Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Suriye'nin düşürdüğü Türk savaş uçağına ilişkin çarpıcı açıklamalar yaptı. "Uçak uluslararası hava sahasında vuruldu" diyen Bakan, uçağının görev tanımını ise 'ulusal radar sisteminin test edilmesi' olarak açıkladı. TRT Haber'de soruları yanıtlayan Davutoğlu, Türkiye'nin NATO, BM ve Arap ülkeleri nezdindeki girişiminin sürdüğünü ifade etti ve konunun bugün Bakanlar Kurulu toplantısında değerlendirileceğini yarın da Başbakan Tayyip Erdoğan'ın AK Parti Meclis Grup toplantısında ayrıntılı açıklamalar yapacağını söyledi. İşte Davutoğlu'nun açıklamaları:
PİLOTLAR ÖNCELİĞİMİZ: Bütün imkanlarımızla, pilotlarımızın bulunması için çaba sarf ediyoruz. Gemilerimiz, helikopterlerimiz alanı tarıyor. İnşallah hayırlı bir haber alırız.
UÇAĞIN KİMLİĞİ AÇIK: Bizim uçağımız kimliğini gizlememiş bir uçaktır. Görünüş, uçuş ve profiliyle bunu ilan etmiş bir uçaktır. Böyle bir uçuştan bir tehdit algılaması çıkartmak ya art niyet taşır ya da amatörce bir yaklaşımdır.
EĞİTİM VE TEST UÇUŞU: Çok net bir biçimde vurgulamak istiyorum, uçağımızın görev tanımı, Doğu Akdeniz'deki son durumlar da göz önünde bulundurularak ulusal radar sisteminin test edilmesi ve eğitim amaçlı bir uçuştur. Yani, Suriye'nin şu an yaşadığı krizle ilgili her hangi bir misyonu her hangi bir görev tanımı yoktur.
UÇAK SİLAHSIZ: Uçağımız solo, yani tek başına uçuş yapmaktadır. Eğer başka bir gündem olmuş olsa, hiçbir ülke uçağını böyle riskli bir misyon için tek başına bir göreve göndermez. Dolayısıyla sürekli yapıldığı için ve risk unsuru gözetilmediğinden bu uçuş tamamıyla o mantık içinde tanzim edilmiştir. İkincisi, uçağımız silahsızdır. Riskli bir göreve gönderilse herhalde silah donatımından arındırılmazdı.
ART NİYETLİ YA DA AMATÖRCE: Test ve eğitim uçuşuna giden uçak bu şekilde gider ve taraflar bunu bilir. Bizim uçağımız kimliğini de gizlememiş bir uçaktır. Görünüş, uçuş ve profiliyle bunu ilan etmiş bir uçaktır. Böyle bir uçuştan bir tehdit algılaması çıkartmak ya art niyet taşır ya da amatörce bir yaklaşım taşır.
8 MİL AÇIĞA DÜŞTÜ: Uçağımız uluslararası hava sahasında Suriye sınırına 13 deniz mili uzaklıkta vuruldu. Uçak vurulduktan sonra düzensiz hareketlerle uçuyor ve 8 mil açığa Suriye karasularına düştü. Genelkurmay Başkanlığımızdaki ve MİT'teki tüm radar görüntülerini, Türkiye'nin radar ve telsiz kayıtlarını ve Suriye içindeki iletişimleri de gözden geçirdik. Şu an elimizde telsiz ve radar kayıtları ile Suriye içindeki görüşmeler de mevcut.
HİÇBİR UYARI YAPILMADI: Bütün süreçte uçağımıza yapılan hiçbir uyarı yok. İlk misyonu yapıp Türkiye'ye dönerken kısa süre ile Suriye hava sahasına girmesi söz konusu, ama bu, vurulma olayından yaklaşık 15 dakika önce. Bu tür durumlarda havada bin 300 bin 400 kilometreye varılan hızlara, hava şartlarına ve bazen de teknik sebeplere dayalı olarak kısa süreli ihlaller her zaman karşılaşılan olaylardır. Bu ihlal esnasında Suriye tarafından verilmiş bir mesaj ya da uyarı yine yok. Aksine bizim merkezi radarımızdan uçağımıza 'Yanlış rotaya girdin' uyarısı yapılıyor. Orada topoğrafya birbirine çok benzediği için Türk hava sahasına gireceğim derken kısa süreli bir ihlal yaşanıyor. Bizim radarımızın uyarısı üzerine pilotlarımız süratle Suriye hava sahasını terk ediyor.
FEVRİ ADIM ATMAYIZ: Biz fevri adım atmayız. Herhangi yanlış bilgiye dayalı bir eylem içinde olmayız. Önce bütün doneleri toplarız, ne olduğunu tespit ederiz, sonra da adımlarımızı kararlı bir şekilde atarız. Derin devlet tecrübemizin gereği neyse o yapılacak.
KİMSE CÜRET EDEMEZ: Zor bir süreçten geçiyoruz, ince bir hatta yürüyoruz. Türkiye'nin kapasitesi test etme cüretini gösteremez. Uluslararası hukuk çerçevesinde kararlı adım atılacak. Silahsız bir uçağa yönelik eylemi sorgularız, uluslararası hukuk ve çıkarlar açısından sorgularız.
