İzmirliler Elâzığ sofrasında

Günümüzden yaklaşık 4000 yıl öncesine uzanan köklü bir tarih, onlarca medeniyete ev sahipliği yapmış olmanın getirdiği zengin bir kültür ve bu kültürü yansıtan sayısız tarihi ve kültürel miras Elazığ...
Fırat ile Dicle nehrinin aziz suları ile çepeçevre kuşatılan bir huzur adası... Ege Elazığ Dernekler Federasyonu'nun organizasyonuyla, Elazığ esnafının temsilcileri Evren Sesli, Ekrem Katı ile Elazığ'ın ortaklığıyla Bostanlı Pazaryeri'nde düzenlenen Elazığ Yöresel Ürünler fuarında yörenin ürünleri tanıtıldı ve yöresel yemekler yenilip tadım yapıldı.

Elazığ musikisinin vazgeçilmezi olan Kürsübaşı Müzik Topluluğu'nun sunumuyla müzik ziyafeti çekildi, muhteşem bir organizasyon gerçekleştirildi. Ben de Ege Elazığ Dernekler Federasyonu Başkanı Nejat Ak ve Elâzığ'ın yetiştirdiği değerlerden olan Manisa'da üst düzey kamu yöneticiliği yapan Melih Melik Kara'nın daveti üzerine katıldım. Elazığ'ın yöresel lezzetlerinin tadına baktım. Etkinliğe Elazığ'ın yetiştirdiği değerlerden İzmir Tapu Kadastro Bölge Müdür Yardımcısı Mehmet Öztürk ve Manisa Elazığlılar Derneği Başkanı Erhan Doğan ve Elazığlılar katılarak büyük ilgi gösterdi.
Biz de Bostanlı Pazaryeri'nde Elazığ'ın peynirli ekmeğinin, salçalı köftesinin, badem şekerinin, Harput'un dibek kahvesinin, meşhur coğrafi işaretli orciğinin ve Ağın'ın meşhur kumda leblebisinin tadına baktık.

GAKKOŞLARIN DİYARI
Sizleri bu hafta lezzet durağımızda Nam-ı Diğer Gakko(ş)ların diyarı, yüzyıllar boyunca İslam hoşgörüsü ile birçok kimliği bir arada yaşatmış kökleri Harput'a dayanan dalları ise tüm Elazığ'a yayılan bir Osmanlı çınarına götüreceğim. Türkiye'nin doğusu ile batısı arasında bir köprü konumunda olan Elazığ, doğal güzellikleri, tarihi eserleri, gelişmiş ulaşım ağı, yıldızlı otelleri, zengin mutfağı, türbeleri, değerli yer altı madenleri ve misafirperverliği ile yerli ve yabancı ziyaretçilerin her geçen gün ilgisini çekmektedir.

Elazığ ilinin sahip olduğu coğrafi işaretli ürünler, bölgeyi kültürel açıdan ve turizm çekiciliği açısından ilgi duyulan bir merkez haline dönüştürmektedir. Ayrıca bölgeye özgü yerel değerlerin koruma altına alınarak, coğrafi işaretlerle tescillenmesi bölge tanıtımı ve ürünlerin gelecek nesillere aktarılabilmesi açısından oldukça önemlidir.
Elazığ'ın sahip olduğu 5 adet coğrafi işaret tescilli ürün arasında Elazığ orciği, Ağın leblebisi, Elazığ öküzgözü üzümü, Elazığ Boğazkere üzümü, Elazığ Menceki buğdayı bulunur.

KUMDA AĞIN LEBLEBİSİ
Ürünün anavatanı olan Ağın ilçesinden temin edilen nohutları, kimyasal ilaçlamaya tabi tutmadan tamamen organik şekilde yetiştirilerek hazırlanmaktadır.
Lezzetli bir kabuk yapısına sahip olan ürün, tüylü bir yüzeye sahip olmaktadır. Meşe odunlarının yakılmasıyla hazırlanan ocaklarda küllü su içerisinde haşlanan Ağın leblebisi bu işlemle tüm diğer leblebi türlerinden ayrılmakta, kabukları alınan leblebi taneleri 10-15 günlük dinlendirme sürecinin ardından tekrarlı şekilde özel kum ile kavrulmakta ve son olarak paketlenmektedir.

KUŞLUK VE YATSILIK
Elazığ mutfağı oldukça zengin yemek çeşitlerine sahiptir. 150'ye yakın yemek çeşidi olan Elazığ'da, üç öğün yemeğin dışında kuşluk yemeği ve özellikle yatsılık denilen pestil, ceviz, orcik, meyve gibi yiyeceklerin bulunduğu sofralar açılır. Geleneksel Elazığ (Harput) mutfak kültürü, Türk mutfak kültürünün izlerini taşır. Sofra adabından yemek çeşitlerine kadar halen geleneksel özelliklerini koruyabilen Elazığ mutfağında; tarihi Oğuzlara kadar uzanan tutmaç, umaç aşı anamaşı, kara kavurma gibi yemekler halen varlığını sürdürmektedir.

KIŞ İÇİN BÜYÜK HAZIRLIK
Mevsime, yörenin özelliklerine ve ürettiği ürünlere göre şekillenen yemek çeşitlerinin birçoğu yalnızca Elazığ a hastır.
Özellikle kırsal kesimde hatta şehirde bile yöreye özgü çok güzel ekmekler yapılır.
Bu ekmeklerden en ünlüsü ve en lezzetlisi güz mevsiminde yapılan ve bütün bir kış hiç bozulmadan kalabilen tandır ekmeğidir.
Yemekler çoğunlukla yer sofralarında yenilir. Kış mevsimi için yapılan hazırlıkların başında taze meyve ve sebzelerin hemen hepsinin kurutulması gelir.
Turşu ve salamura yapılır, şehriye ve erişte kesilir, kurut ve tarhana hazırlanır; tandır ekmeği yapılır; kavurma hazırlanır, orcik, pestil, tutunu yapılır.
Düğün ve sünnetlerde özel eğlence törenlerinde ziyafet çekilir, özel yemekler çıkartılır. Bütün bu işler komşu ve akrabaların yardımı ile topluca yapılır. Günümüzde geleneksel yemeklerimiz halen yapılmakla birlikte yeni yemek çeşitleri de Elazığ mutfağına girmiştir. Keban barajının yapılmasından sonra oluşan göl sahasında ve Hazar Gölü'nde yetiştirilen tatlı su balıkları Elazığ mutfağına girmiş ve balık yemekleri sıkça yapılır olmuştur.
Son söz; Fuarlar bölgenin yöresel ürünlerinin tanıtımına, markalaşmaya büyük katkı sunmaktadır. Böyle büyük bir etkinliği düzenleyerek Elazığlı hemşerilerinin bir araya gelmesini sağlayan Ege Elazığ Dernekler Federasyonu Başkanı Nejat Ak'ı ve emeği geçen herkesi tebrik ediyorum.

SEZER ALTAN