‘Kültürümüzü geleceğe aktarmaya çalışıyoruz’

İzmir Turizm Folklor derneği 50. yılını kutluyor. 50 yıl... Arkadaşlıklar, yoldaşlıklar, gösteriler, geziler, yarışmalar, ödüller ve hatıralarla dolu koskoca 50 yıl. Bu 50 yıl, dernek üyeleri için çok şey ifade ediyor. Çocuk yaşta derneğin bünyesine katılanlar şimdi hocalık yapıyor Orada tanışıp evlenenler var. İzmir'in ilk folklor derneği. Birçok oyun derlemesi yapılmış. Kostümler köy köy dolaşılarak sandıktan çıkarılmış. Orijinalleri sergilemek için ayrılmış. Giymek için ise orijinaline yakın yeni kostümler yaptırılmış.
DÜNYA BİRİNCİLİĞİ
Üyeler yıllar önce Dijon'da yapılan bir yarışmada folklorde dünya birinciliğini Türkiye'ye getirmenin gururunu yaşıyor. Çok birincilikleri var ama bu dünya birinciliği Türkiye'de bir ilk... Tüm bunların hikayesini Başkan Didem Özdemir Mis'ten dinledim... Artık folklorun kültürel değerleri yansıtmaktan çok gösteri mantığıyla sergilendiğinden yakınıyorlar. "Eskiden Balıkesir'den başlar tüm il ve ilçeleri kurtara kurtara İzmir'e kadar gelirdik. En son 9 Eylül'de İzmir'in kurtuluşunu kutlar dönemi kapatırdık" diyen Mis, Artık sadece dernekçiliğin eski günlerini özlemle anarak dernek tabelasını indirmemeye çalışıyoruz.
Neler yapılıyor bu dernekte?
İzmir Turizm Folklor Derneği 1969 yılında kuruldu. Kuruluş amacımız folklor değerlerimizi öğrenmeye ve öğretmeye ve gelecek kuşaklara aktarma amacıyla kurulan bir dernek. İzmir'in en eski ve ilk derneği. Daha sonraki dernekler de bizden ayrılanların kurduğu derneklerdir. Çeşitli yörelerin oyunlarını derleyerek gelecek kuşaklara aktarmayı amaçlıyoruz.
SANDIK KOSTÜMLERİ
Kostümleri nasıl temin ediyorsunuz?
Bizim iki çeşit kostümümüz var. Orijinal sandık kostümlerimiz sadece sergiler için saklanıyor. Bir de oyunlarda giydiğimiz kostümler var. Kostümlerin ücretleri ise üyeler tarafından karşılanıyor. Cüzi bir miktar aidat topluyoruz. Onunla kira, elektrik, ısınma ve temizlik gibi ihtiyaçları karşılıyoruz.
Eskiden nasıldı?
90'lı yıllara kadar dernekler rutin gösterilere giderlerdi. Belli bir ücret karşılığında gösteri yapıyorlardı. Oradan gelen ücretlerle derneğimizi çekip çevirebiliyorduk. 90'lardan sonra dernekçilik çok kötü bir duruma geldi. Profesyonel gruplar alınmaya başlandı. Bir kostüm ile yedi ayrı farklı yöreyi oynayan oyuncular, daha az para istediği için derneklerimizin fiyatı karşı tarafa yüksek geldi. Kurtuluşlar eskisi gibi halk oyunları tarzında kutlanmıyor. Bundan ötürü farklı bir gelirimiz olmuyor. Ancak yapılan bağışlar ve aidatlarla kiramızı, elektrik ve suyumuzu ödüyoruz.
Gençlerin ilgisi nasıl?
En büyük derdimiz gençlerin çok gelmemesi aslında. Çünkü gençlerin odak noktaları, ilgi alanları farklı. Bu zamandan sonra gençlerin gelmesi daha iyi olur diye düşünüyoruz. Şu an birlikte olmanın keyfini yaşayıp geçmişi özlemle anarak bir arada oluyoruz. Hala daha yeni gelen üyelerimize oyunlarımızı ve kültürümüzü öğretmeyi amaçlıyoruz. Yaş sınırımız yok fakat en gencimiz 30 yaşında. Çok güzel bir ortam. Okul çalıştırdığımız için arada çocuklar da geliyor. İlkokuldan başlayarak bu dernekte hoca olanlar var. Fakat şu an için gidip de bir okul çalıştırmak oldukça zor. Burada herkesin kendi mesleği var.

