Hedef cari açığı kapatıp ithalatı azaltacak yatırımlar

KONUK YAZAR ERHAN ÇALIŞKAN

Birinci Dünya Savaşı'ndan yıkımla çıkan tüm birikim ve yetişmiş insan kaynağını kaybetmiş, üstüne üstlük Osmanlı Devleti'nin borçlarını da ödemek zorunda kalan ülkemizin yatırımlar için gerekli kaynağa sahip olmadığını hepimiz biliyoruz.

EKONOMİ-FİNANS-DÖVİZ
İhtiyaç duyduğumuz kaynağı ya yabancı yatırımla ya da dış borçla sağlamaktan başka seçenek yok. Doğrudan yatırımlar ülke ekonomisine katkı yaparken, alınan borçlar ve cari açık ülkemizi ekonomik saldırılara açık duruma getirdi. Mevcut dünya düzeninin yöneticileri Türkiye'yi kontrol etmek için kurdukları 10 temel basamaktan oluşan vesayet sisteminin pek çoğunu kaybetmiş durumda. Mevcut iktidarı değiştirebilmek için ellerinde kalan son silah olan Ekonomi/ Finans/Döviz üçlüsünü yoğun olarak kullanmaya başladılar. En basit ifadesiyle ülkemizde ürettiğimizin tükettiğimizden fazla olması, ihracatımızın durumunda ülkemizde cari açık olmayacak demektir. Bu durumda ekonomimiz sağlamlaşacak, finans ve döviz saldırılarına karşı korunaklı hale gelecektir. Standart Chartered Bank ülkemizin 2030'da en büyük 5. ekonomi olacağını söylerken, Türkiye'de halen yapılan ve başlanacak projelerle 2026'dan itibaren cari açık verilmeyeceği ihracatımızın ithalatımızdan fazla olması öngörülüyor.
2022'DE YERLİ ÜRETİM
TOGG Elektrikli yerli otomobil üretimi 2022'de başlayacak. Tahmini rakamlarla yıllık 1.5 milyar dolarlık araç ithalatının önüne geçilecek.
TÜRKİYE'Yİ İLERİ TAŞIYACAK DEV PROJELER
İşte Türkiye'nin ithalatını düşürerek cari açığının kapanmasını sağlayacak yatırımlar:
1-KARBON SİYAHI ÜRETİMİ: OYAK-CSRC(Tayvan) İskenderun'da kurulan fabrika ile 220 bin ton üretim yapacak. Türkiye tamamen dışa bağımlı. Bu hammadde otomobil lastiği ve pek çok malzemenin üretiminde kullanılıyor. Fabrika ithalatı tamamen engelleyip yurt dışına ihracat da yapacak. Yıllık 300 milyon dolarlık ithalatın önüne geçecek.
2-DEMİR CEVHERİ ZENGİNLEŞTİRME VE PELETLEME TESİSİ: OYAK-JFE
STEEL(Japonya) Malatya Hekimhan'da kurulacak fabrika için 750 milyon dolarlık yatırım yapılacak. Buradaki üretimle yıllık 350 milyon dolarlık ithalatın önüne geçilecek. Oyak Ereğli Demirçelik Fabrikası hammaddesinin büyük kısmını buradan sağlayacak.
3-ZIRH ÇELİĞİ FABRİKASI: OYAK-MİİLUX (Finlandiya) Oyak Finlandiyalı şirketin %70 hissesini satın aldı. Finlandiya ve Polonya'da zırh çeliği fabrikaları var. Şirketin teknolojini kullanarak 3. fabrikayı Manisa'da kurdular. Hammaddesi Ereğli Demir Çelik A.Ş'de üretilen zırh levhaları, Miilux Manisa'da ısıl işlem ve gerekli şekillendirmeleri yapacak şekilde tüm yetkinliğe haiz olup Ağustos 2019'dan bu yana üretim yapmaktadır. Bir başka söylem ile bu tarihten itibaren OYAK Miilux, Türkiye'nin zırh çeliği dahil tüm yüksek dayanımlı çelik ihtiyacını, dış kaynaklara gerek kalmadan karşılar duruma gelmiştir. Yıllık 13.000 ton zırh çeliği üretecek kapasiteye sahip olup 2022'de bu rakam 20 bin tona çıkacaktır. Türkiye'nin yıllık 17-20 bin ton arasında değişen ve ithalatla karşılanan tüm ihtiyacı bu fabrika tarafından karşılanacak. Böylece yıllık 100 milyon dolarlık ithalatın önüne geçilecek olup ambargo tehlikesi ortadan kalkacak.
