Osman Hamdi bey’in sırları dijitalde

Osman Hamdi Bey'in, Sakıp Sabancı Müzesi (SSM) Resim Koleksiyonu'nda yer alan 6 tablosunun bilimsel araştırma ve konservasyon çalışmalarının süreç ve bulguları, kültür sanat dünyasının en önemli dijital platformlarından Google Arts & Culture'a taşındı. 6 Haziran 2018'den bu yana Atlı Köşk'te ziyaret edilebilen Görünenin Ötesinde Osman Hamdi Bey sergisine de kaynaklık eden araştırma, böylece uluslararası düzeyde erişime açıldı.
İNGİLİZCE DİL SEÇENEĞİ
Türkçe ve İngilizce seçenekleriyle ziyaret edilebilen çevrimiçi sergi, bir sanatçının üretimini daha yakından tanımak için kullanılan bilimsel yöntemleri anlaşılır kılmasının yanı sıra Osman Hamdi Bey'e atfedilen eserlerin teknikleri ve malzeme yapılarına dair ayrıntılı bilgiler sunuyor. Sanatçının Vazoda Çiçekler, Kuran Okuyan Hoca, Kokona Despina, Naile Hanım Portresi, Arzuhalci ve Cami adlı tablolarının karşılaştırmalı olarak incelendiği proje, sadece Türkiye'de değil, dünyadaki konservasyon çalışmaları için de yol haritası ortaya çıkarıyor. Sergiye kaynaklık eden, Türkiye'de ilk ve öncü konumundaki "Osman Hamdi Bey Tablolarının Bilimsel Analizleri ve Konservasyonu" bilimsel araştırma çalışmaları, Bank of America Merrill Lynch'in uluslararası "Sanatı Koruma Projesi" kapsamında 2016 yılında başlatıldı. Söz konusu çalışma, dünyada Osman Hamdi Bey tabloları üzerine gerçekleştirilmiş en ayrıntılı araştırma özelliğini taşıyor.

X IŞINLARIYLA GÖRÜNTÜLEME
Araştırmada ilk olarak X-ışını görüntüleme tekniğiyle, tablolara uygulanan eski restorasyon işlemleri, ağır metal içeren boyaların yerleri ve çıplak gözle görülmeyen alt katmanlardaki bulgular incelendi. Osman Hamdi Bey'in, eserlerine boyayı uygulamadan önce karakalemle yaptığı eskizler, boyama teknikleri, eserlerin geçirdiği dönüşüm bu süreçte ilk kez ortaya çıktı, Sanatçının kullandığı malzemelerin yapısını, rengini, boya katmanlarını ve dokusunu incelemek üzere kimyasal analiz çalışmaları yürütüldü.

TEMİZLENİP SAĞLAMLAŞTIRILDI
Çalışma sırasında Osman Hamdi Bey'in 19. yüzyıl sonu - 20. yüzyıl başına ait olan tablolarının zaman içinde doğal yaşlanma etkilerinden dolayı yüzeylerinde boya çatlakları, dökülmeler meydana geldiği, verniklerinin sarardığı görülmüş; temizlenip sağlamlaştırılan eserlerin konservasyon işlemleri de gerçekleştirildi. Sakıp Sabancı Müzesi, Sabancı Üniversitesi, Koç Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nin ortak çalışmasıyla yürütülen projede Getty Konservasyon Enstitüsü de test sonuçlarının değerlendirilmesinde danışmanlık yaptı. Projenin bilimsel danışmanlığını Danimarka Müzeleri Ortak Konservasyon Merkezi Tablo Konservasyonu Uzmanı Filiz Kuvvetli üstlendi.