Edebiyatta milli mücadele

TÜRK'ÜN ATEŞLE İMTİHANI-HALİDE EDİP ADIVAR
Halide Edip Adıvar, Kurtuluş Savaşı yıllarında 'onbaşı' unvanına layık görülmüş, gerek kalem gerekse saha mücadelesinde bağımsızlık için fedakarlıklarda ve çabada bulunmuş simge isimlerden biri. Halide Edib Adıvar'ın çocukluk günlerinden 1918'e kadarki anılarını kaleme aldığı Mor Salkımlı Ev'den sonra ikinci anı kitabı olan Türk 'ün Ateşle İmtihanı, 1918'den 1923 sonlarına kadar olan dönemi anlatıyor. Kurtuluş Savaşı sırasında yaşananlar, yazarın gözlemleri, Milli Mücadele anıları, usta yazar Halide Onbaşı'nın kaleminden sizlere ulaşıyor.
ZEYTİNDAĞI-FALİH RIFKI ATAY
Mustafa Kemal Atatürk'ün silah ve yol arkadaşı Falih Rıfkı Atay'ın Zeytindağı adlı eseri Milli Mücadele Dönemi eserlerinin en önemlilerinden biri olarak kabul edilir. Bu bakımdan Atay'ın tanıklığı önemli bilgiler de içerir. Özetle; insanın kanını donduran tarihi bir süreci "bir imparatorluğun çöküşünü" o zamana göre en duru Türkçeyle karşımıza getiren Atay, Kurtuluş Savaşı yıllarının en çetin süreçlerini adeta kelimelerle çiziyor kitabında. Kitapta Mehmetçiğin Yemen'de, Aden'de, Kanal'da, Gazze'de, Arap Çölleri'nde nasıl kırıldığını, yenilgiden sonra bir vagon dolusu mecidiye altınının nasıl bırakıldığını okuyacaksınız.
ÜÇ İSTANBUL-MİTHAT CEMAL KUNTAY
Romanın en dikkat çekici kısmı kurgu karakterlerle birlikte hikayeye destek veren gerçek tarihi karakterlerin de olması. Ustaca kurgulanmış eser, okuyanları karanlık Abdülhamit döneminden alıp İstanbul'un kadim mekanlarında dolaştırarak destansı bir dönemin tanıklığını okurlarına sunuyor. Sürükleyici roman, Milli Mücadele Dönemi'ne İstanbul'dan bakıyor.
SAHNENİN DIŞINDAKİLER-AHMET HAMDİ TANPINAR
Bu eser, tam olarak 1920'li yılların, Milli Mücadele yıllarının romanıdır demek mümkün. Romanın kahramanlarından İhsan romanın bir yerinde "Orada (Anadolu'da) mücadele var, muharebe var. Mukadderatımız orada halledilecek! Asıl sahne orası. Biz burada malesef sadece seyirciyiz. Sahnenin dışındayız" dediği için roman adını kazanır. Tanpınar'ın derinlikli ve etkileyici diliyle daha da güzelleşen roman, okurlarını bekliyor.
YABAN-YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU
Milli Mücadele Dönemi romanlarının ilk sırasında yer alan bir eser olan Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun başyapıtı olarak kabul edilmesinin yanı sıra bir yazar olarak üslup ve kurgusunu da gözler önüne sererek doğrusu hayranlık uyandırıyor. Romanda zaman aralığı olarak Birinci Dünya Savaşı'ndan Sakarya Meydan Muharebesi'nin sonuna kadar geçen süre ele alınıyor. Yazar kurgusal karakterlerle aydın-köylü çatışmasını da başarılı bir şekilde okurlarına sunuyor. Yaban ayrıca, milli mücadele dönemindeki koşulların zorluğunu da bir kez daha gözler önüne seriyor.

ÇOCUK DAVAMIZ-KAZIM KARABEKİR
Milli Mücadele Dönemi'nin Doğu cephesinin efsanevi komutanı Kazım Karabekir, aynı zamanda 'yetim babası' olarak da tarihe adını yazdıran bir değerli kişilikti. Çocuk Davamız, Kâzım Karabekir'in çocuk, aile ve eğitim hakkındaki görüşlerini yansıtan bir eser. Birinci Dünya Savaşı sonrası Anadolu'da sefalet içindeki anası babası ölmüş kimsesiz çocuklar için oluşturduğu kurumları ve onların eğitimine verdiği önemi Türk milletine kanıtlayan bu eser, Kurtuluş Savaşı komutanlarının aynı zamanda yüce karakterlere sahip birer insan olduklarını da gözler önüne seriyor.