4-PLAZMA ÜRETİM TESİSİ: MAXİCELLS İLAÇ SAN.
A.Ş. Silivri'de 172 bin metrekare alan bedeli karşılığı tahsis edildi. 600 milyon Euro yatırımla kurulacak tesis, 5 yıllık süreçte faktör 8, faktör 9, immunoglobulin ve albüminden oluşan 4 ana plazma ürünü bitmiş ürün olarak üretecektir. Fabrika 2024'te üretime geçecek. Yıllık 480 milyon dolar ithalatın önüne geçecek.
5-ALİMİNYUM TRİHİDROKSİLİN
(ATH) -Özel Alümina Üretimi: Eti Aliminyum Seydişehir (CENGİZ HOLDİNG ) yapılan arge ve ilave yatırımla ATH ithalatı için ödenen 13,7 milyon dolar, alümina ithalatı için ödenen 59 milyon dolar toplam 72,7 milyon dolar 2021'den itibaren ülkede kalacak. Bu ürünler silah sanayinde kullanılan önemli ürünler.
6-LİTYUM KARBONAT ÜRETİMİ: Eti Aliminyum Seydişehir (CENGİZ HOLDİNG)
Her türlü bataryanın hammaddesinin üretimi için yapılan pilot yatırım ile 2021'de 3,5 ton daha sonra 370 ton üretim yapacak. Elektrikli yerli otomobilin bataryasının hammaddesinin üretiminin bir kısmı bu tesiste yapılacak.
7-LİTYUM KARBONAT ÜRETİMİ: Etimaden (TC Devlet Şirketi) Eskişehir Seyitgazi'de 2020'de açılan deneme tesisi ilk yıl 10 ton, daha sonraki yıllarda 600 ton/yıl kapasiteye ulaşacak. Bu madde elektrikli araç bataryası üretiminde de kullanılacak. Türkiye'nin yıllık ithalatı 1200 tondur. Seydişehir ve Seyitgazi tesislerinin toplam üretimi 970 ton/yıl olacak. İki tesisin üretimi yıllık 30 milyon dolar ithalatı engelleyecek. Tutar küçük gibi gözükse de bu maden batarya teknolojisi için son derece kritik bir yere sahiptir.
8-POLİPROPİLEN ÜRETİM TESİSİ: Rönesans Holding- Sonatrach (Cezayir Devlet firması) Ceyhan'da 1.4 Milyar dolarlık yatırım ile kurulacak fabrikanın inşaatı 3 yıl sürecek. 2023 sonu açılması planlanıyor. Polipropilen, otomotiv sanayinde kullanılan parçalardan, su borularına ,tekstil ve yiyecek paketlemesine kadar çok geniş kullanım alanı olan plastik ham malzemesidir.Yıllık 2.5 milyar dolardan fazla ithalata para ödüyoruz.Tüketimin %90 ithalat ile karşılanıyor. Bu fabrikada yılda 450 bin ton üretim yapılacak ve yıllık 450-500 milyon dolar ithalat yapılmasının önüne geçecektir.
9-RAFİERİ VE PETROKİMYA TESİSİ: (Türkiye Varlık Fonu) Yaklaşık 10 milyar dolar yatırımla Ceyhan'da kurulması planlanıyor. Yılda 1.5 milyar dolar ithalatın önüne geçecek.
10-DOĞALGAZ ÜRETİMİ :TPAO- Türkiye'nin doğalgaz tüketimi 45-50 milyar m3 arasında değişmektedir. Yıllık 12-13 milyar dolar ödeniyor. Adıyaman, Çanakkale, Düzce, Edirne, İstanbul, Kırklareli ve Tekirdağ olmak üzere 7 ilde irili ufaklı gaz rezervi bulundu. Geçtiğimiz yıl 38,7 milyon m3 gaz üretildi ki, bu da ihtiyacın % 0,63'üne denk geliyor. 2025'te 10 milyar m3 /yıl ve 2026 sonrasında ise 20 milyar m3 yıllık üretim olacak. Yani Türkiye ihtiyacının 1/3'ünü bu kaynaktan karşılayacak. Bugünkü değerle yıllık 3,5 milyar dolarlık ithalatın önü kesilmiş olacak. Ayrıca bu kaynağın varlığı ithal edilen gazın daha düşük fiyatla alınması için pazarlık gücünü artıracak.
