Merkez Bankası'nın enflasyona yönelik "Mayıs ayında zirve yaptıktan sonra belirgin bir şekilde düşüşe geçecek" beklentisi ne yazık ki geride bıraktığımız iki ayda gerçekleşmedi. Son yayımladığı Enflasyon Raporu'nda her ne kadar "İşlenmemiş gıdayı" günah keçisi ilan etse de bir çok ana kalemin tahminlerin üzerinde seyrettiği açıkça görülüyor.
Temmuz ayı enflasyon verilerinin analizini yapalım, ardından ekonomiye yansımalarına bakalım... Biliyorsunuz her enflasyon analizi sonrası Merkez Bankası'nın olası faiz kararına değiniyoruz. Son olarak faiz indirim olasılığını bu çerçevede irdeleyelim...
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Temmuz ayında talep enflasyonu TÜFE geçen ay yüzde 0.45 artmış. Yıllık bazda ise yeniden yükselişe geçerek yüzde 9.32'ye ulaşmış. Oysa Haziran ayında yıllık TÜFE yüzde 9.16'ya gerilemişti ve Merkez Bankası'na göre gerileme devam edecekti. Asıl dikkat çeken veri şu... Gıda, giyim ve ulaştırma gibi tüketimimizde önemli yer tutan ana mal gruplarının ortalama TÜFE rakamını aşmış olması. Gıda Temmuz ayı itibariyle yüzde 12.56, giyim yüzde 10.11 seviyelerinde.
ENERJİ ETKİSİ
Maliyet enflasyonu Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi TÜFE'nin aksine çok az da olsa hafif aşağı doğru gelmiş geçen ay. Yİ-ÜFE Temmuz ayında yüzde 0.73 yükselirken yıllık değeri de yüzde 9.46'ya inmiş. Maliyet enflasyonunun makul seyretmesinin 2 temel gerekçesi var. Birincisi geçen sene fırlayan kurların bu yıl gerilemesi ve baz etkisinin devreye girmesi, ikincisi enerji fiyatları. Bu faktörün de 2 farklı yansıması var. İlki başta petrol olmak üzere enerji fiyatlarının küresel düzeyde ateşinin biraz düşmesi, diğer de seçimler yüzünden bir türlü elektrik ve doğalgaz zamlarının ötelenmesi...
Yİ-ÜFE'nin alt bileşenleri bu tezimizi doğruluyor zaten. İmalat yüzde 11.75 ile, madencilik yüzde 10.59 ile ortalamanın üzerinde kalırken, elektrik ve gaz alt kaleminin yıllık maliyet enflasyonu yüzde -5.44 olmuş. Politik terminolojiye göre "fiyat ayarlaması" yapılmış olsaydı elektrik ve gaz alt kalemi pozitif, dolayısıyla Yİ-ÜFE rahatlıkla 2 haneye çıkacaktı. Sanırım Eylül'e hazırlanmamızda fayda var gibi görünüyor.
Kalan 5 ayda enflasyon düşüşe geçse dahi Merkez Bankası'nın hedefi ile örtüşmeyeceği çok açık... Doğrudan enflasyon hedeflemesi rejimine göre mektup yazıp hedefin şaşma nedenlerini açıklamak zorunda kalacak 2006 yılından bu yana birkaç yıl mektupsuz geçmiş, diğer yıllarda mektup vermişti.
FAİZLER İNER Mİ?
Gelelim Temmuz enflasyon verilerinin Merkez Bankası faiz indirme aksiyonunu nasıl etkileyeceğine...
Özel kapsamlı TÜFE H ve I gruplarında enflasyon sırasıyla yüzde 10.39 ve yüzde 9.75 seviyelerine çıkmış. Merkez Bankası'nın faiz kararında dikkate aldığı 2 temel enflasyon göstergesi... Faiz cephesine de bakalım... Merkez Bankası, ağırlıklı fonlama maliyetini Mart sonundan bu yana yüzde 10.27'den yüzde 8.25'e kadar çekti. 2 yıllık gösterge tahviller ise yüzde 9'lara yeniden çıktı. Dolayısıyla faiz ve enflasyon verilerini yan yana getirdiğimizde Ağustos ayında faiz indirimi için bir marj görünmüyor.
Buna rağmen Merkez Bankası süreci sekteye uğratmamak adına, beklenti yönetimi açısından önemli tabi, cari açığın açtığı marjı ve gelecek enflasyonu öne sürerek 25 ya da 50 baz puan indirime gidebilir. Yüzde 12'lik faiz koridorunun üst bandını korumak kaydıyla...