YAŞA bağlı görme kaybı yaşayan milyonlarca insan için umut verici bir gelişme yaşandı. Tıp ve teknolojinin kesişiminde geliştirilen göz implantı ile akıllı gözlük sistemi, görme yetisini kaybeden hastalara yeniden ışık oluyor. Son klinik çalışmalarda, bu yenilikçi yöntem sayesinde görme yetisini kısmen geri kazanan yaşlı hastaların kitap okuyabildiği ve bulmaca çözebildiği belirlendi.
SARI NOKTADA UMUT
ARAŞTIRMANIN merkezinde, "yaşa bağlı makula dejenerasyonu" olarak bilinen sarı nokta hastalığı bulunuyor. Retinanın merkezindeki hücrelerin zamanla ölmesiyle ortaya çıkan bu hastalık, günümüzde geri döndürülemez görme kayıplarının başlıca nedenlerinden biri olarak biliniyor. Özellikle 60 yaş üstü bireylerde ortaya çıkan bu rahatsızlık, hastaların merkezi görme yetilerini kaybetmesine ve yaşam kalitesinin ciddi şekilde düşmesine yol açıyor. Çalışmaya, her iki gözünde de sarı nokta hastalığı teşhisi konmuş, en az 1.2 logMAR seviyesinde görme kaybı yaşayan kişiler dahil edildi. Bilim insanlarının temel amacı, tamamen kaybolan görmeyi geri getirmek değil; bu kaybı en aza indirerek hastaların günlük yaşamda bağımsızlıklarını artırmaktı.
MİNİK BİR İMPLANT
KULLANILAN teknoloji, yalnızca 2x2 milimetre büyüklüğünde bir retinal implanttan oluşuyor. Mikroskobik fotovoltaik güneş panelleriyle tasarlanan bu implant, cerrahi operasyonla gözün retinasının altına yerleştiriliyor. Hastalar ise üzerinde küçük kameralar bulunan özel bir akıllı gözlük takıyor. Bu gözlük, çevredeki görüntüleri kızılötesi ışık yardımıyla implantın bulunduğu bölgeye aktarıyor. Retinal implant, normalde ölmüş olan retina hücrelerinin işlevini üstleniyor. Görüntüleri elektriksel sinyallere dönüştürerek optik sinire iletiyor ve beyne görsel veri gönderiyor. Böylece görme duyusu kısmen taklit edilerek hastalara yeni bir görsel algı kazandırılıyor. Başlangıçta 38 kişiyle yürütülen klinik araştırmada, bir yıl sonunda 32 hasta deneye devam etti. Bu grubun 26'sında görme yetisinin belirgin ölçüde iyileştiği gözlemlendi. Bu da yüzde 80'lik bir başarı oranı anlamına geliyor. Her ne kadar hastaların görme tamamen geri gelmese de, deney katılımcıları dünyayı siyahbeyaz ve bulanık da olsa algılayabiliyor. Bu sayede kitap okuyabilmek, televizyonu takip edebilmek veya basit günlük aktiviteleri bağımsız şekilde yapabilmek mümkün hâle geliyor.
RAHATLAMA SAĞLIYOR
UZMANLAR, bu teknolojiyi kullanan hastaların bağımsızlıklarını yeniden kazandığını ve psikolojik açıdan da büyük bir rahatlama yaşadığını vurguluyor. Görme yetisinin kısmen bile geri dönmesi, yaşlı bireylerin sosyal hayata katılımını artırıyor, depresyon riskini azaltıyor ve yaşam kalitesini yükseltiyor. Sonuç olarak, göz implantı ve akıllı gözlük kombinasyonu, modern tıbbın görme kaybıyla mücadelesinde önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Bilim insanları, bu başarıyı "ikinci bir şans" olarak tanımlıyor.