SURİYE İÇİN ÇOK ÇABALADIK: Suriye krizi ile ilgili başından beri çok çaba sarfettik, bunu kimse inkar edemez. Bu olay ne olursa olsun her zaman Suriye halkının yanında yer alacağız. Annan planına rağmen Suriye'de zulüm devam ediyor.
Suriye'ye nota verildi
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye, Türkiye, düşürülen askeri uçağa ilişkin Suriye'ye diplomatik nota verdi. Suriye'nin İstanbul Başkonsolosluğu'na iletilen yazılı notada uçağın düşürülmesi kınandı. Olayın faillerinin belirlenmesi ve Türkiye'ye acilen bilgi verilmesi talep edildi. Türkiye, özür ve tazminat hakkını saklı tuttuğunu da bildirdi.
Enkaz, 1300 metre derinde
YASER ÇAPAROĞLU
Malatya'dan havalandıktan bir süre sonra Hatay'ın güneybatısında Suriye tarafından vurularak denize düşen Türk savaş uçağının enkazının yerinin tespit edildiği belirtildi. TRT Haber'e göre uçağın enkazı ve fırlatma koltukları, Akdeniz'de 1000 ila 1300 metre arası bir derinlikte bulundu. Pilotların bulunması için yürütülen arama-kurtarma çalışmaları da hız kesmeden sürüyor. Dün sabah erken saatlerde Hatay'ın Samandağ ilçesine bağlı Çevlik beldesinde yer alan Sahil Güvenlik Komutanlığı'na ait limandan dün saat 05.00 ile 05.30'da ayrılan iki bot, arama çalışmaları için bölgeye hareket etti. Botların, kayıp pilotların bulunmasına yönelik çalışmalara katılmak üzere Suriye'nin Lazkiye kentine doğru gittiği görüldü. Çalışmalar özellikle Lazkiye kentinin Um el-Tuyur köyünün doğrusundaki sahil bölgesinde yoğunlaştı.
Dışişleri Bakanı Ahmed Davutoğlu da kurtarma çalışmaları için, "Suriye karasuları içinde yürütüldüğü için Suriye ile koordineli ama biz kendimiz yönetiyoruz bu çalışmaları. Yani birlikte bir ekip çalışması değil. Baştan itibaren bu böyle" bilgisini verdi.
Düşürülen uçağın pilotlarından Yozgatlı teğmen Hasan Hüseyin Aksoy'un İstanbul Bağcılar'daki babaevinde hüzünlü ve sessiz bir bekleyiş hakim. Baba Osman Aksoy, "Şu an hiçbir bilgimiz yok. Ağzımın yarısı var, yarısı yok. Ne diyebilirim ki" dedi.
RUS UZMANLAR İDDİASI
Bu arada İsrail gizli servisi MOSSAD'a yakınlığı ile bilinen Debkafile sitesi, cuma günü Suriye tarafından düşürülen F-4 savaş uçağının daha önce belirtildiği gibi Buk-M2 değil, yine Rus yapımı hava savunma sistemi Pantsyr-1 tarafından vurulduğunu ve bu sistemin de Rus uzmanlarca kullanılmış olabileceğini iddia etti. 12 kilometre yüksekliğe kadar uçakları cruise füzeleriyle vurabilen Pantsyr-1 sisteminin son haftalarda Suriye'ye satıldığını belirten site, sistemin Suriye ordusunun 26'ncı hava savunma tümenine bağlı 73'üncü tugayı tarafından kullanıldığını belirtti. Site Suriye ordusunun bu sistemi kullanma konusunda henüz tecrübesiz olduğunu ve Türk uçağı düşürmek için Rus uzmanlardan yardım almış olmaları ihtimaline işaret etti. Debkafile, 15 aylık isyan sırasında ilk defa Rus yapımı bir silahın NATO kuvvetlerine karşı kullanıldığını da belirtti.
Site ayrıca, Mavi Marmara saldırısından sonra İsrail'le ilişkileri donduran Türkiye'nin, İsrail tarafından F-4 savaş uçaklarının modifiye edilmesini durdurduğu ve bu yüzden de Türk uçağının Rus yapımı savunma sistemine karşı savunmasız kaldığını iddia etti.
Türkiye çağrı yaptı NATO bugün toplanıyor
Türkiye'nin çağrısı üzerine NATO üyesi ülkelerin temsilcilerinin yarın Brüksel'de bir araya gelip Suriye tarafından düşürülen Türk uçağı konusunu görüşecekleri belirtildi. NATO Sözcüsü Oana Lungescu, "Türkiye, NATO'nun kurucu anlaşmasının 4'üncü maddesi kapsamında bir toplantı istedi. 4'üncü maddeye göre üye ülkeler sınırları, siyasi bağımsızlığı veya güvenliği tehdit altında ise bu tür görüşme isteyebilir. Kuzey Atlantik Konseyi Türkiye'nin başvurusu doğrultusunda salı günü (yarın) bir araya gelecek. Türkiye'nin olay hakkında bilgilendirmek için bir sunum yapmasını bekliyoruz" dedi.
İsmini vermek istemeyen bir NATO diplomatı da "Bu süreçte ne yapılacağına Türkiye ve müttefikler karar verecek. Başka herhangi bir başvuru yapılmadı. Müttefiklerin beraber olduğunu göstermesi çok önemli" dedi.
