Resmin melodisiyle müziğin resmini yaptı

Gürkan Baltacılar, yıllar önce Jazz 5 adlı grubuyla tanıdığım bir isim. Çok güzel caz konserleri yapıyorlardı. O zamanlar bir işletmede yöneticilik yaparak hayatını kazanıyor müziği ise sadece gecelere sığdırıyordu. Ancak resim ile olan bağını son sergisi ile öğrendim. Baltacılar, bu sergide bir ilki gerçekleştirdi. Birbirinden bir türlü ayıramadığı iki tutkusunu birleştirerek gitar çalarken resim yapmayı denedi. Ortaya çıkan eserlere ise "Painting & improvisation" adını verdi. Daha soyut ve özgür bir yöne doğru gittiğini belirten sanatçı, uluslararası sanatsal platformlarda da büyük ilgi gördü. Gürkan Baltacılar ile yeni keşfettiği tekniği ve bu tekniğin oluşum hikayesini konuştuk...

- Resim sanatına giden yol nerede başladı? 1968 yılında Hayat Mecmuasında Büyük Ressamlar Ansiklopedisi adıyla her hafta çıkan bir yayın başlamıştı. Bu Rönesans ressamlarından başlayıp empresyonistler ve kübistlere kadar belli başlı sanatçıları ve eserlerini tanıtan bir orta sayfa idi. Onları her hafta okuyup inceledikçe ressam olmaya karar verip kendi kendime yoğun bir şekilde resimler yapmaya başladım. Ancak orada adı geçen Tuval kelimesini resim sehpası, yağlı boyayı da evdeki enamel boyalar sanıyordum. Önce kağıtlara sonra orada okuduğum gibi bezler üzerine ama astarlanacağını bilmeden resimler yaptım. O sene ortaokula başladığımda hocamız ressam Ali Güven Zeyrek resimlerimi çok beğendi ve bazı teknik detayları o zaman öğrendim. - Ya müzik? 1971'de sokağa arkadaşlardan biri bir gitar getirdi ve hiç hesapta yokken ondan başka bir şekilde büyülenerek gitar çalmaya başladım. 1972'de ise arkadaşlarımla, bu yıl 50. yılına giren Çatı 1972 grubunu kurdum. Bu iki tutkumu hayatım boyunca hiç bırakmadım. 1980 yılında E.Ü. İşletme Fakültesinden mezun oldum. - Resim ve müzik nerede birleşti? İlerleyen yıllarda sürdürdüğüm bu iki sanat dalı kafamda birbirine karışmaya başladı. Bazen resim yaparken müzik, çalarken de resim yaptığımı düşündüğümü fark ettim. Sonraki yıllarda bazen resmin tıkandığı bir anda tuvalin karşısına geçip orada bulunan bir müzik aletini çalarak resme konsantre olmaya başladım. Bir gün bir elek üzerine hayvan derisi gererek vurmalı bir çalgı yaptım. Bu Neyzen Tevfik'in tabiriyle aradığım "Ruh hamlesini" yapmamı sağladı resimde. Aynı zamanda O elek beni caz davuluna kadar götürdü. 1995'te iki arkadaşımla birlikte Jazz 5 grubunu kurduk ve 22 sene davul çalarak Jazz standardları icra ettim. - Bu iki sanatı aynı anda gerçekleştirdiğiniz bir performans sergisi açtınız. Bu nasıl oldu? Evlere kapandığımız dönem hergün yaptığım müziği resimle birleştirme fikri tekrar aklıma takıldı. Önce yere çeşitli ses çıkaran ve durumla ilgisiz absurd denilebilecek objeleri koyup gitar çalarak bir tür performans sayılan videolar çektim ve yayınladım. Sonra eski bir masa örtüsünü yere açarak ve gitarın sapına tutturulmuş ipin ucuna bağladığım boya şişesi ile örtüyü boyayarak ilk "Painting & İmprovisation"ı gerçekleştirdim ve uluslararası bir tanım olması için de bu ismi seçtim. - Nasıl bir sonuç çıkıyor? Bu iki disiplinin aynı anda icra edilmesi, her ikisini de bir tür bilinçdışı ve soyut bir şekilde uygulamama neden oluyor. Bu da bilinenlerden ve alışkanlıklardan kurtularak özgürlüğe yaklaşmamı sağlıyor. Özgürlük yeniliğe giden yollardan biridir. Müzikte de benzer bir yöntem kullanıyorum; bilinen seslerin alışılmamış veya beklenmeyen bir düzen içinde birleşmesi. Bu çoğunluk için zor dinlenebilir bir etki yaratıyor. Resimde 80lerin başında dışavurumcu türe yakın, 90lardan itibaren de"soyut sembolik" diyebileceğim, yaşadıklarımı ifade eden şeyler yaptım. Şimdi "Painting & improvisation" ile, daha kısa anları ifade eden başka bir yöne gidiyor resimler. 14 Şubat'ta Galeri A'daki sergimde 1968'deki ilklerden biri de dahil olmak üzere, bütün dönemlerden resimler vardı. Sergi açılışında yaptığım bir "Painting & improvisation" ilk defa toplum önünde gerçekleştirilmiş oldu. Öncekiler hep sosyal medyada yayınladığım videolardı. - Bir işi yaparken diğerini aksatmadan sürdürmek zor olmuyor mu? Bu o anda kendi içinde çözümleniyor. Aynı anda yapılıyor olsa da o an düşünülenden uzun hissedilebiliyor. Resim tıkandığında müzik, diğer durumda da resme yoğunlaşıyorum. Aslında bu performans videoları sosyal medya tanıtımı amaçlı minimum süreli çekimler. Daha uzun çalışmaların çok açılı çekimlerini yapmayı istiyorum. - Bu yaptığınız daha önce denenmemiş bir sey mi? Bu iş ayrı kişiler olarak, bir ressam ve bir (veya birkaç) müzisyen tarafından yapıldı ama araştırdığım kadarıyla, ikisini de aynı anda, aynı kişinin yaptığı bir örneğe rastlamadım. Ancak dünya çok kalabalık ve böyle bir şey önceden yapılmamıştır diye bir iddia içinde henüz olamıyorum. Benim aklıma gelen bir şeyin başkasının da aklına gelmiş olması ihtimal dahilinde olabilir, bekleyeceğiz. - İzleyenler ve takipçilerden nasıl tepki geldi? Sergide merak, ilgi ve beğeni ile karşılandı onun bir videosu youtube'da var. 2 yıl önce uluslararası sanat sayfalarında yayınladığımda oldukça yüksek izlenme sayısına ulaşmıştı. - Sizin "bu nedir" diyecek biri çıkar diye bir endişeniz olmadı mı hiç? "Bu nedir" sorusu benim için önemli ve iyi bir ölçektir. Bu soruyu sorduran bir müzik veya resme rastladığımda, ilginç ve önceden bilmediğim bir şeyle karşılaştığımı bilir, onu derinlemesine çözene, öğrenene kadar her şeyi alt üst ederim. Ancak genel kitle için bu soru rahatsızlık ifade eden bir durumu gösteriyor ve alışkanlıklarından ayrılmaları ne yazık ki uzun zaman alıyor. Müzikte bana bu soru oldukça sık soruluyor ama siz kendi yolunuzda olur ve yaptığınıza inanırsanız bu yargılar önemsizdir.

BURCU ILGIN