11-ALTIN ÜRETİMİ: Türkiye'nin 6500 ton altın rezervi olduğu tahmin ediliyor. 1500 ton rezerv ruhsatlandırılmıştır. 2000'li yılların başında neredeyse hiç altın üretimi olmayan Türkiye'de 2019'da 38 ton 2020'de 45 ton altın üretilmiştir. 2025'te üretimin 100 ton/yıl olması bekleniyor. Üretilecek ilave 55 ton altın 3.2 milyar dolarlık ithalatı engelleyecek.
12-PTA/POLİMER ÜRETİM TESİSİ: SASA Polyester San A.Ş-Adana'da kurulmaya başlanan fabrika 2023'te hizmete girecek. Yılda 1.5 milyon ton saflaştırılmış telefterik asit/polimer üretecek fabrika için 1.6 milyar dolarlık yatırım yapılacak. İspanyol Tecnicas Reunidas şirketi tarafından 935 milyon dolar karşılığında anahtar teslim olarak inşa edilecek fabrika bittiği zaman Türkiye, Çin ve Hindistan'dan sonra dünyanın 3. büyük üreticisi konumuna gelecek. Bu fabrika yıllık 1.5 milyar dolarlık ithalatı engelleyecek.
13- TELEFON FİRMALARININ YATIRIMLARI:
OPPO(Çin)- SAMSUNG(G.Kore)-XİAOMİ (Çin)-LG(G.Kore)-TLC(Çin) olmak üzere 5 telefon üreticisi Türkiye'de üretime başlayacak. 50 milyon dolarlık yatırım yapan OPPO İstanbul Tuzla'da 2021'in ilk çeyreğinde üretime geçecek. SAMSUNG Esenyurt'da Sunny firmasının fabrikasında fason olarak üretilecek. LG ve TCL Arçelik ile anlaşarak Çerkezköy'de fason üretime başlayacak. Çinlilerin satın aldığı Finlandiyalı SALCOMP firması XİAOMİ firması ile cep telefonu üretimine Avcılar Ambarlı'da kurduğu fabrikada 2021'de üretime başlayacak. Türkiye'nin her yıl 10 milyon cep telefonu ithalatı azalacak. Bu yatırımlar 2023 yılından itibaren her yıl 500 milyon dolarlık ithalat azaltacak.
14-AKKUYU NÜKLEER ENERJİ SANTRALİ:
1200x4 ünite toplam 4800 ME gücünde olacaktır. 1.ünite 2023 ve sonra gelen her yıl bir ünite devreye girecektir. Her ünite 2 milyar m3 hepsi devreye girdiğinde 8 milyar m3 doğalgaz ithalatının önüne geçilecek. Bugünki doğal gaz fiyatları ile yıllık 2 milyar dolar ithalat engellenecek.
15-YERLİ OTOMOBİL ÜRETİMİ: TOGG Elektrikli yerli otomobil üretimi 2022'de başlayacak. Tahmini rakamlarla yıllık 1.5 milyar dolarlık araç ithalatının önüne geçilecek. Burada belirttiğimiz sadece 15 yatırım 15.5 milyar dolardan fazla ithalatı engelleyecek ve ülkemizin 3 milyar dolardan fazla ihracat yapmasını sağlayacak. Burada yazamadığımız silah sanayi, enerji, ilaç ve petro kimya sanayinde yapılan pek çok irili ufaklı yatırım hem ithalatı azaltacak hem de ihracatı arttıracak. Yıkılmakta olan küresel düzenin yönetenleri, yeni sistem kurulurken Türkiye'nin yönetenler masasında olmasını engellemek için 2023 seçimlerinde mevcut iktidarı değiştirmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Biliyorlar ki mevcut iktidar 2023 seçimlerini kazanırsa 2028 için ellerinde Türkiye'ye karşı kullanacakları Finans/Döviz silahı da kalmayacak. Türk Milleti, çocukları ve torunlarının geleceği için her türlü sıkıntıya 2026'ya kadar göğüs gerecek vatan sevgisi, sabır ve sebata sahip olduğunu bir kez daha kanıtlayacaktır.