FOLKLÖR GÜNLERİ'NİN 3.'SÜ
Asıl kutlama Nisan ayında sanırım...
Folklör Günleri 3 olarak düzenlediğimiz bir takım etkinlikler içinde büyük bir sergi hazırlıyoruz. Geçmiş 50 senenin izlerini sergileyeceğiz. Sergi Havagazı Fabrikası'nda yapılacak. Serginin ismi de Sandık Kokusu olacak. Köylerde gerçek sahiplerinden topladığımız kostümler sergilenecek. Bir üyemizin babaannesinin zeybek kostümü de yer alıyor. Kendi yaptığımız el işi modelleri olacak.
Sergide başka neler var?
Bu sergi beş gün sürüp içinde dinletiler, gösteriler, atölyeler ve sunumlar olacak.
HER AYA BİR ETKİNLİK
Bu yıl derneğinizin 50. yılı. Nasıl etkinlikler planlıyorsunuz?
Mümkün olduğunca dolu geçirmeye çalışıyoruz. Gönlümüzde çok şey olmasına rağmen yapabileceklerimizi yapmaya çalışıyoruz. Her aya bir etkinlik koymayı kararlaştırdık. Semra Kadayıfçıoğlu Yeşil, Köy Köy Ege adında bir kitap yazmıştı. Geçen sene Mayıs ayında çıkarılan kitaptan etkilenerek biz de bu gezileri yapmayı kararlaştırdık. Ekim ayından itibaren Ege'yi köy köy gezdik.
Hangi köyleri gezeceğinize nasıl karar verdiniz?
Kültürel özelliklerine dikkat ederek, orada var olan yaşanmışlıkları bakıp köy düğünlerine gittik. Çomakdağ'da hazırlanan bir köy düğününe gideceğiz Nisan ayında. Ayvalık'ta hala Rumların yaşadığı ve izlerinin olduğu köylere gidip geldik. Rehber eşliğinde geziyoruz. Kent müzelerini gezdik.
Kuruluş yılı etkinlikleri bir yıl boyunca sürecek demiştiniz...
Mart ayında Ege Üniversitesi halk oyunları bölümünde profesör Dr. Öcal Özbilgin ile düzenlediğimiz bir panel olacak. O panel de dernekçiliğin kurulma aşamasıyla ilgili olup derneğimizin kuruluşu hakkında dört kişi konuşma yapacak. Derneğin kurulma sürecini ve bizden sonraki dernekleri anlatacaklar. Mayıs ayında Kurtuluş Savaşı'nda çok emeği geçen 'kadın efeler' hakkında bir sunum olacak. 15 Haziran'da Ege Kültür'de konuk dernek olarak bulunacağız. Dijon'daki dünya birinciliğimizin hikayesi anlatılacak. Zeybek, Afyon yöresi oyunlarını sahneleyeceğiz. 16 Haziran'da mezunlar derneğinde bulunacağız. Eylül'de Fransız Kültür Merkezi'nde bir sunum ve ufak bir gösterimiz olacak. Ekim ayında ilkokullar arası resim ve öykü yazma yarışmaları olacak. Otizm okulları ve OÇEM sınıfı öğrencilerine bir fotoğraf yarışması olacak. 10 Kasım'da Ankara'da Atatürk'ü ziyaret ettikten sonra 9 Aralık'ta yani kuruluş dilekçesinin verildiği tarihte gala yemeğimiz olacak. Bu tarihte küçük bir gazete çıkarıp kutlamalara devam edeceğiz.
'10 YAŞINDA MASKOT OLARAK GİRDİM'
Sizin hikayeniz nasıl başladı?
Bu derneğe 1974 yılında 10 yaşında maskot olarak katıldım. İlk halk oyunları hocam, dernekten yetişmiş Şahin Ünal abimizdi. Onun sayesinde derneğe geldim. Ben burada büyüdüm. Aramızda benim gibi 75 yılından beri burada olanlar var. Ben buraya resmi olarak 1976 yılında kayıt yaptırdım ve burada büyüdüm. Buranın kültürünü aldım ve burada arkadaşlarım oldu. Sosyalliği öğrendik, toplum önüne çıktığımız zaman konuşmayı öğrendik. Derneğin bize çok katkısı oldu. Biz de şuan derneğimize vefa borcumuzu ödeme zamanı olduğunu düşünerek ayakta tutma çabasındayız. Tabelamızı buradan indirmemeye çalışıyoruz.

Burcu ILGIN