olsa bir çıkış, aynı şekilde otomobil sektöründe satışların fena gitmemesi, bir de bunlara işsizlik başvurusundaki azalma, tarım dışı istihdamdaki kısmi yükseliş gibi unsurları da eklediğimizde ortaya çıkan resim hem ABD'deki hem de ABD dışındaki hisse senedi piyasalarının yükselmesinde başrol oynuyor.
DİĞER YÜZ
Madalyonu ters çevirelim... Borsaların gerilemesinde ise FED'in üçüncü parasal genişleme programına son vermesi ya da aylık 85 milyar doları aşağı çekme endişesi etkili oluyor. ABD ana yemeğinin yanına arada bir soğuk mezeler ve ara sıcaklar ekleniyor, İtalya'da hükümet kurma sıkıntıları, Çin'de sanayi üretim endeksinin düşmesi gibi.
Piyasanın büyük aktörleri, ABD ana yemeğini Çin'in meşhur "soar sos" olarak adlandırdıkları acı tatlı tatta yapıyorlar. Şunu demek istiyorum, ABD ekonomisinin düzelmeye başladığını gösteren parametreler ile borsalar yükseliyor, ABD ekonomisinin kötüleşmeye başladığını gösteren parametrelerle FED parasal genişlemeye gidiyor ve borsalar yükseliyor. Aslında ben de yazdıklarımdan bir şey anlamadım!
İMKB 100 endeksinin 86 binden 75 bine inme nedeni FED'in toplantı tutanaklarında geçen ve likidite enjekte etme operasyonun sonlanma emareleri içeren cümlelerdi. Büyüme hızı yükselir, işsizlik oranı yüzde 6'lara gerilerse, kısacası işler yolunda giderse, sonlandıracak QE3'ü. Bu yıl işler yoluna girer mi derseniz biraz zor. Yani, bu yıl içinde aylık 85 milyar dolar likidite piyasalara akmaya devam edecek. Dow Jones 1996 yılından bu yana en uzun soluklu rallisini yapıyor. 12 binler iyi seviye derken 14 bini de aştı. S&P 500'de aynı şekilde yola devam ediyor.
DESTEK VE DİRENÇLER
İMKB 100 endeksi için 83.500 seviyesinde bir direnç görünüyor teknik analize göre. Eğer bu seviyeyi aşarsa 84.200'e kadar çıkabilir. Ondan sonraki direnç noktası ise 85 bin. Aşağı yönlü desteklerde şöyle: İlk destek 82.500'de. Daha da aşağı gelirse 50 günlük hareketli ortalamaya göre 80.500'de duran destek noktası.
Özellikle Türkiye'de şirketlerin borsada piyasa mekanizması dediğimiz arz ve talep sonucu oluşan fiyatları ile bilançoda görünen değeri ya da işleyen teşebbüs değeri arasında ciddi asimetri görüyoruz. Derin olmayan piyasalarda, İMKB gibi, bu asimetri daha da belirgin bir şekilde karşımıza çıkıyor. İşte bu yüzden gerek şirket cephesinden gerekse büyük aktörler cephesinden bu asimetri rahatlıkla kazanca dönüştürülebiliyor. Geçen yıl halka açılmış olan 16 şirketin ilk hisse senedi fiyatları ile şu an ki fiyatları arasında ilgi yok.
Sözün özü, sağlıklı hisse senedi seçimi için makro verileri, sektör durumu ve şirket mali yapısı gibi kritik bilgileri içeren "temel analiz" yöntemi son dönemde geçerliliğini yitirmiş durumda.