Merkez Bankası Para Politikası Kurulu yüzde 50 olasılığı değerlendirdi ve politika faiz oranını 50 baz puan aşağı çekti. Gerçekten kararında ağır basan taraf yoktu eğer fiyat istikrarı ve finans istikrarı faktörlerini aynı önem sırasına koyarsak. Eğer enflasyonu dikkate alsaydı bu ayı pas geçebilirdi. Nasılsa enflasyon Haziran'dan itibaren gerilemeye başlayacak, ben şimdiden finansal istikrarı işaret eden göstergelerin açtığı marjı kullanayım dedi açıkçası. Aynı zamanda piyasa aktörlerinin beklentilerini de kısmen karşılamış oldu.
Faiz indirim kararının ne anlama geldiğini ve piyasalara yansımasını okumaya çalışalım...
Merkez Bankası uzun süredir her toplantı sonrası yayımladığı basın duyurularına "aşağı yönlü riskler devam etmektedir" cümlesini eklemeyi ihmal etmiyordu. Ancak, Nisan toplantısında bu uyarıyı çıkarmayı uygun bulmuştu. Son Enflasyon Raporu'nda da risklerin dolaysısıyla belirsizliklerin azaldığı vurgusu da vardı. Ek sıkılaştırma ve istisnai gün uygulamalarını da rafa kaldırmış, böylece bankaları fonlama maliyetini aşağı çekmişti. Kısacası faiz indirimi için zemini bir süredir hazırlıyordu.
Finansal istikrar için Merkez Bankası'nın radarında şu parametreler yer alıyor. Birincisi cari açık... Diğerlerini öncelik sırasına koymadan ekleyelim... Kredi hacmindeki genişleme oranı, yabancı sermaye hareketleri, kur oynaklığı ve iç ve dış talep dengelenmesi. BDDK'nın aldığı önlemlere ek olarak Merkez Bankası'nın sıkı parasal duruşu kredilerin baskılanmasına önemli katkı yaptı. Bunun sonucunda iç talebin büyüme üzerindeki ağırlığı azalırken artan ihracat ile dış talebin ağırlığı arttı. Diğer taraftan kredilerin baskılanması telefon televizyon gibi nihai ithal mallarının tüketimini azalttı, cari açık düşüşe geçti.
FED'in uzun süre daha sıkılaştırmaya gitmeyeceğini açıklaması, diğer bir deyişle 2015 yılında da yüzde 0.25 faiz oranı seviyesini koruyacak olması gelişmekte olan piyasalarda ürken yabancı sermayenin yeniden cesaret toplamasını sağladı. Yabancı sermaye çıkışları durunca hatta yeni sermaye girişleri olunca kur oynaklığı da makul seviyelere geriledi. Bu gelişmeler finansal istikrar cephesinde Merkez Bankası'nı bir nebze rahatlatmış ve doğal olarak faizleri aşağı çekmesi için geniş olmasa da bir marj yaratmış oldu.
Fiyat istikrarı cephesinde durum biraz daha farklı... Gıda fiyatları, olumsuz hava koşulları ve TL'nin değer kaybı bir süredir gerek maliyet gerekse talep enflasyonu üzerinde olumsuz etki yapıyor. Tabi vergi artış faktörünü de göz ardı etmeyelim... Yüzde 9 sınırındaki talep, yüzde 12'yi aşmış maliyet enflasyonu ile enflasyonu en yüksek ülkeler sıralamasında ilk 5'e giriyoruz. Her şeye rağmen enflasyonun Haziran ayından sonra düşüş trendine gireceğini bekliyor Merkez Bankası. Temel dayanağı ise TL'nin bir miktar değer kazanması ile ithalatın ucuzlaması...
Para Politikası Kurulu geçen hafta yaptığı toplantıda yüzde 10 oranındaki politika faiz oranını 50 baz puan indirerek yüzde 9.5'a getirdi. Bankaları 7 gün vadeli repo yöntemi ile fonlarken bu oranı kullanacak. Faiz koridorunun alt ve üst bantlarını korudu. Yüzde 12 yüzde 8 oranları koridor olmaya devam edecekler en az 1 ay daha. Aynı şekilde bir ay önce yüzde 13.5'e düşürdüğü geç likidite verme faiz oranını da sabit tuttu.
Bu aksiyonu sonucunda piyasalarda ne beklemeliyiz? İlk aşamada bankacılık sektörü karlılık oranı artacağından banka hisse senetlerine talep geliyor, borsa olumlu etkileniyor. Tahvil faiz oranları da aşağı geleceğinden kar yapmak isteyen tahvil spekülatörleri de tahvil alım faizlerin inişine katkı yapıyorlar. Dolayısıyla tahvil piyasası da olumlu etkileniyor. Kur derseniz? Aynı karları cebe indirmek isteyen döviz pozisyonundakiler dolarlarını satıp menkul kıymete geçiyorlar. İkinci aşama da ise tam tersi etkiyi göreceğiz. TL faizleri geriledikçe kurlar yükselme eğilimine girecek.