KALPAKLILAR-SAMİM KOCAGÖZ
İngilizlerin kumandasındaki Yunan ordusunun 15 Mayıs 1919'da İzmir'i işgal günlerinden, gazeteci Hasan Tahsin'in karşı koymasıyla çaktığı ilk kıvılcıma, cephelerdeki Mehmet'lerden dağlardaki efelere, askerlere cephane taşıyan kadınlardan çocuklara kadar tüm Anadolu'ya ithaf edilmiş bu eser, Kalpaklılar, Samim Kocagöz'ün belgelere dayanarak ele aldığı bir destan niteliğinde. Bu destan, işgal altındaki topraklardan Kuvayı Milliye'nin doğuşuna, cephelerdeki çarpışmalardan gerici ayaklanmalara kadar Kurtuluş Savaşı'nın, bir ulusun bağımsızlık için verdiği mücadelenin gerçek destanı adeta.
ÜÇ ŞEHİTLER DESTANI-FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCA
Edebiyat, ilham aldığı Kurtuluş Savaşı yıllarından farklı türlerde eserler doğurdu. Bunlardan biri de şiir elbette. Türk edebiyatının şiir türünde temellerinin sağlamlaşmasını sağlayan Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın Üç Şehitler Destanı şiir kitabı da bu ilhamla yazılmış unutulmaz eserlerden biri olarak listemizde yerini alıyor.
MİLLİ MÜCADELE HATIRALARI-ALİ FUAT CEBESOY
Milli Mücadele Dönemi, romanlarla okununca kurgusal da olsa gücünü gerçek yaşamdan aldığı için daha bir cazip hale geliyor. Ali Fuat Cebesoy, Kurtuluş Savaşı yıllarının önemli tanıklarından biri olmasının yanında bunu kalemine geçirip okurlara Aliş ile Zeynep 'in destansı aşklarının romanı armağan etmiş değerli bir isim. Cebesoy, Milli Mücadele Hatıraları kitabında; 93 harbi sırasında Plevne'nin, Gazi Osman Paşa'nın, katledilen yüz binlerin, göç yoluna düşen milyonların hikayesini anlatıyor.
ATATÜRK'TEN ANILAR-KEMAL ARIBURNU
Kemal Arıburnu, Türkiye Cumhuriyeti'nin baş mimarı Atatürk'ü anılarıyla kaleme alarak O'nu diğer tüm yönleriyle okuyuculara aktarma çabası içerisinde. Gönüllerdeki Atatürk'ün yanı sıra yaşamın içindeki Atatürk'ü merak edenler, etkileyici, akıllarda iz bırakan, kalplere dokunan ve birer ders niteliği de taşıyan anılarla bir ulusun mimarını daha yakından tanıma fırsatı buluyorlar. Zira bir insanı anlamadan, bir ülkeyi anlamak mümkün olamaz.
ESİR ŞEHRİN İNSANLARI-KEMAL TAHİR
Esir Şehrin İnsanları, Milli Mücadele Dönemi'ni konu alan en sevilen romanlardan biri. Yazarın diğer eserleri gibi toplumsal geçmişi okura anlatmakla kalmıyor, aynı zamanda o dönemi baştan sona okurlara hissettiriyor. Romanın özetinde Kamil Bey, II. Abdülhamid'in vezirlerinden Selim Paşa'nın tek çocuğu olarak anlatılıyor. Batı yaşam tarzı ve düşüncesi ile yetiştirilen Kamil Bey, babasının vefatı üzerine büyük bir mirasa konarak eşi ve kızı ile birlikte Avrupa'da yaşıyor. Maddi sıkıntılar nedeniyle Birinci Dünya Savaşı başladıktan iki yıl sonra İstanbul'a dönen Kamil Bey, Milli Mücadele hakkında doğruları öğrenerek vatanına karşı görev bilinciyle hareket etmeye başlıyor.
KUVA-İ MİLLİYE DESTANI-NAZIM HİKMET
Bir diğer şiir kitabı olan Kuva-i Milliye Destanı, yalnızca Türkiye'nin değil tüm dünyanın şairi olmayı başaran Nazım Hikmet'in kaleminden coşkulu mısraların doğuşuna tanıklık ettiriyor okurunu. Kurtuluş Savaşı yıllarından alınan güç ve coşkuyla usta yazarın kaleminde daha da destanlaşan Milli Mücadele Dönemi, şiirsevenleri bekliyor.

KÜÇÜK AĞA-TARIK BUĞRA
Küçük Ağa, Milli Mücadele yıllarını çarpıcı bir hikayeyle ele alıyor. Gerçeklerden ilham alan roman, aynı dönem için yazılan birçok eserden farklı olarak küçük bir kasabada geçiyor. İlk olarak 1963 yılında yayımlanan roman, belki de tüm bu başarılı bakış açıları ve elbette ki akıcı dili sayesinde halen okunuyor. Küçük Ağa romanında başkahraman, İstanbul'dan gelen bir aydın olarak Anadolu insanına karşı kötümser düşüncelerini benimseyici düşüncelere bırakıyor. Eser, farklı görüşleri ele alırken bu tarafların bakış açılarını okurlara sunuyor.
YEŞİL GECE-REŞAT NURİ GÜNTEKİN
Yeşil Gece, Milli Mücadele Dönemini arka planına alarak kendi üslubunu yine okura cömertçe sunan bir eser. Toplumsal yönün ağır bastığı bu romanda, medresede yetişen, ancak sonra öğretmen okulunu bitirerek Ege Bölgesi'ndeki bir kasabada, gerici ve çıkarcı birtakım güçlerle savaşan idealist bir gencin serüveni ele alınıyor. Atatürk Devrimi'nin ışığı altında kaleme alınmış bu kitapta, toplumumuzun o günkü büyük sorunları tartışılıyor.

ŞU ÇILGIN TÜRKLER-TURGUT ÖZAKMAN
Gerçek kişileri ve tarihi olayları konu alan Kurtuluş Savaşı yıllarını anlatan manevi anlamda devasa bu eserde Turgut Özakman'ın elli yılı aşkın süregelen araştırmalarının sonucu yer alıyor. Milli Mücadele Döneminin kelimelerle en detaylı ve özenli şekilde adeta resmedildiği eser, bir serüven romanı gibi rahatça okunabiliyor.