Roma’dan kalma Roman mahallesi

İzmir'in merkezinde İkiçeşmelik Caddesi'ne çıkan mahallelerden biri olan Sakarya Mahallesi, bir zamanlar, Rum ve Levantenlerin yaşadığı tarihi tescilli evlerle donanmış bir dokuya sahip. Binlerce yıl öncesine ait izlerin bulunduğu Roma döneminden kalma Agora kentinin yanındaki mahallenin büyük kısmı birinci derecede SİT bölgesine yer alıyor. İzmirliler'in yıllardır dillerinden düşmeyen ve Agora ile Kadifekale'yi birbirine bağlayan efsane tünel de bu mahalle sınırlarında bulunuyor. M.Ö. Roma dönemi izlerinin bulunduğu mahallede bugün Roman vatandaşlar yaşıyor. Romanların yanı sıra Mardinli, Arap ve Suriyeli göçmenlerin kardeşçe yaşadığı mahallenin en önemli özelliği, nüfusun seçmen sayısından 5 katı fazla olması. 780 seçmenin bulunduğu mahallede 3500 kişi yaşıyor. Mahallenin en önemli sorunu tarihi tescilden dolayı SİT kapsamında olan ve yıkılmaya yüz tutan evlere bir çivi bile çakılamaması. Bu durumda olan tarihi evlerden bazılarının yıkıldığı, bazılarının ise yıkılmaya yüz tuttuğu gözlenirken, kent tarihine ışık tutan birçok tarihi yapının da kapısına kilit vurulmuş halde durması dikkat çekiyor.
Muhtar dernek kurdu
Mahallenin 3 dönem muhtarı olan Gültekin Hassepetçi de Roman kökenli. Muhtar Hassepetçi, aynı zamanda Romanların siyasette, ekonomide ve mecliste söz sahibi olabilmeleri için 6 ay önce İzmir Romanları Kalkındırma Derneği'ni kurmuş. 400 bin Roman vatandaşının en yoğun olduğu yerin Konak ilçesi olduğuna dikkat çeken Muhtar Hassepetçi, "Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın başlattığı Roman açılımının ardından bizler de bu açılıma destek vermek için dernek kurduk. Artık romanların da yönetimde söz sahibi olmasını istiyoruz" dedi.
Kardeşlik havası var
Yıllar önce Romanların bu mahalleye yerleşmesiyle Rumların ve Levantenlerin mahalleyi terk ettiklerini belirten Hassepetçi, "Kimi evini sattı kimi kapısına kilit vurdu, gitti. Sit kapsamında yer aldığı için bir çivi bile çakılamayan evler kaderine terk edildi" dedi. Sakarya Mahallesi'ndeki tarihi eserlere sahip çıkılmasını isteyen vatandaşlar da "Bakımsız hale gelen binaların yıkılma tehlikesi var. İçinden yılanlar fareler çıkıyor. Bir an önce restorasyonu yapılsın veya etrafı kapatılsın" diyorlar. Mahallenin sokakları dar oluşuyla dikkat çekiyor. Neredeyse bir kulaç genişliğindeki yollardan ambulans ve itfaiye araçlarının geçmesi imkansız. Suriyeli, Roman ve Güneydoğu'dan gelen vatandaşların yoğunlukta olduğu mahalledeki kardeşlik havası dikkat çekiyor. En iyi anlaşan ise sokakta birlikte oyunlar oynayarak ortak dili konuşan minikler oluyor.
Efsane tünel burada
İzmirlilerin yıllardır dillerinden düşmeyen ve Agora ile Kadifekale'yi birbirine bağlayan efsane tünel, bu mahallede yer alıyor. Doç.
Dr. Akın Ersoy ve ekibi tarafından yapılan çalışmada Sakarya Mahallesi'ndeki bir evin altında ortaya çıkarılan tünelin bulunduğu ev, Konak Belediyesi tarafından satın alınmış ve onarılmıştı. Bir bölümü ise Kent Tarihi Birimi olarak kullanılmaya başlandı. Eve, tünelin içinde bulunan ve doğurganlığı arttırdığı, kadınların sütünü bollaştırdığına inanılan, "Sütveren Anne" denilen çeşme nedeniyle "Sütveren Meryem Ana Dua Evi" adı verildi.
Spotçu Çarşısı istiyorlar
İkiçeşmelik Caddesi boyunca uzanan spotçulara İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin yer göstermesini isteyen Muhtar Hassepekçi, "Bu esnafımız için belediyeden diğer esnafa ayırdığı gibi güzel bir yer istiyoruz. Bu bölgede kaldırımların üzerinde bu işi yapan arkadaşlarımız da çok rahatsız.
Ama kendilerinin toplu olarak duracağı bir yer olmadığı için onlar da mağdur oluyor. Ayrıca bu görüntüler yoğun turistin geldiği buraya yakışmıyor" diye konuştu.
TOLGA TEKİN